Trang

16/06/2025

LỢN KHÔNG CHỈ THÔNG MINH HƠN CHÓ MÀ CÒN VƯỢT TRỘI HƠN NHIỀU TRẺ EM VỀ MỘT SỐ KHÍA CẠNH NHẬN THỨC.

Các nghiên cứu khoa học gần đây đã làm sáng tỏ một sự thật đáng kinh ngạc: lợn không chỉ thông minh hơn chó mà còn vượt trội hơn nhiều trẻ em về một số khía cạnh nhận thức. Đây là kết quả từ những nghiên cứu chuyên sâu được thực hiện bởi các nhà khoa học tại Đại học Emory, Mỹ, cùng nhiều trung tâm nghiên cứu hành vi động vật khác trên thế giới. Những phát hiện này đã thay đổi cách chúng ta nhìn nhận về loài vật thường bị đánh giá thấp này, mở ra một góc nhìn mới về trí tuệ động vật và tiềm năng nhận thức của chúng. 

Lợn sở hữu trí thông minh vượt trội, với khả năng nhận thức ngang ngửa một số loài được coi là thông minh nhất hành tinh, như tinh tinh, cá heo hay voi. Các thí nghiệm tại Đại học Emory đã chứng minh rằng lợn có trí nhớ không gian đặc biệt dài lâu, cho phép chúng ghi nhớ các vị trí, đường đi và chi tiết môi trường trong thời gian dài mà không cần gợi ý. Trong các thử nghiệm điều hướng mê cung, lợn thể hiện khả năng phân tích và giải quyết vấn đề một cách nhanh chóng, thậm chí vượt qua cả những loài động vật khác vốn được coi là bậc thầy về trí tuệ. Chúng không chỉ tìm ra đường đi ngắn nhất mà còn học cách tránh các cạm bẫy hoặc chướng ngại vật một cách hiệu quả.

Khả năng giải quyết vấn đề của lợn không chỉ dừng lại ở mức kỹ thuật mà còn mở rộng sang lĩnh vực cảm xúc và xã hội. Các nhà nghiên cứu phát hiện rằng lợn có trí tuệ cảm xúc cao, với khả năng trải nghiệm và thể hiện nhiều cung bậc cảm xúc phức tạp, từ vui vẻ, lo lắng đến buồn bã. Đặc biệt, lợn có thể đồng cảm với đồng loại, thể hiện qua hành vi an ủi hoặc hỗ trợ khi một con lợn khác trong đàn gặp khó khăn. Những biểu hiện này cho thấy lợn không chỉ thông minh về mặt logic mà còn có sự nhạy bén về mặt xã hội, một đặc điểm thường chỉ được ghi nhận ở các loài có tổ chức xã hội phức tạp như con người hay voi.

Một trong những khía cạnh ấn tượng nhất của trí thông minh của lợn là khả năng học hỏi nhanh chóng và thích nghi với các tình huống mới. Trong một thí nghiệm nổi tiếng, các nhà khoa học đã kiểm tra khả năng nhận thức của lợn con thông qua bài kiểm tra gương – một bài kiểm tra đánh giá khả năng nhận biết bản thân, vốn được coi là dấu hiệu của trí tuệ cao. Kết quả cho thấy, trong khi một đứa trẻ thường cần vài năm để hiểu khái niệm phản chiếu trong gương, lợn con chỉ mất vài giờ để làm chủ bài kiểm tra này. Chúng nhanh chóng nhận ra rằng hình ảnh trong gương là chính mình và sử dụng thông tin này để điều hướng hoặc hoàn thành nhiệm vụ, chứng minh khả năng tư duy trừu tượng đáng kinh ngạc.

Không chỉ dừng lại ở các bài kiểm tra đơn giản, lợn còn thể hiện sự thông minh trong các tình huống phức tạp hơn. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng chúng có thể học các lệnh cơ bản, nhận biết ký hiệu và thậm chí sử dụng các công cụ đơn giản để đạt được mục tiêu. Ví dụ, trong một thí nghiệm, lợn được huấn luyện để di chuyển con trỏ trên màn hình máy tính bằng cách sử dụng mõm, tương tự như cách con người sử dụng chuột máy tính. Kết quả cho thấy chúng không chỉ học được kỹ năng này mà còn cải thiện hiệu suất qua thời gian, chứng minh khả năng học hỏi và tư duy logic.

Trí thông minh của lợn còn được thể hiện qua khả năng giao tiếp phức tạp. Chúng sử dụng một loạt các âm thanh, từ tiếng kêu, rên rỉ đến tiếng gầm nhẹ, để truyền đạt thông tin với đồng loại. Các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng những âm thanh này không phải là ngẫu nhiên mà mang tính chất có chủ đích, giúp lợn phối hợp trong các hoạt động nhóm hoặc cảnh báo nguy hiểm. Ngoài ra, lợn còn sử dụng ngôn ngữ cơ thể, như vẫy đuôi hoặc tư thế đứng, để bày tỏ cảm xúc hoặc ý định. Sự phong phú trong giao tiếp này là một minh chứng nữa cho trí tuệ xã hội của chúng.

Mặc dù lợn thường bị xem là loài vật chỉ có giá trị kinh tế, các nhà khoa học ngày càng công nhận rằng chúng xứng đáng được nhìn nhận ở một góc độ khác. Xếp hạng trí thông minh của lợn đứng thứ năm trên thế giới, sau tinh tinh, cá heo, voi và một số loài chim như quạ, là một minh chứng rõ ràng cho khả năng vượt trội của chúng. Tuy nhiên, điều đáng tiếc là sự thông minh này thường bị bỏ qua trong các cuộc thảo luận về nhận thức động vật. Trong khi các loài như chó hay mèo nhận được nhiều sự chú ý nhờ mối quan hệ gần gũi với con người, lợn lại ít được quan tâm, mặc dù chúng sở hữu những phẩm chất trí tuệ không hề thua kém.

Các nhà nghiên cứu cũng nhấn mạnh rằng trí thông minh của lợn có thể mang lại nhiều bài học quý giá cho con người. Việc nghiên cứu cách lợn học hỏi, giao tiếp và giải quyết vấn đề có thể cung cấp những hiểu biết sâu sắc về nhận thức động vật nói chung và thậm chí là nhận thức của chính con người. Hơn nữa, những phát hiện này cũng đặt ra câu hỏi về đạo đức trong việc đối xử với lợn, đặc biệt trong ngành chăn nuôi công nghiệp, nơi chúng thường không được xem là loài vật có nhận thức cao.

Sự công nhận về trí thông minh của lợn cũng đang lan rộng trong cộng đồng khoa học và công chúng. Các chuyên gia hành vi động vật kêu gọi cần có thêm nhiều nghiên cứu để khám phá toàn bộ tiềm năng nhận thức của loài này. Đồng thời, họ cũng khuyến khích xã hội thay đổi cách nhìn nhận về lợn, từ việc chỉ coi chúng là nguồn thực phẩm sang việc đánh giá cao giá trị trí tuệ và cảm xúc của chúng. Những nỗ lực này không chỉ giúp nâng cao hiểu biết về lợn mà còn thúc đẩy một cách tiếp cận nhân văn hơn trong việc đối xử với các loài động vật khác.

Tóm lại, lợn không chỉ là một loài vật thông minh mà còn là một minh chứng sống động cho sự đa dạng và phức tạp của trí tuệ trong thế giới động vật. Với trí nhớ không gian xuất sắc, khả năng giải quyết vấn đề, trí tuệ cảm xúc và kỹ năng giao tiếp phong phú, lợn đã chứng minh rằng chúng xứng đáng được xếp vào hàng ngũ những loài thông minh nhất hành tinh. Những phát hiện này không chỉ làm thay đổi nhận thức của chúng ta về lợn mà còn mở ra những câu hỏi lớn hơn về trách nhiệm của con người đối với các loài động vật có nhận thức cao. Trong tương lai, hy vọng rằng lợn sẽ nhận được sự tôn trọng và công nhận xứng đáng với trí tuệ vượt trội của mình.

 Anmai

14/06/2025

Toplist những ảo thuật gia giỏi nhất thế giới bao người ngưỡng mộ

 Sứ mệnh nghệ thuật của các ảo thuật gia đó chính là mang đến cho người xem những điều bất ngờ đầy kinh ngạc, khiến tất cả những người xem đều phải trầm trồ thán phục. Với rất nhiều thành tựu ghi dấu được, một vài tên tuổi đã đạt đến trình độ đỉnh cao trong nghề và được xếp vào top những ảo thuật gia giỏi nhất thế giới. Để biết về họ, hãy đọc bài viết dưới đây.

Trong nghiên cứu các loại hình văn hóa nghệ thuật, liberal art, ảo thuật chính là một loại hình đặc biệt. Những người trình diễn loại hình đặc biệt này không ai khác chính là các ảo thuật gia mang trong mình những khả năng phi thường. Họ tạo ra những thứ vô cùng ảo diệu mà ngay cả khoa học, công nghệ, kỹ xảo điện ảnh như vfxcgi,... vào cuộc đôi khi cũng phải bó tay.

Để đạt được tới trình độ đỉnh cao trong nghề, các ảo thuật gia đã phải bỏ ra một quãng thời gian rất dài với công sức học tập, rèn luyện rất lớn. Và rồi, một số tên tuổi đã được cả thế giới công nhận sự tài năng đến phi thường của họ khi lọt vào top những ảo thuật gia giỏi nhất thế giới xuất hiện trên các sân khấu lớn, show truyền hình nổi tiếng như Ellen show,.... Họ là ai? Để có thêm hiểu biết và làm tấm gương sáng để vươn lên trong mọi lĩnh vực cuộc sống, chúng ta hãy tham khảo một vài nhà ảo thuật gia nổi tiếng, giỏi giang trên thế giới thông qua nội dung chia sẻ ở bài viết này.

1. Ảo thuật gia David Blaine

Ngay từ năm lên 4 tuổi, niềm yêu thích của David Blaine đối với ảo thuật đã được nhen nhóm và dần bộ lộ năng khiếu. Vào khoảng thời gian giữa thập niên  90 của thế 20, anh đã ghi được dấu ấn cho tên tuổi của mình trong toàn nước Mỹ khi tham gia show truyền hình dành riêng cho chính anh mang tên “David Blanine: Street Magic”. Từ đó trở đi vị ảo thuật gia này đã trở thành một gương mặt lớn nổi tiếng trong giới ảo thuật hiện đại, có tầm ảnh hưởng rất lớn đối với lịch sử phát triển của nghệ thuật ảo thuật, ngành nghệ thuật sáng tạo và thiết kế.

Những tiết mục mà Blaine mang đến cho khán giả luôn là những “Tác phẩm nghệ thuật” giàu tính chuyên môn cao. Hầu hết người trong nghề đều phải thán phục trước sự khéo léo, thuần thục và một lòng can đảm vô cùng lớn của anh trong mỗi tiết mục. Nó cho thấy một sự hòa nhập đến trọn vẹn, một trái tim cống hiến to lớn với nghề. Do đó, điều anh mang lại cho thế giới đó là những màn biểu diễn vượt xa cả những trí tưởng tượng phong phú của con người.

Ảo thuật gia David Blaine

Tính đến nay, David Blaine đang là cái tên nắm giữ nhiều kỷ lục thế giới khi tạo ra những tác phẩm chấn động như nhốt mình trong tảng băng suốt một khoảng thời gian dài 61 tiếng đồng hồ, tự treo cơ thể mình lơ lửng ở không trung, chôn mình trong suốt cả tuần lễ liền,… Đây đều là những điều phi thường mà không một người bình thường, thậm chí là những nhà ảo thuật gia có tầm nào có thể làm được.

Phượng sẽ “điểm danh” một vài “guiness” gắn liền với tên tuổi David Blaine ngay sau đây:

Vào năm 2024, anh biểu diễn màn ảo thuật tự chôn mình suốt hơn 61 tiếng đồng ở ở trong một cỗ quan tài bằng băng.

Cùng năm đó, anh tiếp tục làm tan chảy biết bao trái tim, khối óc, nhận về những sự ngưỡng mộ, thán phục của toàn thế giới khi thực hiện thử thách ảo thuật đứng trên một cây cột có độ cao tới 24,38 mét ở công viên  Big Apple’s Bryant thuộc thành phố New York trong 35 tiếng, lúc ấy điều kiện khí hậu còn không ủng hộ anh một chút nào khi được đánh giá là vô cùng khắc nghiệt, gió lớn, thời tiết quá đỗi lạnh giá.

David Blaine - nhà Ảo thuật gia  giỏi nhất thế giới

Trung hồi tháng 8 năm 2024, David Blaine lại tiếp tục tiến hành màn nhịn đói trong suốt 44 ngày đêm để nhốt mình ở thùng kính được treo lơ lửng trên không trung với độ cao 9 mét, thực hiện màn ảo thuật phi thường này ngay tại công viên Potters Fields.

Năm 2024, anh đã thực hiện màn ảo thuật phá vỡ kỷ lục thế giới – nín thở kéo dài 17 phút.

Bạn thấy đấy, biết bao công trình nghệ thuật mà ảo thuật gia David Blaine đã làm đều là những điều gây nguy hiểm rất lớn đến chính tính mạng của anh nhưng kết quả anh vẫn khỏe mạnh ở đó để làm thêm thật nhiều điều phi thường khác. Người ta nói rằng, thần chết đã bỏ quên anh quả chẳng sai chút nào.

2. Vị ảo thuật gia Criss Angel

Vào năm 1998, Angel bắt đầu đánh dấu mốc đầu tiên của cuộc đời sự nghiệp ảo thuật khi trình diễn ở Madison Garden. Rất nhanh ngay sau đó, như một sự công bố con đường hành nghề nghiêm túc và hứa hẹn sẽ mang đến cho khán giả những điều kỳ thú nhất, chương trình ảo thuật mang chính tên anh đã được phát sóng – chương trình “Criss Angel Mindfreak”. Có đến 600 màn trình diễn tạo nên một chuỗi cho chương trình ảo thuật của mình, anh làm cho người xem bất ngời cực mạnh. Một vài điều bất ngờ đó có thể kể tới như: lơ lửng cơ thể ở trên không trung giữa 2 tòa nhà, tách cơ thể của cặp vợ chồng, đi bộ trên tường,…

Vị ảo thuật gia Criss Angel

Với các đóng góp to lớn cho lĩnh vực nghệ thuật, Criss Angel đã đạt giải thưởng quý giá "Nhà ảo thuật hàng năm" của Viện Hàn lâm Nghệ thuật Ảo thuật vào năm 2024. Ngoài ra còn có 2 lần được nhận giải thưởng Nhà ảo thuật IMS trao năm 2024, 2024.

3. David Copperfielad – nhà ảo thuật đại tài thương mại

Theo tờ Forbes, David Copperfielad được gọi với danh hiệu nhà ảo thuật gặt hái được nhiều thành công nhất trong mặt thương mại. Ông đã kiếm về 21 giải thưởng Emmy nhờ có vô vàn những màn ảo thuật ảo diệu, phi thường. Đặc biệt, 11 kỷ lục Guiness mà ông mang đến làm chấn động thế giới, Copperfielad đã trở thành một ngôi sao Hollywood sáng chói, được phong tặng tước Hiệp sĩ bởi Chính phủ nước Pháp.

David Copperfielad – nhà ảo thuật đại tài thương mại

Tài sản lớn nhất của ông không chỉ là về mặt tài chính mà còn là hàng triệu khán giả, là những fan hâm mộ trên khắp thế giới. Ông trở thành một huyền thoại sống, một nhà ảo thuật gia kỳ tài.

Dù xã hội đã sản sinh ra không biết bao nhiêu tên tuổi đi sau cũng cống hiến cho nhân loại nhiều điều hấp dẫn trong nghệ thuật ảo thuật thế nhưng dường như chưa một ai vượt qua được Copperfielad trong việc đem khán giả đứng vào giữa cái ranh giới chông chênh của ảo thuật với ma thuật. Cho mãi tận ngày nay, những tiết mục của ông vẫn là ẩn số không lời giải của biết bao khán giả và những nhà nghiên cứu.

David Copperfielad – người phù thủy của thế giới ảo thuật

Hãy điểm danh lại với Bích Phượng một số tiết mục thú vị mà Copperfielad đã góp cho đời nhé: năm 1983, ông thực hiện biểu diễn làm biến mất bức tượng Nữ thần Tự do của nước Mỹ, thực hiện cuộc “dạo chơi” bay giữa không trung, cưa người, đi chui qua cả Vạn Lý Trường Thành – một công trình ngàn năm kỳ vĩ của Trung Quốc, làm đoàn tàu đang có người bên trong bị biến mất, thực hiện cuộc hành trình “vài giây” để đi từ Tennessee tới Hawaii,…

4. Cyril Takayama

Nhà ảo thuật mang trong mình 2 dòng máy Nhật – Pháp nhưng quốc tịch Mỹ cũng góp mặt trong danh sách các ảo thuật gia giỏi nhất thế giới. Có lẽ nhắc tới cái tên này, chúng ta đang nói về một ảo thuật gia lẫy lừng có một cuộc sống “vạn biến” nhất trong số các ảo thuật gia nổi tiếng. Cuộc đời sự nghiệp của ông bắt đầu được ghi dấu khi sinh sống và hoạt động tại Nhật Bản.

Trong quá khứ, Cyril đã từng rơi vào hoàn cảnh bị nhà trường trục xuất khi mới 15 tuổi, đến năm 16 tuổi thì bỏ học gây ra nỗi thất vọng lớn cho cha mẹ - những người đã kỳ vọng rất nhiều ở ông. Cha mẹ quyết định gửi Cyril sang Nhật với mong muốn ông có thể tiếp tục sự nghiệp học hành chỉn chu nhưng dường như ông sinh ra không để đi trên con đường học vấn vậy, trước quyết định đó, ông đã bỏ trốn và bắt đầu mưu sinh, hướng nghiệp nghề ca sĩ hát rong.

Cyril Takayama và những màn ảo thuật đầy kinh ngạc

Chính Cyril chia sẻ rằng, ông đã có niềm đam mê ảo thuật từ khi lên 6. Năm 1994, Cyril đã nhận được giải cao nhất từ Liên đoàn Ảo thuật quốc tế. Năm 2024, ông tiếp tục chiến thẳng giải Sư Tử Vàng, Hội thảo Ảo thuật thế giới tổ chức tại Las Vegas. Trong năm 2024, Cyril lại tiếp tục giành được giải nhất ở giải Magic Wood Awards, vinh dự đạt được danh hiệu là ảo thuật gia xuất sắc nhất.

5. Dynamo

Dynamo được sắp xếp trong hàng tên tuổi của những ảo thuật gia trẻ tuổi, tài năng nhất thế giới, nổi tiếng với các tiết mục giàu màu sắc bí ẩn, sự ảo diệu tới mức không tin được, người ta vẫn nghĩ những gì ông mang đến cho khán giả là ma thuật chứ không phải là ảo thuật nữa.

Dynamo với niềm đam mê mãnh liệt đối với nghệ thuật ảo thuật ngay từ thuở thiếu thời, chàng trai đã học được nghề này từ người ông nội đáng kính của mình, tự tìm tòi, nghiên cứu để có thể trở thành một nhà ảo thuật thiên tài. Thành tích đáng ghi nhận nhất của ông đó chính là từng làm chi toàn thành phố London vô cùng kinh ngạc với màn ảo thuật đi trên mặt nước.

Dynamo  và những sự biến hóa khôn lường thế giới ảo thuật

Ngoài ra show chương trình mang tên của chính ông đã được tổ chức bởi chính ông và các producer, điều này cũng giống như những nhà ảo thuật gia thiên tài đã kể ở trên, show có tên Dynamo Show: Magiccian Impossible. Show diễn như một cách giúp ông hoặc bất kể nhà thiên tài nào đó có thể khẳng định được tài năng của mình. Cụ thể ông mang tới cho toàn nhân loại được chứng kiến các màn ảo thuật “hơn cả sự biến hóa” vô cùng nổi tiếng như biến giấy thành tiền, kéo dây chuyền xuyên cổ, tháo kính của những “người trong ảnh”, đánh kinh ngạc nhất phải kể đến màn biến tuyết thành kim cương.

Trên đây chính là 5 tên tuổi các nhà ảo thuật gia giỏi trên thế giới mà rất có thể trong số họ đã có người từng là tuổi thơ trong các thể hệ 8x, 9x. Ngoài ra, còn rất nhiều vị ảo thuật gia thiên tài nổi danh ở nửa sau thế kỷ trước. Bạn biết được những ai? Hãy chia sẻ cho Phượng và bạn đọc thêm thông tin của những thiên tài ảo thuật chưa được nêu tên trong bài viết này nhé.

ST

11/06/2025

Khánh Ly và ít điều chưa kể


 Khánh Ly năm 2023 ở Warsaw

Nghe tin ca sĩ Khánh Ly có thể sẽ không trình diễn nữa, sau cơn đau gần nhất ở tuổi 80. Những bài tình ca không hạnh phúc của Trịnh Công Sơn chắc rồi cũng sẽ đến lúc vắng lời tri âm của một đời người, giã từ một thế hệ lắng nghe nhiều hơn ý nghĩa thưởng thức.

Cũng giống như vắng tiếng hát Thái Thanh, mất thêm tiếng hát Quỳnh Giao, Lệ Thu… và Khánh Ly, không gian của một nền văn hóa quen thuộc yêu dấu sẽ khép dần cánh cửa đời, mọi thứ từ đây ắt sẽ vang vọng trên một chiều không gian khác, sâu thẳm và bất diệt trong lòng người miền Nam.

 Từ cuối năm 2012, khi Khánh Ly chọn về Việt Nam để nối kết với khán giả, sóng gió của đời ca hát lại nổi lên không biết bao lần. Phía hải ngoại gọi bà là phản bội. Phía quốc nội thì luôn có những ý kiến tấn công chực chờ, thậm chí là những đòn phép diễn ra, thù địch khó tưởng. Nhưng một lớp người như Phạm Duy, Du Tử Lê… và Khánh Ly xuất hiện ở trong nước, xét cho cùng, đó là sự khẳng định thầm lặng.

Và nói cho cùng, sự xuất hiện của những con người và dòng văn hóa từng bị xô đuổi này, hóa ra, phía được hưởng lợi nhiều nhất là khán giả Việt Nam, con người và văn hóa Việt Nam. 

Ca sĩ Khánh Ly về nước, trình diễn, mang một tư thế khác hơn, so với nhiều ca sĩ khác. Bà đón nhận những cuộc tấn công từ trên báo chí, mà thường là im lặng. Có người quen trách bà là sao không phản ứng, có lần bà nói “hơn thua, rồi sau đó là gì?”. Bà chỉ đặt câu trả lời chung cuộc khi cần thiết.

Tháng Tám 2014, show diễn lớn của ca sĩ Khánh Ly ở Đà Nẵng bị điều tiếng, bởi nhạc sĩ Phó Đức Phương, giám đốc Trung tâm bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam, đến tận nơi ngăn cản, nói với báo chí rằng ca sĩ Khánh Ly không xin phép tác quyền các nhạc phẩm Trịnh Công Sơn. Chuyện ồn ào nhiều ngày, nhưng ai cũng biết đứng sau sự việc này là bà Trịnh Vĩnh Trinh, em ông Trịnh Công Sơn. Dĩ nhiên, chuyện không phải vì ít đồng tác quyền, mà là chuyện khác.

Mãi khi mọi chuyện tưởng chừng bế tắc, bà mới đưa ra bức thư tay của Trịnh Công Sơn viết riêng cho bà. Mà dường như biết trước chông gai sẽ có, từ những người quen mặt, giấy xác nhận này cũng được công chứng với luật pháp Mỹ. Vậy là hết chuyện, dù còn vài ba ý kiến rách việc với tham vọng cản đường yếu ớt. Như trong bức thư có tựa đề “Chữ ký cuối cùng của một người dành riêng cho một người”, mà bà đã tiên đoán những vô thường về sau: “Ngày mai ai biết được ngày mai đời mình sẽ ra sao. Một chớp mắt đã bãi biển nương dâu. Một chớp mắt đã nghìn trùng xa cách. Một chớp mắt đã thành kỷ niệm. Đã là quá khứ.”

Hồi năm 2014, khi các buổi diễn của ca sĩ Khánh Ly xuất hiện nhiều hơn, đột nhiên có một quan chức ở Ủy ban Nhân dân TP Hồ Chí Minh phát biểu là cần hạn chế các buổi diễn của Khánh Ly, vì nói rằng bà đã từng đội nón lính VNCH, ký tên lên bom thả xuống Hà Nội.

Một lần phỏng vấn, tôi có hỏi về chuyện này, ca sĩ Khánh Ly cười ngất. Bà nói “chị biết có người làm vậy, nhưng không phải chị”. Tôi gặng hỏi, nhưng bà chỉ cười, “thôi, không nên để họ bị phiền làm gì”.

Về sau tôi mới biết “họ” là nghệ sĩ cải lương Bạch Tuyết. Trong chuyến đi An Lộc, tình nguyện đến thị sát mặt trận vào tháng Mười Hai 1972, nghệ sĩ Bạch Tuyết đội nón sắt, trên có dòng chữ “Muốn hòa bình phải dội bom Bắc Việt”. Về sau có người nhắn tin trên Youtube hỏi, nghệ sĩ Bạch Tuyết trả lời với đại ý “hồi đó cô còn nhỏ nên bị dụ”. Nghệ sĩ Bạch Tuyết sinh năm 1945, đến 1972 là 27 tuổi. Năm 26 tuổi bà và nghệ sĩ Hùng Cường từng mở riêng gánh hát Hùng Cường – Bạch Tuyết, thành danh vang dội một thời.

Tháng Bảy 2022, đêm nhạc của ca sĩ Khánh Ly diễn ở Nhà Hát Lớn Hà Nội, đã thành công bất ngờ, không có khán giả nào rời ghế trước khi chương trình đóng màn, và có hẳn một số quan chức phía Nam, cũng như một số nghệ sĩ đến âm thầm, bày tỏ sự ủng hộ cho sự kiện.

ST

09/06/2025

Slab thị trấn vô pháp luật

 Tại một khu vực khổng lồ nằm giữa sa mạc California, hàng trăm người sống bên lề xã hội, không chịu sự giám sát của chính phủ. Ở đây, việc sử dụng ma túy, bạo lực trộm cắp không bị trừng phạt. Những công dân Mỹ bị lãng quên này, tự lo liệu cuộc sống.

Một góc East Jesus

Nằm cách Los Angeles 3 giờ lái xe về phía Nam, giữa sa mạc California, Hoa Kỳ, một cộng đồng gồm cả phụ nữ và nam giới sống tách rời xã hội. Những người dân Mỹ bị lãng quên này, không có chỗ cố định, tự làm nhà của họ từ những thứ vụn vặt, tạp nham.

Chào mừng đến với thị trấn Slab! Nằm trên một căn cứ quân sự bị bỏ hoang, thị trấn nhỏ bé này không có địa chỉ nhà, không có nước sinh hoạt, không có điện, không có hệ thống thu gom rác thải. Về thư tín ư? Người đưa thư không bao giờ xuất hiện. Nước để tắm, sinh hoạt? Một suối nước nóng gần khu nhà ở cắm trại nguồn cung cấp nước nóng cho việc tắm táp của cộng đồng. Điện thì sao? Ngọn lửa truyền thống được dùng để thắp sáng và nấu nướng. Tuy nhiên cũng một số nhà đã đầu vào các tấm năng lượng mặt trời. Về vệ sinh? Mỗi người phải chịu trách nhiệm vệ sinh trên phần đất mình sử dụng. Rác thải và phân người chất đầy chung quanh khu vực nhà ở tạm bợ này.

Nhà tạm bợ tại Slab


Một hội tự trị, tự sinh tồn

Trên mặt đất khô cằn, nằm ngổn ngang những xe kéo nhà lưu động cũ kỹ, xe tải nhẹ và những ngôi nhà làm nơi trú ẩn tạm bợ. Ở đây, quyền sở hữu không tồn tại. Mọi thứ đều được tổ chức một cách không chính thức. Có một vài tiệm, quán, chẳng hạn như một hiệu sách, một cửa hàng tạp hóa, một nhà nghỉ rẻ tiền hay thậm chí một quán phê Internet. Tất cả đều được làm bằng những mảnh gỗ và tấm kim loại lượm lặt. Tất nhiên bạn có thể thanh toán bằng tiền mặt, nhưng việc đổi chác hàng hóa cũng được thực hiện đây.

Các bảng báo đặt rải rác đó đây, theo sáng kiến của người dân, đề ra một số quy định: chó phải được xích, xe phải đậu đúng chỗ chứ không được đậu xe bất cứ đâu, có bãi đậu xe và giới hạn tốc độ di chuyển. Ngược lại với những gì người ta có thể tưởng tượng, cộng đồng cố gắng tự tổ chức để có đời sống tốt nhất có thể. Một số nhà ở được thiết kế với không gian sống ngăn nắp, có trồng cây và trang trí.

Một góc khác của East Jesus

dân

Trong một phóng sự phát trên YouTube năm 2018, một nhà báo đã gặp được nhân vật tiêu biểu của Slab, anh là một cựu lập trình viên máy tính. Anh đi chân trần, đầu đội mũ kaki, mái tóc dài phủ khỏi vai, tay cầm một tấm ván trượt có gắn bánh xe. Miệng ngậm điếu thuốc, anh cho biết: “Tôi có cuộc sống bình yên trong cộng đồng này. Tôi thoát khỏi sự phán xét của pháp luật tìm thấy những người có hoàn cảnh tương tự mình tại đây”.

Dưới cái nắng sa mạc chói chang như thiêu đốt, khoảng 50 đến 200 người cố gắng sống sót qua mùa hè ở thị trấn Slab. Theo một số người dân, nhiệt độ có thể lên tới 50 độ C. Vào mùa Đông, thị trấn Slab dường như mở rộng ra, dân số có khi lên tới 2000 người. Nó liên tục thay đổi tùy theo sự đến và đi của những người bị gạt ra ngoài lề xã hội.

Một tác phẩm nghệ thuật với tấm bảng kêu gọi tài trợ

Nằm ngoài sự giám sát của chính phủ

Việc ước tính chính xác số lượng cư dân ở thị trấn Slab là rất khó vì nó nằm ngoài tầm kiểm soát của chính phủ Mỹ. Mặc cách đó 6 km một căn cứ quân sự, nhưng cộng đồng sống với sự thờ ơ, không một chút quan tâm. Cảnh sát không tuần hành trong khu vực này luật pháp của kẻ mạnh nhất thống trị ở đây. Các trường hợp sử dụng ma túy, phá phách và hành hung không bị luật pháp trừng phạt.

Một video của YouTuber Ruhi Cenet, xuất bản vào tháng 9 năm 2023, David, một cư dân của thị trấn Slab, cho biết: “Họ ném chai xăng nhồi bùi nhùi vào nhà tôi và phóng lửa đốt”. Và những người ở Slab nói: “Đừng gọi cảnh sát để thưa gởi bất cứ điều gì, bởi vì nếu bạn gọi cảnh sát, bạn có nhiều khả năng phải vào tù hơn là thủ phạm”.

Một số tác phẩm nghệ thuật trưng bày tại East Jesus

Tố giác bằng nghệ thuật

 


 Nghệ thuật chiếm một vị trí quan trọng tại thị trấn Slab. Xuất phát từ con số không, dân Slab đã thể hiện sự tháo vát, tài xoay xở của mình để cho ra đời những tác phẩm ấn tượng, trong đó có tác phẩm mang tên là Núi cứu rỗi (Salvation Mountain). Ngọn núi đầy màu sắc này một công trình hoành tráng của Leonard Knight: trong gần 30 năm, ông đã bày tỏ đức tin của mình thông qua công trình nghệ thuật dành riêng cho Chúa này.

Một cụm nhà được thiết kế với không gian sống ngăn nắp, cây trồng trang trí.

phía Bắc thành phố, một phòng trưng bày nghệ thuật ngoài trời, tên gọi là East Jesus, tập hợp các tác phẩm của những người vô danh, được tạo ra từ vật liệu tái chế. Nhiều tác phẩm tố cáo những vấn đề xã hội mà những người đàn ông phụ nữ sống bên lề xã hội này phải gánh chịu. Họ mạnh dạn nêu lên sự cô lập, nghèo đói, thiếu hiểu biết và ma túy. Khách đến viếng thăm Slab có thể tài trợ hay mua tác phẩm nghệ thuật nào mà họ thích.

Ở Mỹ, số người vô gia cư ngày càng tăng. Vào tháng 1 năm 2023, Bộ Phát triển Nhà Đô thị Hoa Kỳ thống được 653,100 người vô gia cư, nhiều hơn 70,650 người so với năm trước. Và cơ quan y tế Mỹ ghi nhận 107,000 ca tử vong do dùng ma túy quá liều trong cùng năm.

Bài và hình Đào Duy Hòa

07/06/2025

HÃY THẬN TRỌNG KHI KẾT BẠN VỚI TÀI KHOẢN “ẢO” TRÊN MẠNG XÃ HỘI

Trong thời đại công nghệ số, mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của chúng ta. Tuy nhiên, cùng với những lợi ích mà nó mang lại, các mối nguy hiểm từ những tài khoản “ảo” cũng ngày càng gia tăng. Những tài khoản này thường được tạo ra với mục đích lừa đảo, đánh cắp thông tin cá nhân, hoặc thao túng suy nghĩ của người khác. Vì vậy, trước khi kết bạn với bất kỳ ai trên mạng xã hội, hãy lắng nghe lời khuyên quan trọng sau đây để bảo vệ bản thân và những người xung quanh.

Lời khuyên quan trọng: Chỉ kết bạn với người quen biết và đã được xác minh.

Hãy luôn ghi nhớ nguyên tắc vàng: Chỉ nên kết bạn với những người mà bạn thực sự quen biết ngoài đời và đã xác minh danh tính của họ. Điều này có nghĩa là bạn cần chắc chắn rằng tài khoản đó thực sự thuộc về người mà bạn quen biết, chứ không phải là một tài khoản giả mạo do kẻ xấu tạo ra. Việc xác minh có thể bao gồm kiểm tra thông tin cá nhân, trò chuyện qua các kênh đáng tin cậy (như gọi điện hoặc gặp trực tiếp), hoặc kiểm tra các chi tiết như hình ảnh, bài đăng, hoặc bạn bè chung.

Việc kết bạn bừa bãi với những tài khoản không rõ nguồn gốc chẳng khác nào bạn mở toang cánh cửa nhà mình và mời gọi kẻ gian bước vào. Một khi kẻ xấu đã xâm nhập vào danh sách bạn bè của bạn, chúng có thể dễ dàng tiếp cận thông tin cá nhân, hình ảnh, hoặc thậm chí các bài đăng riêng tư của bạn. Nguy hiểm hơn, những người quen biết với bạn – như bạn bè, đồng nghiệp, hoặc gia đình – cũng có thể bị liên lụy. Họ có thể tin tưởng vào mối quan hệ của bạn với tài khoản “ảo” đó và vô tình trở thành nạn nhân của các chiêu trò lừa đảo, như gửi tiền, chia sẻ thông tin nhạy cảm, hoặc nhấp vào các liên kết độc hại. Nói cách khác, việc kết bạn sai lầm có thể khiến bạn vô tình “giao trứng cho ác”, gây hại không chỉ cho bản thân mà còn cho những người thân yêu.

Tại sao cần thận trọng với các tài khoản không rõ danh tính?

Những tài khoản “ảo” thường được kẻ xấu sử dụng như một công cụ để thực hiện các hành vi bất chính. Dưới đây là một số lý do bạn nên tránh tương tác với những tài khoản này:

1. Nguy cơ bị lừa đảo tài chính: Kẻ xấu có thể sử dụng tài khoản giả để tiếp cận bạn, giả vờ là người quen hoặc một người đáng tin cậy để xin tiền, yêu cầu chuyển khoản, hoặc dụ dỗ bạn đầu tư vào các dự án lừa đảo. Nhiều người đã mất hàng triệu, thậm chí hàng tỷ đồng chỉ vì tin nhầm những lời đường mật từ các tài khoản “ảo”.

2. Đánh cắp thông tin cá nhân: Các tài khoản “ảo” có thể cố gắng thu thập thông tin nhạy cảm của bạn, chẳng hạn như số điện thoại, địa chỉ nhà, thông tin tài khoản ngân hàng, hoặc mật khẩu. Những thông tin này có thể được sử dụng để hack tài khoản của bạn hoặc thực hiện các hành vi phạm pháp.

3. Thao túng suy nghĩ và dẫn dắt hành vi: Nếu bạn không có lập trường vững vàng hoặc thiếu thông tin, bạn có thể dễ dàng bị các tài khoản “ảo” dẫn dắt suy nghĩ. Chúng có thể lan truyền thông tin sai lệch, kích động cảm xúc, hoặc khiến bạn đưa ra những quyết định sai lầm. Ví dụ, chúng có thể chia sẻ các bài viết giả mạo về sức khỏe, tài chính, hoặc chính trị để khiến bạn hoang mang hoặc hành động theo ý đồ của chúng.

4. Tác động tiêu cực đến danh tiếng: Một số tài khoản “ảo” có thể sử dụng mối quan hệ với bạn để phát tán nội dung không phù hợp, như tin đồn, nội dung xúc phạm, hoặc hình ảnh giả mạo. Điều này có thể gây tổn hại đến danh tiếng của bạn hoặc khiến bạn bị hiểu lầm trong mắt bạn bè và gia đình.

5. Lây lan mã độc: Các tài khoản “ảo” thường gửi các liên kết hoặc tệp đính kèm chứa mã độc. Chỉ cần một cú nhấp chuột, thiết bị của bạn có thể bị nhiễm virus, dẫn đến mất dữ liệu hoặc bị theo dõi từ xa.

Học từ bài học của lịch sử: Kinh nghiệm của Bà Tổ Eva

Hãy nhìn lại câu chuyện của Bà Tổ Eva trong Kinh Thánh để rút ra bài học. Eva đã bị con rắn – một kẻ xấu đội lốt hấp dẫn – dụ dỗ và thuyết phục ăn trái cấm. Con rắn đã sử dụng lời lẽ ngọt ngào, hình thức bên ngoài đáng tin cậy để đánh lừa Eva, khiến bà tin rằng hành động của mình là đúng đắn. Kết quả là bà đã phải trả giá đắt cho sự cả tin của mình, và hậu quả còn ảnh hưởng đến cả loài người. Bài học ở đây là: Đừng để vẻ bề ngoài đánh lừa bạn. Những tài khoản “ảo” thường sử dụng hình ảnh đẹp, thông tin giả mạo, hoặc lời lẽ thuyết phục để khiến bạn hạ thấp cảnh giác. Hãy luôn kiểm tra kỹ lưỡng và không để lòng tin mù quáng dẫn dắt quyết định của bạn.

Làm thế nào để nhận biết và phòng tránh tài khoản “ảo”?

Để bảo vệ bản thân khỏi những nguy cơ từ các tài khoản “ảo”, bạn cần trang bị cho mình kiến thức và thói quen cẩn trọng. Dưới đây là một số gợi ý cụ thể:

1. Kiểm tra kỹ thông tin của tài khoản

• Ảnh đại diện và bài đăng: Tài khoản “ảo” thường sử dụng ảnh đại diện lấy từ internet hoặc không có bài đăng cá nhân. Nếu tài khoản có quá ít thông tin hoặc chỉ đăng nội dung chung chung, hãy cảnh giác.

• Bạn bè chung: Kiểm tra xem tài khoản đó có bạn bè chung với bạn hay không. Tuy nhiên, đừng vội tin tưởng chỉ vì có bạn bè chung, vì kẻ xấu có thể đã lừa được người khác trước đó.

• Tên và thông tin cá nhân: Tài khoản giả thường có tên bất thường, không giống tên thật, hoặc thông tin cá nhân không nhất quán. Ví dụ, một tài khoản tự xưng là người Việt Nam nhưng lại sử dụng ngôn ngữ hoặc múi giờ không phù hợp.

2. Không tương tác với tài khoản lạ

• Không trả lời tin nhắn hoặc bình luận: Nếu một tài khoản lạ gửi tin nhắn hoặc bình luận trên bài viết của bạn, đừng vội trả lời. Hãy kiểm tra kỹ danh tính của họ trước.

• Không nhấp vào liên kết đáng ngờ: Các tài khoản “ảo” thường gửi liên kết dẫn đến các trang web lừa đảo hoặc chứa mã độc. Nếu bạn nhận được liên kết từ người lạ, tuyệt đối không nhấp vào.

• Không chia sẻ thông tin cá nhân: Dù tài khoản đó có vẻ đáng tin cậy đến đâu, đừng chia sẻ thông tin nhạy cảm như số điện thoại, địa chỉ, hoặc thông tin tài khoản ngân hàng.

3. Sử dụng cài đặt bảo mật trên mạng xã hội

• Giới hạn quyền truy cập: Thiết lập tài khoản của bạn ở chế độ riêng tư để chỉ bạn bè mới có thể xem bài đăng và thông tin cá nhân.

• Xác thực hai yếu tố (2FA): Kích hoạt xác thực hai yếu tố cho tài khoản của bạn để tăng cường bảo mật, phòng trường hợp tài khoản bị hack.

• Chặn và báo cáo: Nếu bạn nghi ngờ một tài khoản là giả mạo, hãy chặn ngay lập tức và báo cáo cho nền tảng mạng xã hội để họ xử lý.

4. Nâng cao nhận thức và lập trường cá nhân

• Kiểm chứng thông tin: Trước khi tin vào bất kỳ thông tin nào từ một tài khoản lạ, hãy kiểm tra lại qua các nguồn đáng tin cậy, như báo chí chính thống hoặc trang web chính thức.

• Giữ vững lập trường: Đừng để những lời lẽ thuyết phục hoặc thông tin gây sốc làm lung lay quan điểm của bạn. Hãy suy nghĩ một cách logic và không hành động vội vàng.

• Học hỏi từ người khác: Tìm hiểu các câu chuyện về những người từng bị lừa đảo qua mạng xã hội để rút kinh nghiệm cho bản thân.

5. Giáo dục người thân và bạn bè

Hãy chia sẻ những kiến thức này với gia đình, bạn bè, và đồng nghiệp của bạn. Nhiều người, đặc biệt là người lớn tuổi hoặc trẻ em, có thể chưa nhận thức được nguy cơ từ các tài khoản “ảo”. Việc nâng cao nhận thức cộng đồng sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ bị lừa đảo và bảo vệ mọi người tốt hơn.

Hậu quả của việc thiếu cảnh giác

Nếu bạn không thận trọng khi kết bạn hoặc tương tác trên mạng xã hội, hậu quả có thể rất nghiêm trọng. Dưới đây là một số ví dụ thực tế:

• Mất tiền và tài sản: Nhiều người đã bị lừa chuyển tiền cho các tài khoản giả mạo, với số tiền thiệt hại lên đến hàng trăm triệu đồng.

• Mất quyền kiểm soát tài khoản: Kẻ xấu có thể hack tài khoản của bạn và sử dụng nó để lừa đảo người khác, gây tổn hại đến danh tiếng và các mối quan hệ của bạn.

• Ảnh hưởng tâm lý: Việc bị lừa đảo hoặc thao túng có thể khiến bạn cảm thấy xấu hổ, lo lắng, hoặc mất niềm tin vào người khác.

• Tác động đến cộng đồng: Một tài khoản bị hack có thể được sử dụng để phát tán tin giả, gây hoang mang hoặc kích động trong cộng đồng.

Kêu gọi hành động: Hãy là một người dùng mạng xã hội thông minh

Mạng xã hội là một công cụ tuyệt vời để kết nối và chia sẻ, nhưng chỉ khi bạn sử dụng nó một cách an toàn và thông minh. Hãy luôn đặt sự cẩn trọng lên hàng đầu và không để sự cả tin khiến bạn trở thành nạn nhân của những kẻ xấu. Dưới đây là lời kêu gọi dành cho bạn:

• Cam kết chỉ kết bạn với người quen biết và đã xác minh danh tính.

• Học cách nhận diện và tránh xa các tài khoản “ảo”.

• Chia sẻ bản tin này với bạn bè và gia đình để cùng nhau xây dựng một cộng đồng mạng an toàn hơn.

• Giữ vững lập trường và không để vẻ bề ngoài đánh lừa bạn, giống như bài học từ câu chuyện của Bà Tổ Eva.

Hãy nhớ rằng, mỗi quyết định nhỏ của bạn trên mạng xã hội đều có thể mang lại hậu quả lớn. Vì vậy, hãy hành động ngay hôm nay để bảo vệ bản thân và những người xung quanh khỏi những mối nguy hiểm từ các tài khoản “ảo”. Cùng nhau, chúng ta có thể tạo ra một không gian mạng an toàn, lành mạnh, và đáng tin cậy hơn cho tất cả mọi người.

Anmai