NGƯỜI ÚC ĐẦU TIÊN TRÊN THẾ GIỚI ĐƯỢC XUẤT VIỆN VỚI TRÁI TIM NHÂN TẠO BỀN VỮNG

Úc đã ghi dấu ấn lịch sử khi ca cấy ghép trái tim nhân tạo bền vững đầu tiên của nước này được công nhận là thành công vang dội. Người nhận thiết bị công nghệ cao này đã trở thành người đầu tiên trên thế giới được xuất viện với trái tim nhân tạo BiVACOR.

Trong một ca phẫu thuật kéo dài 6 giờ tại Sydney vào tháng 11 năm ngoái, các bác sĩ đã cấy ghép BiVACOR Total Artificial Heart – một máy bơm máu cơ học làm từ titan – vào một người đàn ông mắc bệnh suy tim nặng. Thiết bị này được sử dụng như một giải pháp tạm thời trong khi chờ trái tim hiến tặng, nhưng BiVACOR được thiết kế với tham vọng trở thành một giải pháp thay thế vĩnh viễn cho trái tim bị suy yếu.

Các bác sĩ hy vọng rằng một ngày nào đó, thiết bị này có thể loại bỏ hoàn toàn sự phụ thuộc vào nguồn tim hiến tặng từ con người. Bác sĩ phẫu thuật tim mạch và cấy ghép nổi tiếng Paul Jansz, người thực hiện ca phẫu thuật tại Bệnh viện St Vincent’s, chia sẻ rằng khoảnh khắc này khiến ông “nổi da gà”.

“Chắc chắn có những giây phút hồi hộp, đặc biệt là khi Daniel [Timms, nhà phát minh BiVACOR] bật công tắc để khởi động trái tim nhân tạo,” bác sĩ Jansz nói. Ông mô tả phát minh này như “Chén Thánh” bởi về mặt kỹ thuật, nó không thể bị hỏng hoặc bị cơ thể đào thải.

Từ những chuyến đi Bunnings đến trái tim titan

BiVACOR hoạt động bằng cách bơm máu đi khắp cơ thể nhờ một động cơ với cơ chế đặc biệt, tránh hao mòn cơ học giữa các bộ phận. Nó sử dụng nam châm để giữ rotor của động cơ lơ lửng, đảm bảo các bộ phận không cọ xát hay mài mòn theo thời gian.

Thiết bị này là sáng chế của nhà phát minh người Queensland, Daniel Timms, người đã dành cả cuộc đời để hiện thực hóa ý tưởng. Bác sĩ Timms chia sẻ rằng niềm đam mê của ông bắt nguồn từ thời thơ ấu, khi ông cùng cha – một thợ sửa ống nước – mày mò với các máy bơm nước. Những chuyến đi cuối tuần đến cửa hàng Bunnings cùng cha đã trở thành ký ức không thể quên.

“Chúng tôi đặt mục tiêu giữa hai cha con: làm sao để có được hóa đơn dài nhất tại Bunnings,” ông cười. “Chúng tôi cố mua thật nhiều thứ để thúc đẩy dự án này.”

Nỗi đau mất cha vì suy tim càng thôi thúc ông hoàn thiện trái tim nhân tạo. Ông luôn quyết tâm đảm bảo người Úc được hưởng lợi từ phát minh này ngay từ đầu. “Có rất nhiều sáng chế ở Úc, nhưng đôi khi chúng bị lãng quên ở nước ngoài,” ông nói.

Phát minh trái tim Úc được thử nghiệm tại Mỹ

Bác sĩ Timms bày tỏ lòng biết ơn với bệnh nhân – một người đàn ông ở độ tuổi 40 đến từ New South Wales – đã tình nguyện nhận cấy ghép BiVACOR trong khi chờ ghép tim. Người này đã sống với trái tim nhân tạo hơn 100 ngày cho đến khi tìm được trái tim hiến tặng phù hợp vào tuần trước. Ca ghép tim sau đó cũng thành công, và bệnh nhân đang hồi phục tốt.

Trước khi nhận BiVACOR, bệnh nhân gần như không thể tự đi lại, thậm chí đến cả nhà vệ sinh. Các bác sĩ không kỳ vọng anh có thể sống đủ lâu để chờ tim hiến tặng. “Trước đây, 25% bệnh nhân chờ ghép tim qua đời. Nhưng giờ đây, với những thiết bị như thế này, tình hình đã thay đổi,” bác sĩ Jansz nhấn mạnh.

Bác sĩ Timms kỳ vọng trong 2-3 năm tới, trái tim nhân tạo của ông sẽ trở nên phổ biến hơn. “Chúng tôi chỉ cần sản xuất thêm nhiều thiết bị. Đó là giới hạn duy nhất hiện nay. Chúng tôi đang tăng tốc sản xuất để sẵn sàng cung cấp,” ông nói.

Bốn thiết bị nữa dự kiến sẽ được cấy ghép trong năm nay thông qua Chương trình Biên giới Trái tim Nhân tạo do Đại học Monash dẫn đầu. BiVACOR lần đầu được cấy ghép vào tháng 7/2024 tại Viện Tim Texas, nhưng bệnh nhân đó không được xuất viện. Sau đó, bốn bệnh nhân khác tại Mỹ cũng nhận thiết bị này trước khi ghép tim, nhưng không ai được xuất viện với BiVACOR.

Nhỏ nhưng mạnh mẽ

BiVACOR nhỏ gọn, có thể đặt vừa cơ thể một đứa trẻ 12 tuổi và chỉ nặng khoảng 650 gram. Bệnh nhân không cảm nhận được thiết bị bên trong cơ thể. Nó được cấp năng lượng bằng một pin sạc bên ngoài, kết nối với trái tim qua một dây ở ngực. Pin có thể hoạt động trong 4 giờ và sẽ báo hiệu khi cần thay. Trong tương lai, bệnh nhân có thể không cần mang pin bên ngoài, mà chỉ cần đặt bộ sạc không dây lên ngực, tương tự cách sạc điện thoại.

Bác sĩ Jansz cho biết thật ý nghĩa khi ca cấy ghép lịch sử này diễn ra tại Bệnh viện St Vincent’s – nơi thực hiện ca ghép tim đầu tiên của Úc vào năm 1968 và ca ghép tim thành công đầu tiên do bác sĩ Victor Chang thực hiện vào năm 1984. Các bác sĩ tại Bệnh viện Alfred ở Melbourne đang được đào tạo và dự kiến sẽ thực hiện ca cấy ghép BiVACOR đầu tiên vào giữa năm 2025.

Nhu cầu cấp bách về hiến tạng

Suy tim cướp đi sinh mạng của khoảng 5.000 người Úc mỗi năm, xảy ra khi tim mất khả năng bơm máu hiệu quả. Tình trạng này có thể khởi phát đột ngột hoặc tiến triển chậm khi tim yếu dần. Bác sĩ tim mạch Chris Hayward từ Bệnh viện St Vincent’s Sydney nhận định BiVACOR sẽ là giải pháp thay thế cho những bệnh nhân không thể chờ tim hiến tặng hoặc khi không có tim phù hợp.

Úc đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng nguồn tạng hiến tặng. Năm ngoái, tổng số ca ghép tạng giảm 5%, trong khi ghép tim giảm tới 19%. BiVACOR không chỉ là một kỳ tích y học, mà còn là tia hy vọng cho hàng ngàn bệnh nhân đang chiến đấu với suy tim.

ST