Hai cha con nhà nọ sinh sống bằng nghề làm nông trên một
mảnh đất nhỏ ở miền quê. Mỗi năm, họ lại đánh xe bò nhiều đợt lên thành phố gần
đó để bán rau quả, những thứ họ tự tay trồng. Ngoại trừ việc cùng danh tánh và
sống chung dưới một mái nhà, hai cha con hầu như chẳng có điểm gì giống nhau.
Người cha luôn bình tâm trước mọi việc, còn người con trai thì lúc nào cũng vội
vàng.
Một buổi sớm tinh mơ nọ, hai cha con thức dậy, chất hàng lên
chiếc xe bò để bắt đầu một cuộc hành trình dài như mọi khi. Anh con trai tính
trong đầu rằng nếu họ đi với tốc độ nhanh hơn và không nghỉ qua đêm, chỉ sáng
sớm hôm sau họ sẽ tới được chợ. Thế là anh dùng cây liên tục thúc con bò, hối
nó bước mau hơn.
- Từ từ thôi, con ạ! –
người cha bảo – Từ tốn sẽ giúp con sống lâu hơn đấy.
- Nhưng nếu chúng ta
đến chợ sớm hơn những người khác, chúng ta sẽ có nhiều cơ hội bán hàng giá cao
hơn – anh con trai cãi.
Người cha không đáp.
Ông kéo sụp chiếc nón xuống che mặt và ngủ tại chổ ngồi của mình. Thấy thế anh
con trai càng bực mình và khó chịu, anh cố thúc con bò đi nhanh hơn nữa.
Bốn giờ sau, họ đi ngang qua một ngôi nhà nhỏ. Người cha
thức giấc, mỉm cười và nói:
- Tới nhà chú con rồi.
Chúng ta ghé vào hỏi thăm chú ấy một tiếng.
- Nhưng chúng ta đã trễ
mất gần một giờ rồi. Con trai ông càu nhàu.
- Trễ thêm vài phút nữa
cũng chẳng sao. Chú và bố là chổ ruột thịt, có mấy khi gặp được nhau đâu. Người
cha chậm rãi đáp. Rồi họ dừng lại và ghé vào ngôi nhà.
Chàng trai trẻ càng sốt ruột tức tối khi thấy cha và chú
ngồi huyên thuyên cười nói. Gần một tiếng sau, hai cha con anh từ giã chú và
anh tiếp tục lên đường. Lúc này, đến phiên người cha cầm lái. Khi đến một ngã
ba, người cha quẹo xe sang phải:
- Đường bên tay trái
ngắn hơn mà bố – người con nói.
- Bố biết, nhưng đường
bên tay phải đẹp hơn nhiều.
- Chẳng lẽ bố không
biết quí thời giờ à? Chàng trai trẻ mất kiên nhẫn.
- Ồ bố quí thời giờ lắm
chứ! Chính vì thế bố mới muốn ngắm nhìn cảnh đẹp và tận hưởng trọn vẹn mỗi giây
phút.
Con đường mà người cha đi có nhiều khúc uốn quanh, băng
xuyên qua những đồng cỏ chật hẹp mọc đầy hoa dại và có cả một dòng suối mát
trong chảy dọc theo – thế nhưng người con trai đã để lỡ mất dịp ngắm nhìn phong
cảnh đẹp ấy. Anh ngồi nhấp nhỏm bên trong xe, lòng bồn chồn và hết sức lo lắng
vì sợ đến trễ. Anh cũng không nhận thấy rằng hoàng hôn hôm ấy mới đẹp làm sao.
Trời sập tối, hai cha con đến một nơi trông như một khu vườn
khổng lồ đầy hương sắc. Người cha khoan khoái hít thở hương thơm làm xao xuyến
lòng người của những bông hoa, lắng nghe tiếng suối róc rách và đỗ xe lại.
- Chúng ta sẽ ngủ lại
đây – ông thở dài.
- Từ giờ về sau con
không bao giờ đi cùng với bố nữa – anh con trai tức tối nói – Bố thì chỉ thích
ngắm hoàng hôn và xem hoa hơn là kiếm tiền!
- Tại sao lại không như
thế chứ, đó chẳng phải là những điều đẹp nhất mà từ trước đến giờ con vẫn nói
đấy sao?
Vài phút sau, ông thiếp vào giấc ngủ. Trong khi con trai ông
nhìn mãi những ngôi sao lấp lánh trên bầu trời, mong cho đêm chóng qua. Đêm như
dài vô tận và người con trai chẳng hề chợp mắt.
Trước lúc mặt trời mọc, chàng trai trẻ nhanh chóng đánh thức
cha anh dậy. Họ lại tiếp tục đi. Sau khi đi được khoảng một dặm, tình cờ họ gặp
một người nông dân đi đường – một người xa lạ 0 đang cố kéo chiếc xe ra khỏi
một vũng lầy.
- Chúng ta giúp ông ấy
một tay đi nào – người cha già thì thầm
- Để mất thêm thời gian
nữa à? Chàng trai như muốn nổi đóa lên.
- Con bớt căng thẳng
một chút đi, có thể chính con cũng đang bị kẹt vào một vũng lầy nào đó. Chúng
ta nên giúp đỡ người khác khi họ cần – đừng quên điều đó con ạ!
Anh con trai quay đi mà
trong lòng hết sức tức giận.
Khi họ giúp người nông dân kia kép được chiếc xe khỏi chổ
lầy thì đã gần 8 giờ sáng. Đột nhiên, có một ánh sáng hết sức lớn lóe lên như
muốn tách đôi bầu trời ra. Sau đó là một âm thanh nghe như tiếng sấm. Ở xa phía
bên kia ngọn đồi, bầu trời trở nên tối đen.
- Chắc là trong thành
phố có mưa dông lớn. Người cha đoán.
- Nếu chúng ta nhanh
chân hơn, có lẽ giờ này chúng ta đã bán gần hết hàng rồi. – Người con lầm bầm.
- Bình tĩnh đi…con sẽ
sống lâu hơn, và con sẽ tận hưởng cuộc sống được nhiều hơn – ông già nhẹ nhàng
khuyên nhủ con mình.
Khi hai cha con đến được ngọn đồi mà trông xuống sẽ thấy
toàn cảnh thành phố, trời đã xế chiều. Họ dừng lại và nhìn xuống phía bên dưới
một lúc lâu. Không ai nói với nhau một lời nào. Cuối cùng, chàng trai trẻ đặt
tay lên vai cha anh rồi nói:
- Con đã hiểu những lời
bố nói rồi.
Họ quay chiếc xe lại và bắt đầu trở về nhà, rời xa cái thành
phố có tên là Hiroshima
của Nhật Bản.
(st)
Phát biểu sau lễ trao giải, nữ tu sĩ trẻ này cho biết