Trang

30/08/2023

Sự thật đằng sau "Bông hồng cài áo”


 Thiền sư Thích Nhất Hạnh đi Nhật , nhân mùa Vu Lan được cài cho 1 bông cẩm chướng trắng, ông hỏi thăm mới biết đó là tục cài hoa màu đỏ cho ai còn mẹ, cài hoa màu trắng cho ai mất mẹ, để tưởng nhớ mẹ. Sau đó khi đi Mỹ du học, ông viết " Bông hồng cài áo " lồng vào tập tục trên, ông gửi bài viết này cho đệ tử của ông. Các đệ tử bèn chép ra nhiều trăm bản kèm theo cành hoa hồng gửi đi cho bạn bè người quen, rồi đến nhạc sĩ Phạm Thế Mỹ phổ thành nhạc. Các chùa cho in bài viết này và phổ biến việc cài hoa. Cứ thế dần dần trở thành 1 tập tục trong các kỳ lễ Vu Lan, mà thật ra chẳng ai biết nguồn gốc của nó là từ đâu.

Sự thật tục cài hoa cho mẹ này là từ Mỹ, do bà Anna Jarvis đặt ra đầu tiên, từ năm 1907.

Bà Anna Jarvis rất thương mẹ nhưng không may mẹ bà lại mất đột ngột đúng lúc 2 mẹ con đang có chuyện bất đồng, đang giận nhau nên không nói chuyện. Điều này làm bà Anna Jarvis ray rứt, ân hận mãi.

Năm 1907, bà Anna Jarvis gửi 500 đóa hoa cẩm chướng trắng cho tất cả các bà mẹ trong nhà thờ của mình, và nhắc nhở mọi người rằng hãy trân quý mẹ của mình khi Người còn sống, đừng như bản thân bà, cãi nhau, giận dỗi với mẹ, để rồi sau khi mẹ mất mới hối hận.

Bà chọn hoa cẩm chướng trắng vì đó là hoa mà mẹ bà thích nhất. Lúc đó không có phân biệt hoa đỏ, hoa trắng gì cả !

Sau đó bà Anna Jarvis cố gắng vận động chính quyền lẫn nhà thờ và bạn bè quen biết, để tổ chức 1 ngày Mother's Day, Ngày cho Mẹ. 1 năm sau, năm 1908, ông John Wanamaker, một chủ tiệm hoa, tham gia chương trình vận động của bà, tình nguyện tặng miễn phí hàng ngàn đóa hoa cẩm chướng trắng cho mỗi năm khi bà Jarvis tổ chức ngày lễ Mẹ tại nhà thờ.

Đến năm 1914, Tổng thống Mỹ là ông Wilson ra quyết nghị chính thức nhìn nhận Ngày Lễ Mẹ, để vinh danh tất cả các bà mẹ, còn sống hay đã chết .

Từ đó trở đi, mỗi năm hàng triệu người Mỹ tổ chức Ngày Lễ Mẹ và cài hoa cẩm chướng trắng. Nhưng vì nhiều người mua quá không đủ hoa trắng cung cấp, nên các chủ tiệm hoa "tự chế " thêm: "hoa trắng là cho ai mất mẹ và hoa đỏ là cho ai còn mẹ" , để có thể đáp ứng đủ nhu cầu và bán được thêm hoa, và thế là chuyện "hoa trắng hoa đỏ" ra đời !

Tục lệ này lan truyền khắp nước Mỹ, rồi lan sang Nhật, cuối cùng lưu truyền vào Việt Nam.

Nhưng chính tại Mỹ, thì bà Anna Jarvis vào những năm cuối đời lại rất phẫn nộ và thất vọng vì chuyện này, vì bà nói ngày này đã bị kinh doanh hóa, biến thành cơ hội để các tiệm bán hoa kiếm lời. Từ hoa cẩm chướng trắng của mẹ bà, nhảy qua hoa trắng hoa đỏ , để có đủ hoa mà bán, rồi lại từ cẩm chướng nhảy qua các loại hoa khác, cũng chỉ để bán được nhiều hoa nhiều tiền, mất hết ý nghĩa ban đầu !

Các chuyên gia tâm lý người Mỹ thì phản đối tục lệ hoa trắng hoa đỏ, vì sự phân biệt này làm cho những người đã mất mẹ phải cảm thấy đau lòng, buồn tủi. Phân biệt con còn mẹ với con mồ côi là không tôn trọng nhân quyền và quyền bình đẳng, nên sau này người Mỹ hầu như đã bỏ đi tập tục này. Hiện nay ở Mỹ dường như không còn ai cài hoa trắng, hoa đỏ vào ngày lễ Mẹ nữa.

Riêng ở VN, có lẽ vì không ai biết nguồn gốc tục lệ này và ý nghĩa thật sự của nó, chỉ thấy là phong trào hay hay nên theo. Riêng ở Làng Mai thì còn cài thêm đóa hoa thứ 2 cho cha, cài bên trên đóa hoa cho mẹ để phân biệt . Trẻ em nào phải cài đến 2 đóa hoa trắng, hẳn sẽ buồn và tủi thân lắm ?

 ST

29/08/2023

Nga : Prigozhin được truy điệu như "Anh hùng" hay "kẻ phản bội" ?

Ngày 27/08/2023, sau khi xét nghiệm AND, Nga chính thức xác nhận ông chủ của tập đoàn lính đánh thuê Wagner chết trong tai nạn máy bay. Tuy nhiên, Ủy ban Điều tra Nga không nêu những giả thuyết xảy ra tai nạn : do bị đặt bom hay do trúng tên lửa hoặc lỗi điều khiển.



Ảnh chân dung chủ nhân công ty Wagner, Yevgeny Prigozhin, tại một điểm tưởng niệm ở thủ đô Matxcơva, Nga, ngày 24/08/2023. REUTERS – STRINGER

Vấn đề hiện nay là tổ chức tang lễ theo nghi thức nào cho Yevgeny Prigozhin. Nhân vật mà tổng thống Putin coi là « tài năng đã phạm nhiều sai lầm » dường như đã 3 lần được trao huân chương « Anh hùng nước Nga ».

Thông tín viên RFI Anissa El Jabri tại Matxcơva tường trình :

« Huân chương « Anh hùng nước Nga » là phần thưởng cao quý nhất của quân đội. Nếu được trao tặng chính thức thì người quá cố được truy điệu theo nghi lễ trang trọng, có đoàn hộ tống, dàn quân nhạc, quốc ca Nga. Còn nếu được truy tặng bí mật, thì tang lễ cũng sẽ kín đáo.

Thế nhưng Prigozhin là trường hợp phức tạp. Điện Kremlin chưa bao giờ xác nhận đã trao huân chương cho ông chủ tập đoàn lính đánh thuê. Nhưng trong đợt khám soát sau vụ nổi loạn, huân chương và giấy chứng nhận kèm theo đã được đăng trên các mạng xã hội.

Thậm chí ông Viktor Sobolev, thành viên của Ủy ban Quốc phòng Hạ Viện, cũng coi phần thưởng này là việc đương nhiên. Do đó, vị dân biểu này cho rằng lễ truy điệu nên được tổ chức long trọng, nhưng nói thêm « cần phải tính đến vụ nổi loạn, quyết định hoàn toàn tùy thuộc vào các cơ quan có thẩm quyền cao nhất ».

Dù sao thì chính quyền vẫn để người dân đặt nến và vòng hoa tưởng niệm ông chủ tập đoàn lính đánh thuê ở nhiều thành phố lớn, thậm chí ngay ở trung tâm thủ đô Matxcơva, không xa điện Kremlin. Một số người khác nhấn mạnh « khả năng lễ tang biến thành vở kịch chính trị ». Nhưng giải pháp đã được nêu ra : gia quyến của ông Prigozhin có thể tuyên bố muốn tổ chức tang lễ trong khuôn khổ gia đình ».

Thu Hằng – RFI

28/08/2023

Đức Tả Quân Lê Văn Duyệt – Vị ân nhân của Giáo Hội Công Giáo Việt Nam

I.- TẢ QUÂN LÊ VĂN DUYỆT! ÔNG LÀ AI ?

Lê Văn Duyệt sinh 1763 tại chợ Ông Hổ, trên Rạch Gầm, làng Long Hưng, Định Tường. Nguyên gốc gác người Quảng ngãi, do từ thời Nội tổ đã di cư vào làm ăn sinh sống ở Định Tường (nay là Tiền Giang) từ lâu.

Từ năm 16 tuối, do khuyết tật bẩm sinh ở bộ phận sinh dục, nên Lê Văn Duyệt được tuyển vào làm thái giám tại phủ Nguyễn Vương, và cận kề theo Nguyễn Ánh trong công cuộc thu phục giang sơn Đàng Trong của các Chúa Nguyễn. Năm 1802 được phong làm Khâm Sai Chưởng Tả Quân, Bình Tây Đại Tướng Quân, tước Quận Công.

Sau nhiều năm công tác gian nan vất vả vào sinh ra tử giúp Gia Long, Ông được cử làm Tổng trấn Thành Gia Định lần thứ nhất từ 1813 đến 1816, cai quản một vùng đất rộng lớn toàn xứ Nam Bộ khi ấy gồm 5 trấn: Biên Hòa, Phiên Trấn, Định Tường, Vĩnh Long và Hà Tiên. Là một người cai trị dân nổi tiếng rất nghiêm minh, luôn được nhân dân kính trọng và yêu mến.

Ngày 23 (Kỷ Hợi) Tháng 12 năm 1819 (Kỷ Mão) Vua Gia Long đau nặng, cho triệu Hoàng Thái Tử Đảm (Minh Mạng) và các Hoàng Tử Tước Công cùng Các Đại Thần là Lê Văn Duyệt, Phạm Đăng Hưng… đến nhận di chúc. Trong đó sai Lê Văn Duyệt kiêm Giám Năm Dinh Quân. Ngày 22 Tháng 2 năm 1820 Vua Gia Long băng hà, thọ 58 tuổi, lúc này Lê Văn Duyệt đích thực trở thành là Quan đầu triều, khi Vua Minh Mạng lên nối ngôi Gia Long.

Sau những năm tháng Lê Văn Duyệt ở lại kinh đô, nhận nhiều trọng trách, dẹp được các loạn quân ở những địa phương nổi lên chống triều đình, phải tuân phục. Sau đó để gìn giữ an toàn phía Nam, Vua Minh Mạng cắt cử Tả Quân về lại giữ chức Tổng trấn Thành Gia Định. Sau nhiều lần từ chối không được, Ông mới nhận lệnh làm Tổng Trấn lần hai từ 1820 cho tới khi từ trần 1832, chẳng những cai quản vùng đất rộng lớn phương Nam mà còn bao trùm cả vùng biên giới Ai Lao và Cao Miên nữa, hầu bảo toàn từ xa cho lãnh thổ Việt Nam.



II .- LÊN TIẾNG CAN NGĂN VUA – BÊNH VỰC NGƯỜi CÔNG GIÁO

Ông Lê Văn Duyệt, Vị khai quốc công thần, đã được Vua Gia Long phong làm Tổng trấn Thành Phiên An từ năm 1812, nhưng vẫn không tán thành chủ trương cấm đạo Gia-Tô “Vì sự nghiệp mà vô ơn“ của Vua Minh Mạng, chỉ vì quan niệm hẹp hòi “Bế quan Tỏa cảng” lỗi thời, rồi đây sẽ đem đến mất nước. Nhìn trước thấy hậu quả đó, nên Ngài đã lên tiếng can ngăn Triều đình nhà Nguyễn.

Riêng về những sắc lệnh cấm đạo sau khi nhà Vua ban hành, đều được cấp tốc giao về các địa phương cho thi hành triệt để. Riêng đối với Tả Quân Lê Văn Duyệt, trong sách “Biên tích Đức thầy Vêrô Pinho” của Ông Trương Vĩnh Ký kể rằng: “Sắc dụ đầu tiên cấm đạo Công giáo và người Tây phương nói chung, ra lệnh triệt hạ nhà thờ, do Minh Mạng ban bố năm 1827. – Quan Tổng Trấn đang xem chọi gà khi chỉ dụ cấm đạo đưa tới. Ông kêu lên: Sao chúng ta lại bách hại người đồng đạo của Bi-Nhu (Giám mục Bá Đa Lộc)? Họ từng đem gạo đến cho chúng ta ăn! Bằng một cử chỉ dận dữ, ông xé sắc dụ và nói: Bao lâu tôi còn sống thì không được làm thế!”. Trong thời gian này nhờ sự giúp đỡ của Tả Quân mà các Giáo sĩ cùng với Giáo dân phương Nam được sống Đức tin bình yên hơn bất cứ nơi đâu.

Được biết Minh Mạng có ác cảm và khinh thường bài bác Công giáo sâu xa, nên Quan Tả Quân đã cho thu thập các tài liệu, sao chép 14 thư chữ Nôm của Nguyễn Ánh gửi cho Giám đốc Chủng Viện Liot yêu cầu Công Giáo giúp đỡ, để Ông mang tới Kinh Đô dâng lên Minh Mạng làm bằng cớ về công ơn của người Công giáo. Với chủ tâm đó nên sau khi sắp xếp công việc, ngay cuối tháng 12 năm Đinh Hợi (1827) Ông đích thân ra Huế gặp Minh Mạng, nhắc nhở chiến tích và công đức của Thượng sư Bi-Nhu đã giúp Vua Cha trước đây cùng với tài liệu chứng cớ, và Tả Quân có những lời cứng rắn này: “Tâu Hoàng Thượng, chúng ta định bắt bớ các Đạo trưởng người Âu, trong khi chúng ta còn nhai cơm do các vị cung cấp cho chúng ta sao? Ai đã giúp Tiên Hoàng lấy lại Giang sơn? Hoàng Thượng làm như muốn mất nước? Tây Sơn chém giết người Gia-Tô; Tây Sơn đã mất ngôi. Vua Pe-Gu (Miến Điện) vừa đuổi các Đạo Trưởng khỏi nước, liền bị truất ngôi. Hình như Hoàng Thượng không còn nhớ những công ơn của các Thừa sai, làm như Lăng của Thượng Sư Phêrô không còn nơi chúng ta? Không thể được. Bao lâu thần còn sống, Hoàng Thượng sẽ không được làm điều ấy. Thần chết rồi, Hoàng Thượng muốn làm gì thì làm…” (Trích Công giáo trên quê hương Việt Nam trang 93).

Thêm một chi tiết nữa, theo Sử Gia Trương Bá Cần cho biết thêm: “Trong chính sử không nói rõ Lê Văn Duyệt tâu trình thế nào về tình hình Công giáo, nhưng ngày 01/06/1828, ba thừa sai Taberd, Gagelin và Odoric được phép rời Huế (coi như bị quản thúc làm thông dịch viên cho Triều đình) để đi vào Gia Định. Các Thừa sai đều cho là nhờ sự can thiệp của Tổng trấn Lê Văn Duyệt.”

Qua việc can ngăn trên, quả nhiên Vua Minh Mạng nể vì, từ năm 1827 tâu trình sự việc cho đến khi Lê Văn Duyệt từ trần vào năm 1832, Minh Mạng không ban hành chỉ dụ cấm đạo nào nữa, nhờ vậy Giáo Dân được thong dong giữ đạo một thời gian, chuẩn bị tinh thần đón nhận những cơn bắt đạo khủng khiếp ập đến, vì khi Đức Tả Quân vừa qua đời, Vua liền ra lệnh cấm đạo ác liệt trở lại.




III- HẬU QUẢ CỦA VIỆC CAN NGĂN – SỰ CẤM ĐẠO VÀ SỨC SỐNG ĐỨC TIN

Đánh giá về Vua Minh Mạng từ xưa đến nay, có nhiều ý kiến khác nhau, thậm chí trái ngược nhau, trong khi có sử gia ca ngợi ông là vị Vua thông minh, chăm chỉ, có tài thao lược, thì cũng có người liệt ông vào hàng bạo chúa, một hôn quan, một Nê-rông đối với đạo Công giáo.

Với 21 năm trên ngai vàng (1820-1840), Minh Mạng đã ra 6 sắc chỉ cấm đạo, so sánh cho thấy 13 năm đầu từ 1820 cho đến 1832 chỉ có 2 sắc chỉ, riêng 8 năm về sau từ 1833-1840 khi không còn bóng dáng Lê Văn Duyệt can ngăn nữa, Nhà Vua đã ra lệnh cho quân quan truy lùng các đạo Trưởng ngoại quốc và bản xứ cùng tìm các nhục hình tra tấn, tù tội giam cầm, phân sáp, tịch thu tài sản nhà cửa ruộng vườn để cho người Công Giáo sợ hãi mà bỏ đạo, nhưng mọi mưu mô thâm độc đó đều thất bại, các Tín Hữu vẫn giữ vững Đức Tin, bằng chứng là 117 vị Thánh Tử Đạo được tôn phong 19/6/1988, trong đó có non một nửa 58 /117 vị Thánh bị bách hại do triều đại Minh Mạng cấm cách.

Sử sách ghi lại rằng, đang lúc Vua Minh Mạng hăm hở bắt đạo, tưởng rằng không chóng thì chầy sẽ tiêu diệt được hết bọn “Gia Tô Tả Đạo“ như chương trình đã dự định, không ngờ qua năm 1840 nhà Vua bị ngã ngựa chết, đem xuống mồ cái hận thù muôn đời không bao giờ gột rửa được!.

Riêng về việc Tả quân khi sinh thời dám can ngăn Vua cấm đạo, thì vào ngày 25 tháng 8 nám 1832 (Nhâm Thìn), Tả quân Lê Văn Duyệt qua đời, được an táng tại làng Bình Hòa (Quận Bình Thạnh ngày nay) trong một khu đất rộng lớn và cao ráo. Tuy nhiên do mối tị hiềm trước đây, nên Vua Minh Mạng đã ngang nhiên bãi bỏ chức Tổng Trấn Gia Định Thành đổi tên lại là Phiên An, giao cho Nguyễn Văn Quế làm Tổng Đốc và Bạch Xuân Nguyên làm Bố Chánh. Và ông Nguyên nói rằng theo mật chỉ nên đã truy xét việc riêng của Lê Văn Duyệt, cùng bắt bớ nhiều người liên can trong đó có Lê Văn Khôi là con nuôi của Lê Văn Duyệt. Sau nhờ được đồng đảng giải thoát khỏi ngục, Khôi nổi lên chống đối Triều Đình, sau gần 3 năm cầm cự, vụ nổi loạn thất bại. Liên lụy đến việc này Lê Văn Duyệt phải vạ lây, Ông bị Minh Mạng ghép vào 7 tội và khu mộ phải gia hình, sai quan địa phương “Đến chỗ mả đắp, san bằng mặt đất“ cùng dựng trụ đá hài tội khắc 8 chữ “Quyền Yêm Lê Văn Duyệt phục pháp xử“ (Chỗ tên hoạn quan Lê Văn Duyệt chịu tội).

Ngoài ra Vua còn quyết định: tước đoạt chức tước, bằng sắc, phẩm hàm, tịch thu toàn bộ gia sản, riêng bà Chánh thất phu nhân Đỗ Thị Phận cũng bị khép tội như chồng, nhưng vì Lê Văn Duyệt có tật “ẩn thân” về lý không thể là vợ của Ông được, nên tạm tha cho về ở với mẹ ruột trong một ngôi chùa tại Chợ Lớn, khi Bà Phận qua đời chôn nơi khuôn viên Chùa, sau này các bộ hạ thân tín mới cải lên bí mật đưa về chôn bên cạnh ông. Hai ngôi mộ đều có hình thức giống như hai quả trứng ngỗng xẻ theo chiều dọc nằm song song bên nhau.

Vì bị án nên mồ mả, nhà bia, lăng mộ của Lê Văn Duyệt bị tàn phá và bỏ hoang phế, mãi đến năm 1841, sau khi Vua Thiệu Trị lên ngôi được 9 năm, nỗi oan khiên trên mới được giải. Nhà Vua cho xuất tiền kho sửa sang đắp lại lăng mộ Tả quân cùng xây cất thêm các công trình khác rất mỹ thuật và khang trang, trên một khuôn viên rộng lớn hơn 18.500 m2. Nghe rằng tác giả công trình này về sau được trọng dụng xây lăng cho Vua Tự Đức ở Huế.

Được biết trước đây có một thời, chính quyền muốn dùng cổng tam quan lăng Tả quân Lê Văn Duyệt để làm biểu tượng cho Sài Gòn, vì kiến trúc rất độc đáo, hiện nay các du khách tới tham quan đều trầm trồ trước một di tích lịch sử, cổ kính có một không hai. Nhiều lễ hội hằng năm được tổ chức tại đây, thu hút rất đông khách thập phương đến thăm viếng.

Khi còn sinh thời Đức Tả Quân Lê Văn Duyệt đã thi hành một chính sách cai quản vừa cứng rắn vừa nhân đạo nhằm dung hòa mọi quyền lợi tinh thần cũng như vật chất của nhân dân, nên ngày nay nơi lăng mộ Ông không ngớt kẻ đến lễ bái, cầu xin, dâng hương, chứng tỏ mọi tầng lớp dân chúng đều mến phục và tôn kính. Riêng người Công Giáo đã được Ông bênh vực, chở che nâng đỡ nhiều mặt lúc loạn ly, trước các chỉ thị cấm đạo gắt gao của triều đình. Vì thế chúng ta phải biết nhớ đến Đức Tả Quân Lê Văn Duyệt với lòng biết ơn sâu xa.

Vinh Sơn VŨ ĐÌNH ĐƯỜNG

27/08/2023

Ngọn Núi

        


 Với những ai đã từng trèo lên đỉnh núi tuyết đều hiểu rằng cảnh tượng hùng vĩ của lớp tuyết phủ trên đỉnh núi, khi nhìn từ xa thì trông thật bình yên, nhưng nếu đụng đến thì lại là một mãnh lực nguy hiểm chết người.

Mẹ tôi nói trong năm đứa con của bà thì tôi là đứa bé "dễ nuôi" nhất. Tôi đoán rằng có lẽ tôi là đứa bé ít khóc, lúc nào cũng chỉ ăn no rồi ngủ, nên đó là điều quá tốt cho bà mẹ nuôi con thơ.

Tôi là đứa con thứ tư, thế cho nên mẹ tôi phải bận rộn lắm, trước khi có dịp đến phiên tôi; và tôi đã khiến công việc của bà có phần nào dễ dàng hơn.

Rồi cứ như thế, tôi lớn dần theo thời gian.

oOo

Nếu một chị hay em tôi làm rơi cây kem xuống đất, tôi sẵn sàng đền bù bằng cây kem của tôi để khỏi xảy ra chuyện gì rắc rối. Trên ghế xe, dĩ nhiên, chỗ ngồi của tôi luôn là ở giữa, chỗ chật chội, khó xoay sở, chẳng ai muốn. Có lần, hồi lớp Năm, con Clara lấy trộm mấy cái bánh ngọt trong phần ăn trưa của tôi thì tôi cũng chỉ nhún vai và ăn củ cà-rốt còn lại. Chúng bạn đặt cho tôi cái tên hiệu là "Ngọn Núi Nhỏ", bởi vì tôi không phải là đứa trẻ năng động, không dễ bực mình, và thường yên lặng.

Năm lớp Bảy, tôi bị té gãy chân, thế nhưng không cho ai biết trong ba ngày. Tôi nghiến răng chịu đau, khập khễnh theo chúng bạn, thế nhưng cho đến khi cha tôi nghe tiếng tôi khóc vọng ra từ phòng vệ sinh, và đưa tôi đến nhà thương để được bó bột. Rồi khi các đứa bạn trong trường gọi tôi là "con què" thì tôi cũng chỉ nhún vai.

Hồi ở trung học, Sofia, đứa em út của tôi thường bị đám con trai chế nhạo, tôi giả vờ như không biết. Thế nhưng ngay tối hôm đó tôi âm thầm đổi những chiếc váy của tôi cho những chiếc váy hơi chật của em. Và như thế, tôi mặc quần dài trong suốt niên học đó.

Hồi ở đại học, có lần vị giáo sư toán lạc đâu mất bài làm của tôi, và ông ấy bắt tôi làm lại, thì tôi cũng gật đầu làm theo lời ông. Khi tôi bị lũ con trai huýt sáo chọc ghẹo, thì cũng lặng thinh, nhìn xuống đất, tiếp tục bước.

oOo

Rồi đến khi anh, lần đầu tiên đến bên em ngỏ lời mời em một ly cà phê, em cũng nghĩ rằng anh cũng chỉ muốn tìm cách đùa cợt, chế giễu em như bao người khác, nên em yên lặng, chẳng nói gì. Nhưng anh đã mỉm cười thật tươi "Như thế là cô đã đồng ý rồi đấy nhỉ." Em chỉ nhớ rằng em đã nói đâu đó vài ba tiếng với anh trong suốt buổi gặp gỡ đầu tiên đó. Thế nhưng em đã cho anh số phôn, và đã trả lời khi anh gọi.

Mới đầu thì anh chỉ nghĩ rằng em ít nói vì tánh ngượng ngập. Thế nhưng, ngày tháng trôi qua, khi tình cảm của chúng ta ngày càng sâu đậm, thì anh đã bắt đầu bực mình khi em không nói cho anh biết những rắc rối mà em đã gặp phải.

Khi em bị mất cái việc làm bán thời gian, thì đã bỏ ăn trưa để có tiền mua sách. Em không muốn nói cho anh biết, vì biết rằng anh sẽ bực mình. Em đã nghĩ đúng, phải không anh? Anh đã tỏ ra rất bực bội khi khám phá ra điều đó. Anh đã cầm xấp tiền dúi vào tay em và nói như hét

- Nè, cầm lấy đi. Anh không cần nó. Em vẫn biết là bố mẹ anh vẫn gửi tiền cho anh, cho dù anh có học bổng toàn phần. Cầm lấy đi.

Em thì vẫn đứng đó, im lặng. Em chưa từng bị ai la hét vào mặt khi làm điều phải. Khi anh nhận ra nét ngạc nhiên trên mặt em, thì anh đã hiểu và xuống giọng

- Xin lỗi em, anh cảm thấy đau lòng khi thấy em phải nhịn ăn trưa, tự làm khổ mình. Em làm ơn cầm lấy số tiền này đi.

Lần đâu tiên trong đời, em đã hỏi lại

- Tại sao?

Anh đã ôm chặt em, cười lớn

- Tại vì anh yêu em, cô ngốc ạ.

Em đã cầm số tiền đó, nhưng đã nhét trả gần hết vào trong ví của anh khi anh đang say ngủ.

Trong suốt thời gian chúng ta là bạn, anh và em chưa hề có một lần cãi vã. Ngay cả có lần một người bạn của anh cho em biết rằng anh đã lừa em, bồ bịch với cô gái khác (em biết anh không bao giờ làm chuyện đó, anh bạn đó của anh chỉ là một tên "cà chớn"). Thế cho nên khi anh ta nói với em điều đó thì em chỉ yên lặng, nhìn thẳng vào mặt anh ta, không khóc, không la, không hỏi chứng cớ, khiến anh ta bối rối. Thế nhưng anh ta vẫn giữ nguyên câu chuyện, cố gắng làm cho em tin. Nhưng cuối cùng, trước sự bình tĩnh của em, anh ta đành thú nhận là đã bày đặt ra câu chuyện đó.

Sau khi anh biết chuyện, anh đã khen em hết lời và nói rằng không thể tưởng tượng được là em đã tin tưởng vào anh đến mức như vậy. Thực ra thì, trong lúc đó, em cũng không biết rằng đó là chuyện thật hay giả. Em không vội vã phản ứng vì biết rằng làm như thế thì sẽ có nhiều thay đổi trong tình cảm của chúng mình. Và em biết rằng giữ được sự bình tĩnh trong trường hợp đó sẽ cho em thêm sức mạnh trong đời sống.

oOo

Cuộc sống của vợ chồng mình cũng thế, chẳng có mấy lần lục đục. Nếu anh quên bỏ rác ra ngoài khi tới ngày đổ rác, thì em làm. Và khi anh nhận ra là em đã giúp anh trong việc nhà, thì anh cũng tìm cách giúp em để bù đắp lại. Khi con cái có làm lỗi thì em cũng chẳng bao giờ la hét chúng. Em chỉ hỏi là tại sao chúng lại làm vậy, và cuối cùng thì chúng cũng phải nói ra tất cả. Con trai cả của chúng ta đã có lần nói với em rằng anh em chúng nó nói với nhau rằng thà được em la mắng như anh đã làm thì chúng đỡ sợ hơn. Em hiểu rằng em nên giữ thái độ như thế, bình tĩnh, yên lặng, hoà thuận cho đến hết đời này. Thế nhưng anh lại là người làm thay đổi tất cả. Anh thật là "cà chớn". Anh đã lìa đời, bỏ em ở lại một mình trên thế gian này.

Khi anh chết, thì giống như lớp tuyết dầy phủ kín đỉnh núi từ bao nhiêu năm qua, tan vỡ, đổ ập xuống cùng một lúc. Không ai nghĩ rằng em lại là người kêu khóc thảm thiết trong đám tang của anh như thế. Người anh lớn của em tính kéo em ra ngoài để trấn an, thì em đã đấm anh ấy một quả ngay quai hàm (sau đó, dĩ nhiên là em đã xin lỗi anh ấy).

oOo

Em nghĩ rằng, có lẽ bây giờ thì anh khó có thể nhận ra em. Bây giờ, thật khó cho em để giữ im lặng, nhìn vào sự việc như xưa, bởi vì em nhớ mãi lời anh dặn "Em yêu của anh. Hãy tự bảo vệ mình, em xứng đáng được hưởng nhiều điều tốt đẹp hơn trong đời sống." Và anh thì không còn nữa để bảo bọc em, hay con của chúng ta. Em thực sự không thể diễn tả được những thay đổi đến với em, ngay từ giây phút anh lìa bỏ cuộc đời này. Nhưng nó giống như bầu trời lúc xanh, lúc đỏ; như tuyết trên đỉnh núi lúc cứng như đá, lúc tan vỡ đổ ập xuống như bão tố, tuyết lở.

Em đã sống như người vô hồn trong một, hai năm qua, cho đến khi lấy lại được bình tĩnh. Thế nhưng, ngay cả đến bây giờ, em vẫn không được như ngày xưa; tuy rằng vẫn bình tĩnh, cẩn thận, suy nghĩ trước khi nói. Thế nhưng khi có bất cứ điều gì hay bất cứ người nào động đến an nguy hay hạnh phúc của con chúng ta, thì em hiểu rằng em là người phải bảo vệ chúng. Và với những ai đã từng trèo lên đỉnh núi tuyết đều hiểu rằng cảnh tượng hùng vĩ của lớp tuyết phủ trên đỉnh núi, khi nhìn từ xa thì trông thật bình yên, nhưng nếu đụng đến thì lại là một mãnh lực nguy hiểm chết người.

Bùi Phạm Thành
(Đặc San Lâm Viên)

25/08/2023

Ukraine đang từ bỏ chiến thuật chiến đấu của phương Tây


Quân đội Ukraine đang từ bỏ chiến thuật chiến đấu của các nhà huấn luyện quân sự phương Tây và quay lại chiến lược tấn công Nga từ xa, tờ New York Times (NYT) đưa tin hôm thứ Tư (2/8).

Cuộc phản công của Ukraine từ khi bắt đầu hồi đầu tháng Sáu đã được các quan chức ở cả Washington và Kyiv thừa nhận rằng tiến quân chậm là thất vọng và tồi tệ nhất là thất bại.

Quân đội Ukraine do phải tấn công vào các trận địa mìn của Nga mà không có không quân hỗ trợ, nên xe tăng và xe thiết giáp của họ do phương Tây cung cấp đã bị nằm trong tầm ngắm bắn của không quân và pháo binh Nga. Phía Nga ước tính rằng, cuộc phản công của Ukraine tính đến nay đã khiến Kyiv thiệt hại ít nhất 30.000 quân.

Trên tuyến đầu phản công là chín sư đoàn quân Ukraine đã được NATO huấn luyện, một trong số đó là Sư đoàn Cơ giới hóa 47 được cho là trong hai tuần phản công đầu tiên đã bị thiệt hại 30% xe chiến đấu bộ binh Bradley do Mỹ cung cấp.

NYT dẫn theo ý kiến của “các quan chức Mỹ và các nhà phân tích độc lập” viết rằng phản ứng với những thiệt hại này, “các chỉ huy quân đội Ukraine đã đang thay đổi chiến thuật, tập trung làm suy yếu dần quân đội Nga bằng cách sử dụng pháo binh và tên lửa tầm xa thay vì lao vào các trận địa mìn dưới lửa đạn”.

NYT cũng lưu ý rằng quân đội Ukraine do chỉ được phương Tây huấn luyện trong thời gian hạn chế, nên họ đã phải gắng sức để áp dụng tiêu chuẩn NATO kết hợp với chiến thuật vũ khí vào thực tế. NYT dẫn ra một số ví dụ mà quân đội Ukraine gặp khó khăn khi tham chiến. Chẳng hạn một đơn vị quân đội Ukraine đã bị lạc khỏi tuyến đường an toàn vào một trận địa mìn, và một đơn vị bộ binh khác đã không thể theo sau một đợt đánh bom tấn công vào phòng tuyến của Nga, từ đó cho phép quân phòng thủ Nga có đủ thời gian để chuẩn bị cho cuộc phản công.

Các nhà hoạch định quân sự Mỹ đã bắt đầu huấn luyện quân đội Ukraine thực hành chiến tranh di chuyển tác chiến với mục đích cố gắng tiết kiệm đạn. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin hồi tháng Hai đã giải thích: “Khi họ [quân đội Ukraine] chú trọng hơn vào di chuyển tác chiến… thì có khả năng cao là họ sẽ yêu cầu ít đạn pháo hơn”.

Mặc dù học thuyết quân sự của NATO thường giả định rằng chiến tranh tác chiến sẽ được thực hiện sau khi các lực lượng phương Tây đã thiết lập được sự ưu trội trên không, nhưng Ukraine đã phát động đợt phản công lần này mà thiếu đi thành tố trọng yếu đó của chiến lược. Hơn nữa, các quan chức và các hãng truyền thông phương Tây thậm chí đã tán dương chiến thuật của NATO mà Ukraine sử dụng là “lợi thế ẩn giấu” sẽ giúp “đem lại cho lực lượng vũ trang Ukraine sự lanh lợi và tốc độ mà họ cần để vượt qua được cuộc chiến tranh tiêu hao vốn là ưu tiên của Nga và giành lại được lãnh thổ đã bị Nga chiếm giữ”, theo tạp chí Foreign Affairs.

Thực tế điều đó đã không xảy ra “làm dấy lên những nghi vấn về chất lượng huấn luyện mà binh lính Ukraine nhận được từ phương Tây và về việc liệu số vũ khí trị giá hàng chục tỷ USD…đã đang làm chuyển dịch thành công quân đội Ukraine thành đội quân chiến đấu đạt chuẩn NATO hay không”, tờ NYT viết.

Với việc quân đội Ukraine dường như đang quay trở lại kiểu chiến đấu phụ thuộc vào trọng pháo, thì vấn đề đạn dược có lẽ sẽ được đặt lên hàng đầu trở lại. Tuy nhiên, các kho vũ khí của Mỹ đang cạn kiệt đạn rồi, nên vừa qua Washington mới phải chuyển cho Kyiv đạn chùm thay vì đạn 155mm theo tiêu chuẩn NATO. NYT nhận định rằng Ukraine thông qua việc đốt hết số đạn pháo hạn chế của mình, họ sẽ rơi vào rủi ro gặp “bất lợi” trong “cuộc chiến tranh tiêu hao” với Nga.

Hải Đăng

24/08/2023

Ấn Độ làm nên lịch sử khi phi thuyền Chandrayaan-3 đáp gần cực nam Mặt trăng

Nhân viên Tổ chức Nghiên cứu Vũ trụ Ấn độ (ISRO) ăn mừng giây phút tàu Chandrayaan-3 đáp xuống cực nam Mặt trăng thành công


Hình ảnh tàu đổ bộ Vikram

n Độ làm nên lịch sử khi trở thành quốc gia đầu tiên đáp xuống gần cực nam của Mặt trăng thành công.

Phi thuyền Chandrayaan-3 gồm một tàu bay quanh quỹ đạo, một tàu đổ bộ và một cỗ xe đổ bộ nhỏ, rời trái đất hôm 14/7 từ trung tâm vũ trụ Sriharikota ở nam Ấn Độ.

Tàu đổ bộ Vikram, mang tên người sáng lập Tổ chức Nghiên cứu Vũ trụ Ấn độ (ISRO) ông Vikram Sarabhai – mang theo cỗ xe đổ bộ mang tên Pragyaan, có nghĩa là trí khôn trong tiếng Phạn (Sanskrit).

Nếu mọi chuyện diễn ra như dự tính, cỗ xe đổ bộ sáu bánh nằm trong tàu Vikram sẽ di chuyển trên bề mặt Mặt trăng để thu thập các hình ảnh và dữ liệu.

Một trong những mục tiêu chính của phi thuyền này là tìm kiếm nước đóng băng, điều mà các nhà khoa học nói có thể hỗ trợ cho sự sống của con người trên Mặt trăng trong tương lai.



Chỉ vài ngày trước, phi thuyền Luna-25 của Nga đã nổ tung khi 
đang tìm cách đáp xuống cùng khu vực trên Mặt trăng.

Cực nam Mặt trăng là nơi hứa hẹn cho cuộc tìm kiếm nước đóng bang. Diện tích bề mặt luôn nằm khuất bóng trên mặt trăng là rất lớn, và các nhà khoa học nói có khả năng có nước đóng băng ở vùng này.

Mỹ, Liên Xô cũ và Trung Quốc đều đã đổ bộ thành công gần đường xích đạo Mặt trăng – nhưng chưa nước nào có sứ mệnh thành công tới cực nam.

Sứ mệnh Chandrayaan-2 của Ấn Độ hồi 2019 đã thất bại – phi thuyền đâm vào bề mặt mặt trăng.

"Ấn Độ giờ đây đang trên Mặt trăng," Thủ tướng Ấn Độ Modi nói với nhân viên tổ chức ISRO.

Ông hiện đang ở Nam Phi nhưng nói tâm trí ông hướng về Chandrayaan-3 cũng như tất cả người dân Ấn Độ.

Ông chúc mừng phòng điều khiển ISRO và tất cả người Ấn Độ về thành tựu lịch sử này.

Chi phí cho sứ mệnh này là 6,1 tỷ rupee, chừng 75 triệu USD. Chi phí này chưa bằng nửa khoản 200 triệu USD cho phi thuyền Luna-25 của Nga.

Các cuộc thám hiểm lên Mặt trăng và Sao Hỏa trước đây của Ấn Độ cũng cũng được thực hiện với chi phí khiêm tốn, theo truyền thông nước này.

Họ nói đây là nhờ nỗ lực giảm thiểu "sự lãng phí sản phẩm" của ISRO.

Giải thích vì sao sứ mệnh lên Mặt trăng này của Ấn Độ lại có chi phí thấp hơn của Mỹ, nhà khoa học vũ trụ GS Andrew Coates nói với BBC rằng Ấn Độ hạn chế trọng lượng của con tàu ở mức 15kg, khiến cho con tàu này "nhỏ" hơn.

 Nguồn: BBC                                                            

Ngày đăng: 2023-08-23

 

23/08/2023

Kho báu" vô chủ trên Mặt Trăng khuấy đảo các cường quốc


Khi Trái đất "đói" nhiên liệu, Mặt Trăng có thể trở thành nguồn cung cấp tiềm năng.

Theo The Times of India (Ấn Độ), vào đêm trước Ngày Độc lập (14/8), Tổ chức Nghiên cứu trụ Ấn Độ (Irso) sẽ thực hiện một thao tác phức tạp để thu hẹp quỹ đạo của tàu đổ bộ Mặt Chandrayaan 3, đưa New Delhi đến gần hơn với giấc từ lâu về việc đặt chân lên Mặt Trăng.

Đây sẽ một trong nhiều hoạt động thu nhỏ quỹ đạo đang được Irso thực hiện để thu hẹp dần quỹ đạo của Chandrayaan 3 định vị trên các cực của Mặt Trăng.

Mới đây, Nga cũng đã thành công đưa tàu trụ Luna-25 lên Mặt Trăng sau 47 năm, đánh dấu một cột mốc quan trọng trong cuộc đua quốc tế về thám hiểm mặt trăng.

Nga cho biết họ sẽ khởi động các sứ mệnh Mặt Trăng tiếp theo, đồng thời hướng tới tầm nhìn hợp tác chung với Trung Quốc, thậm chí thành lập một căn cứ trên Mặt Trăng.

Mỹ không ngoại lệ khi đã đặt chân lên đang thực hiện nhiều chương trình nghiên cứu chuyên sâu trên Mặt Trăng.

Tại sao các cường quốc quan tâm đến Mặt Trăng?

Nằm cách Trái đất 384.400 km, Mặt Trăng cả một "kho báu" khổng lồ, gần như vô tận.

Theo NASA, vào năm 2008, Chandrayaan-1 của Ấn Độ đã lần đầu tiên phát hiện ra nước trên Mặt Trăng: Các phân tử hydroxyl trải rộng trên bề mặt mặt trăng và tập trung ở các cực.

Chúng không chỉ quan trọng với sự sống của con người còn thể được sử dụng làm nhiên liệu tên lửa.

Mặt trăng còn chứa helium-3, một đồng vị tương đối khan hiếm trên Trái đất nhưng theo ước tính của NASA, khoảng một triệu tấn chất này trên mặt trăng.

Helium-3 sở hữu tiềm năng tạo ra năng lượng hạt nhân trong các phản ứng nhiệt hạch; được coi nguồn năng lượng của tương lai trong nhiều thập kỷ, vô tận và ít gây ô nhiễm.


Nga phóng tàu Luna 25 lên Mặt Trăng. Ảnh: Reuters

Theo Asian Times, chỉ cần khoảng 40 tấn Helium-3, chứa đầy hai khoang chở hàng của tàu con thoi, thể cung cấp đủ năng lượng cho Mỹ trong một năm.

Giáo Ouyang Ziyuan, thuộc Chương trình Thám hiểm Mặt trăng Trung Quốc, cho biết, Mặt Trăng “rất giàu” Helium-3, nhiều đến mức có thể “giải quyết nhu cầu năng lượng của nhân loại trong ít nhất khoảng 10.000 năm”.

Theo nghiên cứu của Đại học Wisconsin từ năm 1986, khai thác Helium-3 một công việc lãi, mang lại hàng tỷ USD nhưng hơn 30 năm sau vẫn chưa thu được một gram nào.

Ngoài ra, các sứ mệnh thăm dò Mặt Trăng đã tiết lộ sự hiện diện của kim loại đất hiếm, bao gồm các nguyên tố như scandium, yttrium lanthanide. Những kim loại này được ứng dụng trong điện thoại thông minh, máy tính, công nghệ tiên tiến, theo nghiên cứu của Tập đoàn Boeing.

Điều này đã làm dấy lên mối quan tâm đến tiềm năng khai thác sử dụng các kim loại quý hiếm này.

Khai thác trên Mặt Trăng dễ?

Quá trình khai thác mặt trăng đòi hỏi phải thiết lập sở hạ tầng phù hợp trên bề mặt mặt trăng.

Với điều kiện đầy thách thức của Mặt Trăng, robot sẽ đóng vai trò then chốt trong việc thực hiện các hoạt động khai thác nước trên Mặt Trăng khả năng hỗ trợ sự hiện diện tham gia lâu dài của con người.

Tuy vậy, điều hướng khung pháp cho khai thác Mặt Trăng một thách thức phức tạp.

Hiệp ước ngoài không gian năm 1966 của Liên hợp quốc quy định rằng, không quốc gia nào thể tuyên bố chủ quyền đối với Mặt Trăng - hoặc các thiên thể khác - việc khám phá không gian nên được thực hiện lợi ích của tất cả các quốc gia.

Việc không các điều khoản ràng tạo ra lỗ hổng cho các thực thể tư nhân thể khẳng định quyền sở hữu.

Thỏa thuận Mặt trăng năm 1979 quy định ràng hơn, khẳng định rằng không thực thể nào, tổ chức nhà nước hay nhân, thể khẳng định quyền sở hữu đối với các lãnh thổ trên mặt trăng.

Tuy nhiên, thỏa thuận này chưa được nhiều cường quốc trụ công nhận. Vào năm 2020, Mỹ đã công bố Hiệp định Artemis, một sáng kiến được đặt tên theo chương trình Mặt Trăng Artemis của NASA.

Hiệp định này tìm cách tăng cường luật trụ quốc tế bằng cách thiết lập "vùng an toàn" trên Mặt Trăng nhưng Nga Trung Quốc vẫn chưa tham gia hiệp định này.

An An

Nguồn: Market Times