LIÊN QUAN GIỮA VIỆC DÙNG ĐƯỜNG HOÁ HỌC ( COMMON L0W CALORIE SWEETENER ) VỚI BỊNH NHỒI MÁU CƠ TIM VÀ ĐỘT QUỴ.

(Bài viết này dựa trên tài liệu của SANDEE LAMOTTE đăng trên CNN tháng 6/2024.)

Đường hoá học ít calorie gọi là xylitol có trong nhiều thực phẩm và hàng tiêu dùng như kẹo nhai ( gum ) và cả trong kem đánh răng v.v.….

Có thể nguy cơ bịnh TIM và ĐỘT QUỴ tăng gấp 2 lần ở những người tiêu thụ nhiều đường hoá học theo BS STANLEY HAZEN, giám đốc trung tâm chẩn đoán và phòng ngừa bịnh tim mạch của Cleveland clinic Lerner Research Institut danh tiếng của nước Mỹ.Theo khảo cứu của tác giả, khi cho người tình nguyện uống Xylitol, lượng xylitol trong máu của họ tăng cao gấp 1,000 lần .

Khi bạn uống đường glucose, đường máu của bạn sẽ tăng bao nhiêu ?. Thưa: nó sẽ làm tăng từ 10% đến 20% so sánh với đường hoá học làm tăng 1,000 lần,. Viết đến đây, tôi nghĩ đến ông bạn BS thân tình của tôi, khi đi ăn nhà hàng ông chơi luôn 1, 2 lon coke diète cho có appétit, ông bạn sẽ nghĩ gì khi đọc đến đây ? Ông sợ coke thường vì có quá nhiều đường, nhưng coke diète còn tệ hơn, thế lày là thế lào ? lẽ nào BS gia đình của tôi lại hại tôi sao? xin thưa: BS gia đình của ông rất có lương tâm chức nghiệp, chẳng qua vì sự hiểu biết y khoa thời trước là như thế thôi.Ông ta theo lời dạy bảo của FDA !.

Trong lịch sữ loài người, con người không có kinh nghiệm tiêu thụ lượng cao xylitol, trừ vài chục năm qua, càng ngày người ta càng dùng đường hoá học với ảo tưởng là nó tốt cho sức khoẻ. Tại sao ? Giản dị lắm, vì giá của nó rất rẻ so với đường mía.

Nguy cơ cục máu đông trong mạch máu.

Năm 2023, các nhà khảo cứu cũng ghi nhận kết quả tương tự như đường xylitol, một loại đường khác mang tên là Erythritol được dùng thay glucose trong Stévia, Monkfruit và keto reduced sugar.

Nghiên cứu trên động vật cho thấy 2 loại đường hoá học này gây đông máu dể dàng, làm các tiểu cầu ( platelets ) dính lại tạo các cục máu đông, sau đó sẽ vỡ ra, đi vào động mạch vành của TIM gây cơn đau tim, và nếu cục máu đi lên não sẽ gây đột quỵ!

 

Trong khảo cứu với xylitol, dù uống với lượng nhỏ trong các thức uống thông thường cũng gây ra các vấn đề kể trên.

Theo dự phóng của Hội tim mạch Mỹ, 61% người Mỹ trưởng thành sẽ bị bịnh Tim Mạch vào năm 2050.

Các BS sẽ làm gì khi định ra bịnh nhồi máu cơ tim hay đột quỵ do cục máu đông? Họ sẽ cho thuốc chống đông máu, do đó chất gì làm tăng đông máu là chất cực kỳ nguy hiểm. Thuốc mà BS biên cho bịnh nhân là ASPIRINE hoặc PLAVIX để chống máu đông, do đó xử dụng đường hoá học nguy hiểm ở chổ nó làm tăng đông máu tôi xin phép lập lại lần nữa ( tqk )

Theo Carla Saunders, giám đốc Calorie Controle Council thì kết quả của khảo cứu này , trái ngược với tin tưởng của hàng chục năm trước cho rằng tiêu thụ đường hoá học rất an toàn và tốt cho sức khoẻ, vậy thì người nào hảy còn nghĩ rằng đường hoá học giúp họ cải thiện sức khoẻ phải nên nghĩ lại !

Xylitol là gì ?

Chất này cho vị ngọt giống đường với 1/2 calorie, chất xịt mùi bạc hà vào miệng cho hơi thở thơm tho, kem đánh răng, thuốc xúc miệng, thuốc ho, các simh tố nhai, Nó cũng có một số lượng lớn trong kẹo, các thức bánh nướng, sauce barbecu,ketchup, peanut butter, pancake, pudding.

Xylitol là một loại đường rượu, tìm thấy trong thiên nhiên trong các rau quả như: cauliflower, eggplant, lettuce, nấm, spinach, trái đào, rasberries, strawberries. Tuy nhiên lượng xylitol có rất ít trong rau quả. Nếu tính bình quân thì cần 1 tấn trái cây mới trích ra được 1 lượng xylitol tương đương chứa trong một cái bánh cookie dành cho người tiểu đường ( chứa 9 gam xylitol ) Xylitol trong sản xuất kỉ nghệ làm từ corncobs ( lõi ngô ), birch tree, hoặc dùng vi khuẩn ( bacteria ) thay đổi di truyền.

Xylitol được bán trên thị trường dưới danh hiệu chất ngọt tự nhiên không làm tăng đường lượng trong máu , nó cũng được quảng cáo là Low carb, keto friendly theo Hazen điều này sai.

Nhiều hiệp hội cũng cho lời khuyên dùng xylitol thay đường trong các trường hợp: bịnh béo phì, tiểu đường, tiền tiểu đường, để kiểm soát lượng đường máu !

Bịnh nhân bị nguy cơ tiểu đường là có kèm theo nguy cơ đông máu Cơ quan FDA của Mỹ trong 20 năm qua coi đường hoá học là GRAS (generally recognized as safe ) có nghĩa là chất hoá học an toàn để ăn uống.

Khảo cứu đăng trong European Heart Journal, tìm hiểu xem chất hoá học nào hiện diện trong máu có thể báo trước nguy cơ nhồi máu cơ tim, đột quỵ và chết trong vòng 3 năm sắp tới. Để khảo sát, Hazen và các cộng sự phân tích 1,157 mẫu máu của bịnh nhân giữa những năm 2004 và 2011.

Người ta cũng khảo sát máu của 2100 người có nguy cơ cao biến cố TIM-MẠCH.

Kết quả cho thấy mẫu máu nào có hiện diện đường hoá học xytilol và ẻythritol thì có ảnh hưởng xấu trên chức năng Tim Mạch.

Nhiều người rất sợ các thực phẩm đến từ VN vì không biết có hoá chất độc hại gì ở trong. Nhưng những người sống ở các nước được coi như văn minh nhất nhân loại, ăn uống những thứ có cơ quan kiểm soát thực phẩm và thuốc men của Mỹ ( FDA ) chứng nhận là GRAS ( nghĩa là an toàn để xử dụng ), nhưng ai biết đó là những chất độc được FDA cho phép xử dụng không giới hạn. Nói như vậy không có nghĩa là phủ nhận công lao của cơ quan FDA, vì không có nó để bảo vệ người tiêu dùng thì thế giới tự do nầy cũng bát nháo không thua gì các xứ vô tổ chức. chẳng qua các biện pháp dù an toàn tới đâu cũng có lổ hổng có thể bị xuyên thủng, và đây là một thí dụ điển hình mà FDA cần cập nhật để bảo vệ người tiêu dùng

Hôm qua tôi đi chợ COSTCO, thấy đường hoá học đang hạ giá, đây là điều hiếm thấy, nên phải hiểu rằng, khi CNN đưa tin các khảo cứu mới nhất cho thấy tai hại của việc dùng đường hoá học chắc chắn các hảng sản xuất các hàng này biết là mình sắp xập tiệm. Trong tương lai, trừ phi có khảo cứu mới nào chứng minh rằng đường hoá học an toàn cho xử dụng. Người nào tiếp tục uống coke diete, uống càfé với đường hoá học vì không biết tin này, thì đó là cách tự tử từ từ. Độc giả phải mau mau tránh xa để bảo vệ sức khoẻ của mình, đó là mục đích của bài viết này.

BS TĂNG QUỐC KIỆT.

Montréal / 18 / juin / 2024.

Có một thứ "cắt giảm" tuổi thọ, khiến cơ thể già nua nhanh hơn cả hút thuốc

Nghiên cứu chỉ ra rằng đây là thứ gây ảnh hưởng tới sức khỏe và đẩy nhanh tốc độ lão hóa của cơ thể hơn cả thói quen hút thuốc lá.

Nghiên cứu tiết lộ thứ khiến cơ thể lão hóa nhanh chóng

Một nghiên cứu được đăng trên tạp chí Aging-US đã chỉ ra rằng sự cô đơn và các cảm xúc tiêu cực có thể thúc đẩy quá trình lão hóa nhanh hơn hơn so với việc hút thuốc.

Các nhà khoa học đến từ công ty công nghệ sinh học Deep Long Life đã tiến hành phân tích dữ liệu và đo tuổi sinh học () của gần 12.000 người tham gia nghiên cứu.

(): Tuổi sinh học (biological age) đề cập đến mức độ trẻ hay già hơn so với tuổi tính dựa trên ngày tháng năm sinh.

Kết quả nghiên cứu cho thấy các yếu tố tâm lý, cảm xúc tiêu cực có thể khiến cơ thể lão hóa nhanh hơn cả thói quen hút thuốc lá. Cụ thể, nghiên cứu xác định rằng hút thuốc khiến cơ thể già thêm khoảng 1,25 tuổi. Trong khi đó, sự cô đơn và các cảm xúc tiêu cực như buồn bã, sợ hãi, tuyệt vọng,... có thể khiến cơ thể già thêm 1,65 tuổi.

Fedor Galkin, tác giả chính của nghiên cứu chia sẻ: “Kết quả nghiên cứu của chúng tôi muốn nhấn mạnh rằng yếu tố tâm lý không nên bị bỏ qua trong các nghiên cứu về vấn đề lão hóa, bởi lẽ nó cũng có thể là tác động đáng kể lên tuổi sinh học của mỗi người”.

“Trạng thái tinh thần và tâm lý là một trong những yếu tố quan trọng để nâng cao chất lượng cuộc sống và sức khỏe. Tuy nhiên, chúng phần lớn lại bị ngó lơ khi nhắc tới dịch vụ chăm sóc sức khỏe hiện nay”, tác giả của nghiên cứu nói tiếp.

Cảm xúc tiêu cực khiến cơ thể lão hóa nhanh hơn. (Ảnh minh họa).

Chuyên gia Trương Khản, cựu giám đốc của Viện Tâm lý học, Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc cho biết: “Trong tâm lý học, những cảm xúc như lo lắng, căng thẳng, tức giận, thất vọng, buồn bã, đau đớn đều được gọi chung là những cảm xúc tiêu cực. Những trải nghiệm cảm xúc như vậy có thể gây hại cho tâm trí cũng như nhiều bộ phận khác nhau trên cơ thể”.

Cụ thể vị chuyên gia cho biết, cảm xúc tiêu cực có thể ảnh hưởng tới:

Hệ tiêu hóa: Những cảm xúc tiêu cực lâu ngày dễ gặp các vấn đề tiêu hóa chẳng hạn như khó tiêu, táo bón, tiêu chảy, viêm dạ dày, viêm ruột, đau bụng không rõ nguyên nhân. Nội tiết: Những người thường xuyên bị căng thẳng, lo lắng và cáu giận nguy cơ cao mắc bệnh tuyến giáp.

Tim mạch: Những cảm xúc như lo lắng, giận dữ sẽ kích thích dây thần kinh giao cảm khiến cơ thể tiết ra một lượng lớn adrenaline. Adrenaline có tác dụng giúp tăng nhịp tim, tăng huyết áp. Tình trạng này kéo dài có thể gây hại cho hệ tim mạch. Trên thực tế, nghiên cứu cũng chỉ ra rằng những người dễ tức giận có nguy cơ mắc bệnh mạch vành cao gấp đôi so với những người ít giận dữ hơn.

Làm thế nào để kiểm soát cảm xúc tiêu cực?

Chuyên gia Trương Khản cho biết, trong cuộc sống, chúng ta không thể né tránh hoàn toàn các cảm xúc buồn bã, lo lắng, giận dữ. Tuy nhiên chúng ta hoàn toàn có thể kiểm soát những cảm xúc tiêu cực và từ từ làm chủ cảm xúc của bản thân.

Bác sĩ Viên Dũng Quý, trưởng Khoa Tâm lý học tại Bệnh viện Trung Đại trực thuộc Đại học Đông Nam, cho biết mọi người có thể làm theo những cách sau để bình ổn cảm xúc tiêu cực.

1.      Ngủ đủ giấc

Ngủ đủ 8 tiếng mỗi đêm có thể giúp cơ thể giải phóng đủ hormone dopamine và giúp bạn luôn vui vẻ và tràn đầy năng lượng trong suốt cả ngày.

2.      Luyện tập thể dục đều đặn

-       Chạy bộ có thể thúc đẩy quá trình tiết endorphin và giúp giải tỏa lo lắng nhanh chóng;

-       Đi bộ 30 phút - 1 tiếng có thể thúc đẩy sự tiết ra dopamine.

Tập thể dục đều đặn giúp cơ thể giải tỏa lo lắng nhanh chóng. (Ảnh minh họa)

3.      Xây dựng chế độ ăn uống khoa học

Dopamine được tổng hợp từ tyrosine. Các loại thực phẩm lành mạnh như đậu, cá biển, các sản phẩm từ sữa và các loại hạt rất giàu tyrosine. Do đó thường xuyên ăn các loại thực phẩm này giúp cơ thể luôn khỏe mạnh và tràn đầy năng lượng.

4.      Chia sẻ, tiếp xúc với những người thân yêu

Thường xuyên trò chuyện, tâm sự và tiếp xúc gần với những người thân mà bạn tin tưởng có thể thúc đẩy quá trình tiết oxytocin giúp bạn cảm thấy yên tâm, vui vẻ hơn.

5.      Theo đuổi sở thích

Theo đuổi một sở thích, học một kỹ năng mới giúp não bộ hoạt động hiệu quả và giữ cho tâm trí luôn vui vẻ.

6.      Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời

Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời vào sáng sớm có thể thúc đẩy cơ thể sản xuất dopamine và kích thích não tiết ra serotonin, giúp mọi người cảm thấy sảng khoái.

7.      Thiền định

Thiền định, hít thở sâu, tập yoga,... giúp bạn bình ổn cảm xúc và loại bỏ những suy nghĩ tiêu cực ra khỏi tâm trí.

Thiền định giúp loại bỏ những suy nghĩ tiêu cực. (Ảnh minh họa)

8.      Nghe nhạc và xem chương trình hài kịch

Xem các chương trình hài kịch, nghe nhạc có thể giúp cơ thể tăng cường tiết ra serotonin giúp làm giảm mệt mỏi và xua tan sự lo lắng, cáu kỉnh.

9.      Nuôi thú cưng

Chăm nuôi một con vật cũng là một trong những cách để giảm căng thẳng và xua tan cảm xúc tiêu cực.

ST

Nhịn ăn gián đoạn có thật hiệu quả hay chỉ là trào lưu?

Một số người có thể thấy hiệu quả rõ rệt khi nhịn ăn gián đoạn, trong khi những người khác lại không, thậm chí có người gặp rủi ro sức khỏe.

Bỏ bữa sáng có thể liên quan đến bệnh tim mạch và tử vong, do đó nên cân nhắc khi áp dụng nhịn ăn gián đoạn - Ảnh: Shutterstock

Nhịn ăn gián đoạn (Intermittent Fasting - IF) đang trở thành một xu hướng giảm cân phổ biến trong những năm gần đây. Phương pháp này thu hút nhiều người bởi sự đơn giản: bạn chỉ ăn trong một khoảng thời gian nhất định, thường là 8 tiếng mỗi ngày.

Tuy nhiên liệu ăn kiêng gián đoạn có thực sự hiệu quả và an toàn?

Các nghiên cứu cho thấy IF có thể giúp bạn giảm lượng calo nạp vào một cách tự nhiên, dẫn đến giảm cân. Cụ thể, IF có thể mang lại một số lợi ích cho sức khỏe, bao gồm tăng cường độ nhạy insulin, giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch và tiểu đường loại 2.

Đây là một phương pháp ăn kiêng dễ dàng thực hiện bởi IF không yêu cầu bạn theo dõi lượng calo hoặc đo khẩu phần ăn, đơn giản chỉ cần chú ý đến thời gian ăn uống.

Tuy nhiên, cũng có những kết quả nghiên cứu về hiệu quả giảm cân của IF còn nhiều mâu thuẫn. Một số người có thể thấy hiệu quả rõ rệt, trong khi những người khác lại không.

IF có thể không phù hợp với tất cả mọi người, đặc biệt là những người có vấn đề sức khỏe như bệnh tiểu đường, rối loạn ăn uống hoặc phụ nữ mang thai. Một số người có thể gặp khó khăn trong việc thích nghi với việc nhịn ăn trong thời gian dài, dẫn đến các triệu chứng như mệt mỏi, nhức đầu và cáu kỉnh.

Các thử nghiệm lâm sàng ban đầu với khung giờ ăn từ 6 - 10 tiếng cho thấy ăn kiêng hạn chế thời gian nhìn chung là an toàn, theo báo cáo của các nhà nghiên cứu trên tạp chí Obesity.

Song một nghiên cứu gây chú ý được trình bày tại phiên họp khoa học của Hiệp hội Tim mạch Mỹ năm nay lại cho thấy những người áp dụng chế độ ăn kiêng hạn chế thời gian 8 tiếng có nguy cơ tử vong do bệnh tim mạch cao hơn nhiều so với những người ăn uống trong khung giờ từ 12 - 16 tiếng.

Bác sĩ Francisco Lopez-Jimenez thuộc Phòng khám Mayo lưu ý rằng nghiên cứu này vẫn chưa được xuất bản trên tạp chí uy tín. Mặc dù vậy, ông cũng nhấn mạnh sự cần thiết phải thận trọng.

Ông nêu rõ bằng chứng lâu đời cho thấy việc bỏ bữa sáng có thể liên quan đến bệnh tim mạch và tử vong. Ông cho rằng cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi thử phương pháp nhịn ăn gián đoạn, đặc biệt nếu khung giờ nhịn ăn kéo dài đến giữa trưa.

ST

Sau ân ái, nam giới chớ vội làm 3 việc này kẻo đột quỵ, viêm nhiễm

Có một số việc nam giới không nên làm ngay sau khi vừa làm "chuyện ấy" xong vì có thể gây ảnh hưởng tới sức khỏe sinh lý.

Chia sẻ về những thói quen sau khi quan hệ tình dục có thể gây hại cho nam giới, bác sĩ Dương Lạc, làm việc tại khoa Nam học - Tiết niệu của Bệnh viện số 4 cho biết: “Sau khi quan hệ tình dục xong, mỗi cá nhân sẽ có một số hành vi, thói quen khác nhau. Tuy nhiên, nam giới cần tránh làm 3 việc này ngay sau khi quan hệ vì có thể gây ảnh hưởng tới chức năng sinh lý”.

Sau ân ái, nam giới không nên vội vàng làm 3 việc này

1.      Tắm

Bác sĩ Dương Lạc cho biết, trên thực tế, nhiều nam giới có thói quen tắm ngay sau khi quan hệ vì muốn loại bỏ mồ hôi và chất bẩn dính trên cơ thể.

“Quan hệ tình dục cũng tương tự như việc tham gia hoạt động thể chất cường độ nhẹ hoặc trung bình. Khi làm ‘chuyện ấy’ nhịp thở tăng dần, nhịp tim và huyết áp cũng tăng cao. Ngoài ra, khi quan hệ, cơ thể tăng cường hoạt động cũng khiến nhiệt độ cơ thể tăng lên, mồ hôi tiết ra nhiều hơn.

Tắm ngay sau khi ân ái có thể khiến nhiệt độ cơ thể giảm đột ngột, dẫn đến tình trạng co mạnh và tăng áp lực lên hệ thống tim mạch. Điều này có thể tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim, đột quỵ, đặc biệt là ở những người mắc sẵn bệnh lý tim mạch”, bác sĩ Dương Lạc giải thích.

Tất nhiên, điều này không có nghĩa là chúng ta không thể tắm sau khi quan hệ tình dục. Bác sĩ Dương Lạc khuyến cáo, để đảm bảo an toàn, mọi người nên ngồi nghỉ khoảng 30 phút, chờ cơ thể khô mồ hôi, nhịp tim ổn định rồi mới tắm bằng nước ấm.

Tắm ngay sau khi làm "chuyện ấy" có thể tăng nguy cơ mắc vấn đề tim mạch. (Ảnh minh họa)

2.      Đi tiểu

Bác sĩ Dương Lạc lưu ý nam giới không nên vội vàng đi tiểu ngay sau khi quan hệ tình dục. Ở nam giới, niệu đạo vừa giúp đào thải nước tiểu, vừa là nơi xuất tinh dịch ra bên ngoài.

Khi vừa mới quan hệ và xuất tinh xong, niệu đạo và tuyến tiền liệt của nam giới vẫn đang phải chịu một áp lực nhất định. Do đó, chuyên gia cho biết, đi tiểu ngay sau khi làm “chuyện ấy” có thể khiến nam giới gặp tình trạng tiểu đau, tiểu ngắt quãng, đồng thời cũng tăng nguy cơ trào ngược nước tiểu do áp lực ở niệu đạo và tuyến tiền liệt. Tình trạng này kéo dài có thể dẫn đến viêm tuyến tiền liệt.

Bác sĩ Dương Lạc khuyên nam giới nên nghỉ ngơi từ 5-10 phút để cơ thể thư giãn và dương vật mềm xuống rồi mới đi tiểu để đảm bảo an toàn.

3.      Bật điều hòa nhiệt độ thấp hoặc để quạt số lớn thổi trực tiếp vào người

Sau khi quan hệ tình dục, nam giới thường sẽ đổ nhiều mồ hôi và cần được hạ nhiệt. Lúc này, nhiều nam giới có thói quen để bật điều hòa nhiệt độ thấp, hoặc bật quạt số lớn thổi thẳng vào người. Tuy nhiên, các chuyên gia y tế cảnh báo đây là một sai lầm nghiêm trọng.

Ở trạng thái không mặc đồ, cộng với việc cơ thể tiết nhiều mồ hôi, lỗ chân lông đang giãn nở, việc tiếp xúc với gió lạnh có thể khiến cơ thể dễ nhiễm lạnh, trúng gió và nam giới sẽ dễ bị mệt mỏi hơn vào ngày hôm sau.

ST

Đông dược

 Thuở thập niên 60 của thế kỷ trước, Sài Gòn đã có nhiều tiệm thuốc Tây khắp nơi không như trước đó hai, ba thập niên chỉ lèo tèo năm, ba hiệu thuốc. Đây là thời gian Đông dược (còn gọi thuốc Bắc) đối mặt với sự cạnh tranh từ thuốc Tây. Người dân bắt đầu quen với thuốc Tây trị bệnh hữu hiệu ngay, nhất là các loại kháng sinh. Đông dược đơn thuần là các loại cao đơn hoàn tán chữa các loại bệnh thông thường, giải độc, bổ tạng, cảm ho, sình bụng, khó tiêu, lãi đũa lãi kim cho con nít.

Ảnh minh họa quầy hốt thuốc Bắc ngày xưa (Ảnh: Internet)  

Hồi nhỏ tôi thường ốm đau, mỗi lần bị cảm mạo là má tôi tất bật chạy ra tiệm bà già người Hoa ở đầu ngõ mua vài ba gói thuốc tán hiệu Ông Già. Xé gói thuốc ra pha với nước ấm trong cái chén nhỏ lan tỏa mùi thơm cam thảo. Thế nhưng thuốc này có vị đắng kinh khủng uống vào rất dễ nhợn ra. Mỗi lần nhắm mắt ực chén thuốc xong, má tôi lấy đâu ra viên trần bì hay xí muội đưa cho tôi, ngậm cho đỡ lạt miệng. Tôi vẫn thích thuốc viên nhỏ gọi là đan (đơn) dược, không nhớ tên là gì, dễ uống hơn nhưng hiệu quả cũng chậm hơn. Có một điều phải công nhận, thuốc Nam không phải không có hiệu quả tức thời. Thuốc tán Ông Già uống vào năm ba tiếng đồng hồ sau, giảm sốt, ăn vào một tô cháo hành nóng hổi, mồ hôi xuất ra, cảm giác cơ thể nhẹ nhàng hơn.

Thuốc tán cảm mạo hiệu Ông Già từ đó đã ăn sâu trong tâm thức của tôi, mặc dù sau này, mỗi lần cảm cúm tôi hay dùng thuốc Tây cho nhanh gọn mà hiệu quả cũng như nhau. Ngày nay tôi ít còn thấy gói thuốc Ông Già nữa. Tuy vậy, hình ảnh ông già Nam bộ với chòm râu trắng dài trông rất hiền từ, tôi vừa được thấy lại qua ảnh tư liệu trong bài viết “Sài Gòn từng có thuốc Ông Tiên” của tác giả Phạm Công Luận. Nhà thuốc Ông Tiên thuở đó như thế này: “Năm 1936, trên báo Công Luận số Xuân quảng cáo Nhà thuốc Ông Tiên ghi rõ địa chỉ là số 82 đến 92 đường Paul Blanchy nối dài (Rue Paul Blanchy prolongée) ở Phú Nhuận, sau là Phan Đình Phùng. Hình nhà thuốc chiếm hết bề ngang trang báo, đó là một dãy nhà dài, gồm tất cả 6 gian. Nếu tính trung bình một gian là 3m thì mặt tiền nhà thuốc là 18m, rất bề thế”.

Chẳng lẽ, thuốc cảm mạo hiệu Ông Già thuở thập niên 60 chính là thuốc Ông Tiên quảng cáo trên các báo chí vào thập niên 30 chăng? Tôi nghĩ có thể thuốc Ông Già được bào chế từ thế hệ đời sau của chủ nhân nhà thuốc Ông Tiên. Vì thuở tôi còn nhỏ, nhà thuốc Ông Tiên đã không còn ở vị trí trên đường Phan Đình Phùng nữa mà ở khu vực này chỉ nhà thuốc Nhân Phong Đường bán thuốc Cam Hàng Bạc dưới dốc cầu Kiệu do một Đông y sĩ miền Bắc di cư vào lập nên. Tiệm thuốc này bán các loại thuốc Đông dược bào chế sẵn chuyên trị cảm mạo thương hàn, sài đẹn cho con nít, thuốc tê thấp, thuốc bổ huyết dưỡng kinh. Bên trong tiệm trên quầy gỗ có trang trí một con nai bằng gỗ đen bóng. Bây giờ, tôi không thấy ở đâu còn bán thuốc tán hiệu Ông Già hay Ông Tiên nữa.

Trang quảng cáo nhà thuốc Ông Tiên hồi năm 1930 (Tư liệu: PCL)

Ngay cả đầu những năm thập niên 70, má tôi vẫn trung thành với các loại thuốc Đông y. Theo Đại Nam Quốc  Âm Tự Vị của Huỳnh Tịnh Của in từ năm 1896 đã phân biệt:

– Thuốc Bắc: thuốc Trung Quốc chở qua, quen hiểu cây cỏ, vị thuốc ở về phía bắc, đất nước cao ráo, khí vị hậu hơn, mạnh hơn thuốc bên Nam.

– Thuốc Nam: Thuốc dùng cây cỏ bên Nam hay là bên nước An Nam (nước Việt) mà làm ra, đối với thuốc Bắc là thuốc bên Trung Quốc”.

Nam hay Bắc cũng chỉ là loại thuốc chế biến từ cây cỏ thực vật có các hoạt chất làm thuốc mà ra, gọi là Đông dược cho dễ hiểu. Mỗi lần má tôi ốm đau, là nhờ tôi chở bà bằng xe đạp ra phòng thuốc Ông Ba Lượm ở khu vực Chí Hoà hốt thuốc.

Phòng thuốc Ông Ba Lượm, tôi đến vài lần, còn nhớ như in cây da sà to lớn phủ bóng mát cả một khuôn viên sân rộng lớn. Không biết cây da sà có từ lúc nào, hình thù cổ quái, buông rễ lòng thòng. Bên cạnh phòng thuốc là một ngôi mộ cổ, phía trước có tấm bình phong bằng ô dước, đắp nổi hình con hổ sơn màu đỏ. Phòng mạch là ngôi nhà gạch mái ngói cất kiểu xưa, tường quét vôi vàng trông giống như một cái đình hơn là ngôi nhà làm thành phòng thuốc.

Bên trong nhà thuốc Ông Tiên (Ảnh: TVQGVN)

Bên trong phòng thuốc coi vậy mà rộng rãi. Bệnh nhân phần đông là người lớn tuổi, ngồi trên băng ghế chờ tới lượt đến bàn ông thầy chẩn mạch, hỏi han bệnh tình, rồi kê toa sang quầy thuốc bên cạnh, đưa cho người bốc thuốc. Tôi không biết trong miếng giấy nhỏ ghi tiếng Hoa hay tiếng Việt nhưng dãy tủ kệ đựng thuốc đều ghi chữ ký tự Hán hay Nôm gì đó trước mỗi hộc tủ. Người bốc thuốc trải 3 miếng giấy vuông to màu vàng nhạt trên quầy, xem lướt qua toa dường như thuộc lòng tên các vị thuốc và phân lượng bao nhiêu, cứ thế mà kéo hộc tủ bốc lấy, có khi một nhúm lá khô chia đều cho 3 thang thuốc, có lúc lại lấy cân nhỏ cân từng li thuốc khô xắt mỏng. Xong rồi người bốc thuốc căn dặn bệnh nhân, mang về sắc cạn 7 phần trong siêu, uống 3 ngày liên tục.

Thuốc uống có 3 thang không hết thì sao, đương nhiên phải trở lại chẩn đoán, bốc thuốc uống tiếp. Có thể khi đó thầy thuốc thay đổi các vị thuốc hoặc bổ sung thêm thuốc dẫn dược. Dẫn dược nôm na là một hoạt chất đặc biệt bắt buộc phải uống trước khi uống thang thuốc chính với mục đích làm chất xúc tác tạo cho các vị thuốc tác dụng vào máu hiệu quả hơn. Việc dùng thuốc Đông dược phải lâu dài thì mới khỏi bệnh. Do đó, nhiều khi bệnh nhân không dùng thuốc đúng cách, bệnh tình cứ rề rề không khoẻ. Bởi thế cho nên, nhiều người chưa đặt niềm tin vào cách chữa Đông y, cho rằng: “Chủ có phước, thầy được may, đâu phải thầy  giỏi thuốc  hay”.

Ở khu vực Hoà Hưng nơi tôi ở, đi xuống chừng cây số trên đường Lê Văn Duyệt (Cách Mạng Tháng 8 ngày nay) là đến Ngã ba Ông Tạ, rẽ vào đường Thoại Ngọc Hầu gặp ngay chợ Ông Tạ bán thịt cầy thui đầy hai bên phố. Đây là khu người Bắc di cư vào Sài Gòn sinh sống hồi năm 54, nên mang theo tập quán đặc sản thịt cầy, riềng mẻ, người ta mua bán tấp nập. Phía trước cổng vào nhà thuốc Đông y Thủ Tạ, có hàng bán ốc nhồi luộc kiểu miền Bắc, nồi luộc ốc nghi ngút khói toả mùi hương sả thơm ngon đáo để dễ làm người ta thèm thuồng.

Di ảnh ông Tạ, một thầy thuốc Đông dược nhiều người Sài Gòn còn nhớ (Ảnh: Internet)

Ông Tạ tên thật là Trần Văn Bỉ người quê Mỹ Tho, nhiều tài liệu ghi rằng thuở thiếu thời ông lên núi Bà Đen ở Tây Ninh tu đạo và học nghề hốt thuốc. Sau năm 1945, ông xuống núi về Sài Gòn tìm mảnh đất trống lập nên nhà thuốc giúp người. Hồi đó, ở ngã ba này có một tháp canh của lính Pháp xét hỏi những người từ Củ Chi, Hóc Môn đi vào Sài Gòn, nên trạm bót này gọi là Ngã Ba Tháp. Từ khi Ông Tạ đến đây mở nhà thuốc, bà con gần xa kéo đến xin chẩn bệnh hốt thuốc nên sau khi Pháp rút khỏi Sài Gòn, được người đời gọi là Ngã ba Ông Tạ.

Đông y Thủ Tạ chữa được nhiều bệnh ngặt nghèo, có khi không nhận tiền công cho những người lao động nghèo khó quanh vùng, tiếng lành đồn xa gần, nên tiệm thuốc ngày càng đông. Một lần má tôi bệnh nặng nằm liệt giường, không thể đi đến Ông Tạ chẩn bệnh mua thuốc. Tôi lội bộ đến chờ tới phiên để vào nói bệnh của má tôi, nhờ ông kê toa bốc thuốc. Ông hỏi han gia cảnh, bệnh tình nhưng không thấy bệnh nhân thì làm sao biết được bệnh gì ở mức độ nào. Cuối cùng ông vẫn kê cho tôi vài ba thang thuốc, nhưng là thuốc bổ mang về sắc cho má tôi uống. Tiền thuốc ông không nhận, lại còn dặn dò, uống thuốc xong vài ngày cho khoẻ rồi đưa má tôi tới khám để biết căn nguyên thì mới trị được bệnh tình.

Năm 1986, Ông Tạ mất, đám tang của ông lớn lắm, bà con khắp nơi xa gần, bệnh nhân của ông đến đưa tang, đoàn người đưa đám kéo dài ra đến đầu ngã ba chưa dứt.

Đông dược ngày nay vẫn còn hữu dụng, nhiều nghiên cứu bào chế cho ra nhiều loại cao đơn hoàn tán trị các loại bệnh nhất thời. Thuốc Đông y có thế mạnh của Đông y. Trong một bài viết bàn về thuốc Tây thuốc Ta, nhà văn Sơn Nam ghi nhận: “Thuốc Tây, thầy Tây và thuốc Ta, thầy Ta có mâu thuẫn nhau không? Theo ý tôi, lần hồi sẽ có sự bổ sung. Đồng bào phân biệt rõ: Cái gì dính líu tới vi trùng, cấp cứu thì thuốc Tây hay hơn, cái gì thuộc về bịnh lâu dài thì đừng nôn nóng, dùng thuốc Ta vẫn là có công hiệu bền lâu”.

TN

CHUYỆN CON CHÓ CON MÈO ...

          Cuộc sống, có khi nó quá mệt mỏi rồi để rồi có thêm chút gì đó nó sẽ làm cho người ta bực bội. Vui hay bực cũng do mỗi người mà thôi. Đơn giản mà !

           Có gia đình nọ, đi học và đi làm từ sáng sớm đến tối mịt mới về. Giờ dành cho nhau cũng không có chứ đừng nói là giờ dành cho chuyện gì khác.

           Trong gia đình ấy có nuôi 2 con chó. 2 con chó xem chừng ra là nguyên cớ để gia đình ấy cắn đắng nhau nhiều hơn.

           Chuyện là đi học hay đi làm về thì ai cũng mệt nhoài và dĩ nhiên là muốn ngủ. Nhớ con chó và áy náy chưa cho ăn nên ông bố càm ràm 2 đứa nhỏ. 2 đứa nhỏ buộc lòng phải cho chó ăn nhưng lòng nó nặng trĩu.

           Vợ cũng thế ! Mỗi khi cho chó ăn xem chừng ra niềm vui nhưng rồi lại là nỗi sầu vì bực mình.

           Chuyện đơn giản mà ! Nếu không có thời gian, không có khả năng cũng như không yêu chó đủ thì có thể tìm cách cho người thích nuôi cho nhẹ lòng. Chuyện có vậy thôi nhưng cái gia đình ấy bị kém vui.

           Đời sống gia đình thì ai ai cũng biết có những gánh nặng nhất định nào đó. Cơ bản nhất vẫn là cơm áo gạo tiền. Dù bất cứ là ai đi chăng nữa cũng nặng nề với bằng ấy thứ trong cuộc đời. Nếu họ còn tình yêu thì gia đình ấy sẽ là nơi hạnh phúc và nơi đó là nơi để về và ngược lại. Có những gia đình sống với nhau như cái nhà trọ của những người độc thân vui tính vì lẽ họ thấy niềm vui nó nằm ở ngoài đường chứ không còn nằm trong mái nhà của họ nữa.

           Hạnh phúc gia đình có lẽ mỗi thành viên ở trong gia đình đó biết để lượng giá. Biết là chuyện bình thường và không biết lại là chuyện người ta cố tình. Biết gia đình mình thiếu cái gì để mình cân nhắc sao cho gia đình mình hạnh phúc hơn.

           Câu chuyện con chó xem chừng ra đơn giản mà. Nếu cảm thấy nuôi nó có lợi hay là niềm vui thì cũng nên nuôi. Nếu không đủ yêu thương chăm sóc thì không cần thiết phải nuôi vì nuôi nó như chất thêm gánh nặng và đặc biệt làm cho tình cảm của mỗi thành viên trong gia đình không còn vuông trọn.

           Khi người ta đã yêu thì có cả ngàn lý do và ngược lại khi không còn yêu nữa thì người ta có hàng tỷ lý do.

           Đời sống gia đình xem chừng ra mong manh và dễ vỡ để rồi mỗi người phải chung chia hạnh phúc, bổn phận và trách nhiệm của mình. Nếu như ích kỷ và không chung chia phần của mình vào gia đình thì chả bao giờ gia đình có hạnh phúc cả.

           Muốn gia đình mình có hạnh phúc mà thành viên gia đình ích kỷ thì làm gì có thể có niềm vui. Câu chuyện con chó xem chừng sẽ dễ lắm nếu như cả gia đình đều vui khi nuôi nó. Nếu cảm thấy nó là gánh nặng thì tìm cách giải thoát để gia đình không phải bất hòa vì nó nữa.

           Như câu chuyện của mỗi người, vì ích kỷ và không buông cái tôi của mình xuống thì gia đình bao giờ mới có hạnh phúc được. Nhiều và nhiều gia đình tan vỡ vì lẽ người ta không còn cảm thấy trân quý cái gia đình đó nữa. Thay vì họ trao cho nhau tình yêu, trao cho nhau nụ cười thì họ trao cho nhau những ánh mắt lạnh lùng và cách hành xử băng giá.

           Để tìm lại niềm vui, sự bình an trong gia đình có lẽ phải ngồi lại với nhau để cùng nhau tìm tiếng nói chung với nhau. Khi thành viên trong gia đình vô cảm thì có lẽ hạnh phúc và tiếng cười sẽ không bao giờ có.

           Cuộc đời này xem chừng qua đi rất nhanh và rất vội. Chính vì thế nên cân chỉnh càng sớm càng tốt cái tổ ấm của mình để mỗi người sau những giờ làm việc mệt mỏi sẽ tìm về tổ ấm gia đình của mình là chốn để yêu thương. Hãy nhìn lại xem để thấy rằng chả có nơi nào hạnh phúc và bình yên như gia đình của mình để rồi hãy giành nhiều thời gian hơn nữa cho gia đình.

           Bao nhiêu gia đình tan vỡ cũng chỉ vì lý do chả đâu vào đâu cả. Có những lý do kể ra xem chừng ra như lãng xẹt và không đáng có. Nếu người và người ở cùng nhau, chỉ vì cuộc sống, mà trong cuộc sống không có kỳ nghỉ, không có vui vẻ, không có cảm động, không có lãng mạn, vậy đó cũng coi như đối tác cuộc sống thôi. Tiếc thay là vẫn có kỳ nghỉ nhưng không hề có cảm động cũng như không hề có lãng mạn nên cũng chả phải là đối tác của nhau chứ đừng nói đến chuyện vợ chồng.

           Thật ra ở đời biết nhau là đã quý và đã nên vợ chồng thì còn quý đến mức nào nữa. Tiếc thay có những người đã không nhận ra rằng vợ hay chồng của mình là quà tặng mà Thiên Chúa trao ban để họ cứ loay hoay đi tìm ở đâu đó. Hạnh phúc ở dưới chân mình, hạnh phúc ở ngay trong gia đình của mình nhưng họ cứ đi tìm và mãi mãi chẳng bao giờ thấy hạnh phúc.

           Có con chó con mèo trong nhà có khi cũng mang lại niềm vui nhưng có khi nó lại là nguyên nhân của sự tan vỡ.

           Cuộc đời này qua đi rất nhanh và rất vội để rồi mỗi người hãy bình tâm nhìn lại những gì mình đã có và đang có. Người vợ hay người chồng mà Chúa gửi đến cho mình không thể nào tìm đâu thấy nhưng vì ồn ào náo nhiệt cũng như có mắt cũng như không có mắt để nhìn ra tình thương của Chúa.

           Hãy lắng lại, hãy đọng tâm hồn lại để thấy rằng tất cả những gì mình đang có là quà tặng, là ân ban. Đừng chỉ vì con chó hay điều gì đó vặt vãnh mà làm ta đánh mất đi sự bình an, đánh mất đi hạnh phúc gia đình.

 Lm. Anmai, CSsR

 

 

 

 

"Ý đồ" thực sự của tiếp viên hàng không khi cúi chào khách

"Ý đồ" thực sự của tiếp viên hàng không khi cúi chào khách tại cửa lên máy bay: Không đơn giản là phép lịch sự

Khi hành khách bước lên cabin và chuẩn bị bắt đầu chuyến bay, họ luôn thấy các tiếp viên đứng ở cửa lối vào để chào từng hành khác.

Mới đây, Rania - một nữ tiếp viên của hãng hàng không Wizz Air (Hungary) đã tiết lộ, hành động này không chỉ để thể hiện phép lịch sự, thân thiện với hành khách mà còn là cách đánh giá tình trạng của khách bằng phương pháp trực tiếp mặt đối mặt.

Trên trang cá nhân của mình, Rania chỉ ra rằng, khi tiếp viên chào hành khách, họ cũng đồng thời kiểm tra xem bạn có đang say xỉn hoặc có vấn đề bất thường về sức khỏe hay không.

Ngoài ra, trong một số trường hợp, họ cũng xem xét và tìm kiếm những hành khách khỏe mạnh và xác định vị trí ngồi để có thể nhờ trợ giúp trong một số tình huống khẩn cấp trên máy bay.

Ngược lại, tiếp viên cũng phải cân nhắc những trường hợp như trẻ em, người già, người khiếm khuyết về thể chất hoặc tinh thần... để có thể thường xuyên theo dõi tình trạng họ trên máy bay. Đồng thời đảm bảo họ không ngồi ở hàng ghế thoát hiểm nhằm đảm bảo an toàn nếu xảy ra tình huống xấu nhất.

Bài đăng của Rania ngay sau khi đăng tải đã nhận được rất nhiều sự chú ý từ cộng đồng mạng. Khi biết được sự thật này, nhiều người không khỏi ngạc nhiên vì tưởng rằng đây vốn chỉ là nghi lễ bình thường.

Thậm chí, một người còn chia sẻ lại câu chuyện của mình, rằng khi lên máy bay nghe tiếp viên nói "Xin chào", anh đã thản nhiên trêu đùa đáp lại "Chúc ngủ ngon". Chỉ vì một câu nói đó mà anh đã buộc phải kiểm tra nồng độ cồn trong máu bằng máy thở.

Nguồn: Ettoday

Phạm Trang

Cuộc sống nơi xứ người của ca sĩ Bạch Yến ở tuổi 82

Danh ca Bạch Yến ý thức trong việc giữ sức khỏe, đặc biệt là giọng hát khi bước sang tuổi 82

Danh ca Bạch Yến tên thật là Quách Thị Bạch Yến, sinh năm 1942 tại Sóc Trăng. Bà bén duyên với nghệ thuật từ khi còn bé, 10 tuổi đã bước lên sân khấu biểu diễn. Đến năm 15 tuổi, nhờ ca khúc Đêm đông của nhạc sĩ Nguyễn Văn Thương, Bạch Yến “một bước thành sao”, được nhiều khán giả ủng hộ. Năm 1965, Bạch Yến được mời sang Mỹ biểu diễn dài ngày, được xuất hiện trên các kênh truyền hình và phát hành đĩa hát tại xứ cờ hoa.

Bạch Yến sang Pháp định cư sau khi kết hôn với nhạc sĩ Trần Quang Hải (con trai giáo sư Trần Văn Khê). Bà có cuộc sống kín tiếng, cùng chồng biểu diễn ở nhiều nơi. 3 năm sau khi nhạc sĩ Trần Quang Hải qua đời (năm 2021), nghệ sĩ Bạch Yến quyết định tổ chức đêm nhạc riêng, đồng thời chia sẻ về cuộc sống hiện tại với khán giả.

Ở tuổi 82, danh ca Bạch Yến vẫn khỏe mạnh và đam mê với âm nhạc. Do đó, bà quyết định tổ chức đêm diễn kỷ niệm chặng đường 70 năm ca hát ở Pháp vào tháng 9.2024. "70 năm là con đường dài của đời người mà hiện tôi may mắn còn khỏe mạnh nên muốn chia sẻ những niềm vui trong cuộc đời ca hát với khán giả", nữ danh ca trải lòng về việc tổ chức đêm nhạc ở tuổi 82.

Danh ca Bạch Yến tổ chức đêm nhạc riêng ở Pháp, đánh dấu chặng đường 70 năm theo nghề

Điều đặc biệt trong đêm nhạc là không có một nghệ sĩ khách mời nào biểu diễn. Thay vào đó, danh ca Bạch Yến mong muốn dành thời gian hát lại những nhạc phẩm gắn liền với mình trong suốt chặng đường làm nghề. Đây cũng là dịp bà trò chuyện cùng khán giả và gợi nhớ lại thời vàng son trong sự nghiệp. “Tôi muốn dành trọn cho khán giả của mình trong đêm nhạc này. Chỉ có tôi và khán giả của tôi”, nữ nghệ sĩ sinh năm 1942 trải lòng.

Khi được hỏi về chặng đường 70 năm ca hát, điều gì khiến bà tự hào, nữ danh ca trải lòng: "Tôi rất hãnh diện, may mắn trong 70 năm hành trình qua 2 chặng đường giữa tân nhạc với nhiều ngôn ngữ khác nhau và dân ca Việt Nam để cống hiến khán giả khắp năm châu". Giọng ca sinh năm 1942 nói thêm “âm nhạc không chỉ là nguồn sống của tôi mà cũng là nguồn sống cho nhân loại”.

Nữ danh ca 4X có cuộc sống bình yên, vẫn duy trì niềm đam mê âm nhạc khi sống ở Pháp

Chia sẻ thêm về cuộc sống ở tuổi 82, nghệ sĩ Bạch Yến tâm sự mỗi ngày của bà trôi qua một cách nhẹ nhàng, bình yên. Tại xứ người, bà xem âm nhạc là lẽ sống, là người bạn gắn bó với mình. Chính vì điều đó mà giọng ca Đêm đông ý thức trong việc giữ gìn giọng hát - tài sản quý giá của người nghệ sĩ. “Tôi luôn luyện giọng từng ngày, ăn uống kỹ càng. Tôi chú trọng việc uống đủ nước, giữ tinh thần lạc quan, vui vẻ”, nữ nghệ sĩ quê Sóc Trăng cho biết thêm.

Dù định cư ở nước ngoài nhưng trong lòng danh ca Bạch Yến, bà vẫn đau đáu nghĩ về quê hương. Nữ danh ca bộc bạch bà mong có cơ hội để được về nước biểu diễn cho những khán giả yêu thương giọng hát của mình. "Tôi mơ tưởng có ngày nào sẽ có một hành trình theo hình chữ S xứ mình để trình diễn trên khắp sân khấu Việt Nam", giọng ca sinh năm 1942 tâm sự với chúng tôi.

Thạch Anh      

Liệu Trái đất có cạn kiệt dầu mỏ?

 Các nhà nghiên cứu cho rằng, Trái đất có thể không bao giờ cạn kiệt hoàn toàn dầu mỏ bởi có nhiều nguồn dự trữ ở những nơi khó tiếp cận.

Trong hàng trăm triệu năm, dầu tích tụ trong những mỏ sâu trong lòng đất, tích tụ qua nhiều thời đại khi xác động thực vật chìm xuống đất, bị bao phủ bởi tầng tầng lớp lớp cát, sình lầy và đá. Nhiệt độ và áp suất chậm rãi biến chúng thành dạng lỏng. Cách đây khoảng 165 năm, con người bắt đầu khai thác nguồn tài nguyên thiên nhiên này để sản xuất nhựa, xăng dầu, nhựa đường và nhiều sản phẩm khác ở tốc độ nhanh hơn khả năng bổ sung, theo Live Science.

Một trong 4 cơ sở Dự trữ dầu mỏ chiến lược của Mỹ ở gần Beaumont, Texas. (Ảnh: Joe Raedle).

Theo giới nghiên cứu, Trái đất sẽ không bao giờ hoàn toàn cạn kiệt dầu mỏ bởi một phần dầu mỏ nằm ở nơi khó có thể tiếp cận như Nam Cực hoặc độ sâu lớn đến mức không thể định lượng, chưa nói tới khai thác. David MacDonald, giáo sư danh dự ngành địa chất xăng dầu ở Đại học Aberdeen, Anh, cho biết do mảng kiến tạo chịu phần lớn trách nhiệm về vị trí mỏ dầu, các nhà nghiên cứu hiểu khá rõ về chúng.

Quá trình phát triển bồn trũng đại dương tạo ra điều kiện phù hợp để chôn vùi nhanh vật chất từ động thực vật, trong khi chuyển động của vỏ Trái đất đem lại nhiệt độ và áp suất để biến đổi vật chất đó thành dầu mỏ. Hoạt động hút chìm và tách giãn có thể tạo ra bồn trũng, nơi dầu mỏ tích tụ. Kết quả là giếng dầu nhiều khả năng được tìm thấy ở một số khu vực hơn các nơi khác.

Trên toàn cầu, lượng dầu còn lại có thể khai thác vào khoảng 1,6 nghìn tỷ thùng, theo khảo sát năm 2023 của Rystad Energy. Ngoài ra, có những mỏ dầu mà con người chưa phát hiện. Đó là một con số mơ hồ, dù Cục khảo sát địa chất Mỹ từng ước tính số lượng dầu chưa phát hiện là khoảng 565 tỷ thùng năm 2012. Đáp án cho câu hỏi khi nào con người sẽ sử dụng hết lượng dầu có thể khai thác rất phức tạp.

Trong nhiều thập kỷ, các chuyên gia trong ngành công nghiệp dự đoán lượng dầu còn đủ để khai thác trong khoảng 50 năm nữa, dựa trên những nguồn dự trữ đã biết. Con số này sẽ không thay đổi nhiều do cách tính toán. Số năm cho tới khi dầu cạn kiệt bằng số lượng dự trữ đã biết hiện nay chia cho nhu cầu toàn cầu hàng năm. Ước tính về số lượng dự trữ tăng lên do con người luôn tìm thấy những mỏ dầu mới nhưng thời gian còn lại không thay đổi nhiều bởi con người sử dụng hết số dầu mới nhanh không kém tốc độ phát hiện.

Kevin Book, giám đốc quản lý ClearView, công ty nghiên cứu ở Washington, D.C chuyên theo dõi xu hướng năng lượng, cho rằng trí tuệ nhân tạo sẽ giúp tìm thấy nguồn dự trữ mới dễ dàng hơn và công nghệ phát triển sẽ góp phần giúp đưa dầu lên khỏi mặt đất thuận lợi hơn. Điều đó có thể làm tăng ước tính về tổng số dầu dự trữ có thể khai thác.

Trong khi thế giới tìm cách giảm sử dụng nhiên liệu hóa thạch, nhờ chuyển sang xe điện, nhu cầu chắc chắn sẽ ổn định. Cơ quan Năng lượng Quốc tế dự đoán việc sử dụng dầu mỏ sẽ đạt đỉnh vào năm 2030 và giảm đi sau đó, như vậy con người có thể đủ dầu để dùng lâu hơn mức dự đoán 50 năm.

ST

Mệnh trời, nghiệp báo

MỆNH TRỜI (Quan niệm theo Nho giáo)

Với quan niệm của Nho giáo, ta có câu thường được nghe "Ngũ thập nhi tri thiên mệnh" (lời Khổng Tử) tức năm mươi tuổi mới có khả năng biết được “mệnh trời”. Với năm mươi năm ấy, chúng ta đã đi được một hành trình khá dài, ít ra cũng nửa đời người. Và trong thời gian đó, chúng ta đã gặt hái được một số kinh nghiệm sống, đủ để hiểu được mệnh trời ra sao và nó đã ảnh hưởng đến đời sống như thế nào. Tuổi càng cao, sự chứng nghiệm về mệnh trời càng rõ ràng hơn vì có nhiều điều xảy ra trong cuộc sống, ta không thể dùng lý luận hoặc kiến thức khoa học mà giải thích hay chứng minh được.

Thiên mệnh, mệnh trời nôm na còn gọi là số trời hay số mệnh. Vậy mệnh trời, số trời hay số mệnh là gì?

Với cái nhìn của Nho giáo, mệnh trời được coi như một uy quyền đến tự trời và chúng được áp đặt vào đời sống của mỗi con người từ lúc sinh ra đến lúc chết đi. Con người được tạo sinh bởi trời, do đó con người là con cái và là công cụ của trời nên phải tuân thủ mọi ý muốn của "ông Trời" sắp đặt, không thể chống trả hay sửa đổi lại được, cũng như trong thời phong kiến vua bắt “thần” chết thì phải chết, “thần” không chết là bất trung vậy (theo Hán Nho của Đổng Trọng Thư chứ không phải nguyên thủy của Khổng, Mạnh).

Con người không có quyền tham dự vào việc quyết định số mệnh của mình mà phải hoàn toàn tuân thủ nơi số mệnh đã được đinh sẵn, nên mỗi khi gặp nghịch cảnh người ta thường nẩy sinh tinh thần thụ động, yếm thế, ỷ lại, chịu đựng, phó mặc chứ không tìm cách cải đổi số mệnh của mình hầu mang lại đời sống tốt đẹp hơn. Mệnh trời khi đã định sẵn cho người nào rồi thì dù cho người ấy có tài giỏi hay khôn ngoan đến đâu cũng không thoát ra được.

Những ý tưởng thụ động về số mệnh nêu trên đã được thể hiện không ít trong dân gian qua những câu ca dao, tục ngữ:

Số lao đao phải sao chịu vậy,

Tới số ăn mày bị gậy phải mang.

 Số giầu tay trắng cũng giầu,

Số nghèo chín đụn, mười trâu cũng nghèo.

Cây khô xuống nước cũng khô,

Phận nghèo đi tới chỗ mô cho giầu.

Số giầu đem đến dửng dưng,

Lọ là con mắt tráo trưng mới giầu.

Khó giầu muôn sự tại trời,

Nhân sinh ai cũng kiếp người mà thôi.

Tử sinh hữu mệnh, phú quý tại thiên.

Thuốc chữa được bệnh, chẳng chữa được mệnh.

Mưu sự tại nhân, thành sự tại thiên.

NGHIỆP BÁO (Quan niệm theo Phật giáo)

Với quan niệm của Phật giáo, thiên mệnh hay số mệnh của Nho giáo, được hiểu là nghiệp báo. Nghiệp từ đâu đến? Nghiệp không đến từ “ông Trời” như quan niệm của Nho giáo. Nghiệp đến từ hành động của con người qua luật Nhân Quả. Ta gieo Nhân tốt thì gặt hái Quả tốt, ta gieo Nhân xấu thì gặt hái Quả xấu. Nghiệp báo có mặt trên thế gian này như định luật đền trả những điều mình đã làm trong quá khứ, hay ngay trong hiện tại với "quả báo nhãn tiền". Nghiệp gặp hoàn cảnh, tức nhân duyên, sẽ khởi động và tác động trực tiếp vào đời sống của người mang nghiệp. Nghiệp là động cơ chính đưa con người vào vòng luân hồi sinh tử. Muốn thoát được vòng sinh tử, con đường duy nhất là ta phải tự mình giải được nghiệp của chính mình.

Như thế, dựa vào quan niệm nghiệp báo của nhà Phật, con người được chủ động định đoạt số mệnh của mình, không ai có quyền ban bố sự an vui cũng như không có ai có thể áp đặt sự đau khổ cho mình mà chỉ có chính mình mới có quyền quyết định sự chọn lựa cuộc sống trong hiện tại hay tương lai mà thôi. Chính vì thế nghiệp báo trong đạo Phật có tính chất chủ động, tích cực, đầy sáng tạo và tôn trọng con người trong tinh thần dân chủ chứ không quan niệm số mệnh đầy tính chất áp đặt, phong kiến như của Nho giáo. Khi gặp nghịch cảnh, ta cố gắng chuyển hóa hay giải nghiệp để cải thiện hoàn cảnh hay tiến tới đời sống tốt đẹp hơn theo đúng tinh thần đại hùng, đại lực, đại từ bi của Phật.

Tin ở sự công bình của luật Nhân Quả và cũng như tin ở khả năng chuyển đổi nghiệp lực của mình, ý tưởng về nghiệp cũng được thể hiện qua những câu ca dao tục ngữ truyền tụng trong dân gian dưới đây:

 Thiên đạo chí công.

 Đức năng thắng số.

 Nhân định thắng thiên.

Nghiệp có thể tác động lên một người, một nhóm người, hay cả một nước mà ta gọi là mệnh nước hay vận nước vậy. Nghiệp được thể hiện qua nhiều hình thức khác nhau tùy theo ngiệp nặng hay nhẹ. Nghiệp được thể hiện dưới hình thức mà ta dễ nhận biết nhất, đó là nghiệp thể hiện qua tính nết con người. Nghiệp có nghiệp lành, nghiệp dữ. Người có nghiệp lành thì được sinh ra với tính nết hiền hòa nhân hậu, người có nghiệp dữ thì sinh ra với tính nết dữ dằn độc ác dù có khi không do sự chịu ảnh hưởng của xã hội, gia đình hay tập quán chung quanh, mà do bẩm sinh mà có. Người có tính dễ dãi thì gặp mọi chuyện dù dữ cũng thành lành để được an vui, nó được coi như những sự ân thưởng của luật Nhân Quả. Người có tính khúc mắc thì gặp mọi chuyện dù lành cũng thành dữ để đau khổ và nó được coi như những sự trừng phạt của luật Nhân Quả, mình tự đập mình tan nát trong tâm. Cũng như định kiến, tiên kiến, cố chấp là mồ chôn, là hố thẳm của suy tưởng. Tâm đố kỵ là sợi dây thòng lọng, càng dãy càng bị siết chặt. Đức Phật đã có lần nói với các môn đồ: “Tư duy của các con cũng chính là ý nghiệp đó”.

Nếu biết được cái nghiệp của mình một phần nằm trong tính nết thì khi ta muốn chuyển đổi một phần nghiệp dữ thành nghiệp lành thì ít ra ta cần phải thay đổi tính nết. Tu là sửa đổi, mà sửa đổi tính nết là một phần khá quan trọng trong việc mở đường cho những bước thăng tiến cao hơn trên con đường giải nghiệp, diệt khổ. Thí dụ tính hay hờn giận, ghét người dễ tạo nên khổ, vậy hãy yêu người cho bớt hay hết khổ đi, "yêu người là yêu mình" hẳn là ý nghĩa như thế. Cứ ngồi rà soát lại tính nết của ta, ta mới thấy con người trầm luân bể khổ là phần lớn do tác động của nghiệp ẩn tàng qua tính nết của chính ta vậy.

Kinh Nhân Quả nói "Muốn biết Nhân đời trước, chỉ xem Quả hiện tại mà ta đang thọ; muốn biết Quả đời sau, chỉ xem Nhân gây tạo trong đời này". Cứ theo như thế, chúng ta chẳng cần phải có "thiên lý nhãn" cũng có thể nhìn thấu ba kiếp của ta gồm kiếp đã qua, kiếp hiện tại và kiếp sắp tới. Đối với các bậc đại sư hay thiền sư họ nhìn cuộc đời đau khổ chỉ vì vô minh. Khi ta hết vô minh thì Địa ngục và Thiên đường chỉ là một, nên nhà Phật có những câu như:

– Sắc tức là không, không tức là sắc.

– Phiền não tức bồ đề.

– Sanh tử tức Niết bàn.

Tất cả những điều ấy tưởng như đối nghịch, nhưng thật ra chỉ là hai mặt của một bản thể trong triết lý "bất nhị" của nhà Phật mà thôi.

Xin đưa ra đây một vài đoạn văn thơ tiêu biểu trong văn học Việt Nam đã chịu ảnh hưởng triết lý của số trời và nghiệp báo như:

Trong hai câu mở đầu của tác phẩm "Bích Câu Kỳ Ngộ" của tác giả Vô Danh, viết:

Mấy trăm năm một chữ tình,

Dưới trời ai kẻ lọt vành hóa nhi.

(Hoá nhi: Hóa là tạo hóa là trời; nhi là trẻ con. Ý nói trời oái oăm như trẻ con.)

Trong "Cung Oán Ngâm Khúc" của Ôn Như Hầu, tả cảnh người cung phi oán hận vì đơn chiếc trong cung:

Tay tạo hóa cớ sao mà độc,

Buộc người vào kim ốc mà chơi.

(kim ốc là nhà vàng, ý ám chỉ cung vua).

Đoạn kết của Đoạn Trường Tân Thanh (Kiều), Nguyễn Du viết:

Ngẫm hay muôn sự tại trời,

Trời kia đã bắt làm người có thân.

Bắt phong trần phải phong trần,

Cho thanh cao mới được phần thanh cao...

. . .

Đã mang lấy nghiệp vào thân,

Cũng đừng trách lẫn trời gần trời xa.

Thiện căn ở tại lòng ta,

Chữ tâm kia mới bằng ba chữ tài.

Trong đoạn này, cụ Nguyễn Du đã nhắc lại hai triết lý “mệnh trời” của Nho giáo (bốn câu đầu) và “nghiệp báo” của Phật giáo (bốn câu cuối). Cụ cũng đã dùng hai triết lý này làm nền tảng để chứng minh cho thuyết "tài mệnh tương đố" trong truyện Kiều mà ta nhận ngay ra được với hai câu mở đầu:

Trăm năm trong cõi người ta,

Chữ tài chữ mệnh khéo là ghét nhau.

Dựa vào những câu thơ tiêu biểu của các tác giả nêu trên, ta thấy được tinh thần hòa đồng tam giáo gồm Phật giáo, Khổng giáo, và Lão giáo, đã ảnh hưởng đến triết lý sống của dân ta một cách sâu sắc như thế nào.

Tôi xin chép ra đây lời nói của Thiền sư Thần Hội, đệ tử của Lục Tổ Huệ Năng, để chúng ta cùng suy ngẫm.

Tâm là Phật

Vô tâm là Đạo.

Tôi viết bài này với sự dè dặt vì sự hiểu biết về đạo Nho và Phật của tôi hết sức giới hạn.

Nguyễn Giụ Hùng

Thị trấn 'trao đổi bạn tình' chấn động với bê bối thầy bói

Nguồn hình ảnh, Getty Images

Chụp lại hình ảnh, Thị trấn Agde (Pháp) là nơi có cộng đồng người chơi trò "đổi bạn tình" lớn nhất châu Âu

Thị trấn Agde trên bờ biển Địa Trung Hải có thể được biết đến với những bãi biển đầy cát tuyệt đẹp và ánh nắng quanh năm, nhưng nó cũng nổi tiếng với những bữa tiệc tình dục hoang dã.

Agde ở miền Nam nước Pháp là nơi có cộng đồng người chơi trò "đổi bạn tình" lớn nhất châu Âu. Hàng chục ngàn cặp đôi từ khắp châu Âu đến thị trấn này mỗi năm để chơi trò trao đổi này.

Nhưng hiện nay, thị trấn đang quay cuồng với vụ bê bối hoàn toàn mới khiến phần còn lại của nước Pháp phải lắc đầu vừa kinh ngạc vừa hào hứng.

Bê bối liên quan đến một thầy bói địa phương và Thị trưởng Gilles d'Ettore - một cựu nhân viên mật vụ và cảnh sát.

Cả hai đều đang bị giam và bị điều tra tư pháp. Nữ thầy bói Sophia Martinez đối mặt với cáo buộc tham ô tiền từ thị trưởng, còn ông Gilles d'Ettore bị cáo buộc tham nhũng để chi tiền phung phí cho bà Martinez.

Các công tố viên cho biết Sophia Martinez, người làm nghề đồng cốt, đã thừa nhận đã lừa thị trưởng bằng các buổi lên đồng.

Bà Martinez nổi danh với khả năng nói chuyện với người chết. Khi thị trưởng nhờ bà kết nối với người cha đã khuất của ông, nữ thầy bói đã làm được. Khi thực hiện các buổi gọi hồn, giọng bà đột ngột chuyển tông thành giọng người cha của ông d'Ettore.

Chụp lại hình ảnh, Nữ thầy bói và thị trưởng đang bị giam và bị điều tra

Trong bốn năm qua, người dân cáo buộc bà Martinez đã thao túng thị trưởng bằng cách trò chuyện trực tiếp lẫn qua điện thoại nhờ vào khả năng nói tiếng bụng đáng kinh ngạc.

Ông Gilles d'Ettore đã nhận hàng ngàn cuộc gọi bí ẩn từ "giọng nói của người chết", bao gồm cả "thiên thần". Một số giọng nói như vậy bảo ông phải giúp đỡ nữ thầy bói. Và đó là lúc hành vi tham nhũng bắt đầu.

Vị thị trưởng bị cáo buộc đã dùng công quỹ để chi trả cho những kỳ nghỉ xa hoa của bà Martinez và gia đình bà ta đến những nơi như Polynesia ở châu Đại Dương và Thái Lan.

Người dân còn cho rằng những "giọng nói" đó đã thuyết phục ông d'Ettore tuyển dụng một số thành viên gia đình nữ thầy bói làm việc cho hội đồng thị trấn cũng như sửa sang lại nhà của bà.

Các doanh nghiệp địa phương có mối quan hệ với thị trưởng đã phải làm công việc này miễn phí vì sợ lỡ mất những hợp đồng trong tương lai với ông ta.

Giữa lúc mọi sự chú ý dâng cao, luật sư Jean Marc Darrigade của vị thị trưởng đã trở nên nổi tiếng chỉ sau một đêm.

Nguồn hình ảnh, Check

Chụp lại hình ảnh, Luật sư Jean Marc Darrigade mô tả câu chuyện này là điên rồ “Đó là một câu chuyện điên rồ,” luật sư Darrigade nói với phóng viên BBC tại văn phòng của ông ở thành phố Montpellier gần đó.

"Thật không thể tin nổi khi đây là một người làm chính trị, thị trưởng và cựu nghị sĩ rất thông minh. Và rồi bạn phát hiện ra rằng người như thế lại bị một người phụ nữ thao túng."

"Bà ta gặp ông ấy rồi nói rằng 'tôi có thể nói chuyện với người cha quá cố của ông'. Bà ta đã phát hiện ra điểm yếu tinh thần của vị thị trưởng và nhắm vào đó để trục lợi. Phải rất lâu sau đó ông ấy mới chấp nhận thực tế rằng mình đã bị lừa," ông Darrigade kể tiếp.

Nhưng luật sư của bà Martinez, Luc Abratkiewicz, lại có cái nhìn khác.

"Bà ấy thừa nhận đã phản bội lại lòng tin của vị thị trưởng nhưng không xem đó là thao túng vì bà không nói dối về việc mình làm, và những khách hàng của bà, bao gồm các bác sĩ và kiến trúc sư, khẳng định bà có năng lực thần bí."

"Bà ấy chỉ ra những chi tiết trong cuộc đời họ mà không ai khác có thể biết đến," ông Abratkiewicz nói.

Người dân địa phương thì cho rằng vụ bê bối có liên quan đến tình dục, nhất là tại một thị trấn quá nổi tiếng về chuyện này, cho dù các luật sư đều phủ nhận.

Tại một quán cà phê ngập nắng gần tòa thị chính, một vị khách tên Jean-Max nói: “Tôi thích thị trưởng, ông ấy tốt với tôi, ông ấy đã bị lừa. Có lẽ ông ấy đã yêu bà ta.” Một người địa phương khác cười khúc khích, nói:

“Tôi nghĩ tình dục là tâm điểm của vụ bê bối. Chuyện nào có liên quan đến tiền thì cũng có dính dáng tới tình dục trong đó." "Chúng thường đi cùng nhau."

Phe cực hữu Pháp đã đạt được những thành công đáng kể tại khu vực này trong những năm gần đây. Một trong những người chỉ trích thị trưởng Gilles d'Ettore mạnh mẽ nhất là Fabienne Varesano, một chính trị gia địa phương đang vươn lên nhanh chóng. Bà này thuộc đảng Mặt trận Quốc gia Pháp của bà Marine Le Pen.

Chụp lại hình ảnh, Bà Fabienne Varesano đã kêu gọi vị thị trưởng từ chức

"Ông ta có thể hào phóng, yêu nhiều phụ nữ khác nhau, đó là chuyện riêng của ông ta. Nhưng đụng đến tiền thuế của người dân lại là chuyện khác," bà Varesano nói.

“Ông ta đã biến thị trấn của chúng tôi thành trò cười.”

Một thẩm phán đang cho giam giữ cả thị trưởng lẫn nữ thầy bói để ngăn chặn các nguy cơ can thiệp đến nhân chứng. Bà Martinez đã được chuyển sang biệt giam sau khi bị tấn công tại khu nhà tù dành cho nữ, nơi các tù nhân gọi bà là phù thủy.

Tác giả, Chris Bockman

 BBC News