Trang

29/01/2025

Ngày Xuân tản mạn chuyện bói toán

“Bói ra ma, quét nhà ra rác”. Biết vậy, nhưng tâm lý chung con người ai cũng muốn tò mò tìm biết về tương lai của mình. Đây cũng là cám dỗ mà ông bà Nguyên Tổ xưa đã phạm, họ muốn biết lành, biết dữ. Tóm lại, con người qua mọi thời đại, và mọi nền văn hóa đều muốn biết tương lai của mình như thế nào: sang, hèn, giàu, nghèo, thành công, thất bại, mạnh khỏe, yếu đau, yêu đương, hạnh phúc, chia lìa, chết chóc. Do đó mới nảy sinh nghề “nói về tương lai” con người, tương lai thế giới.

Đoán vận mệnh người khác qua những quân bài, chỉ tay, tướng số, ngày sinh tháng đẻ, chữ viết... Những kiến thức dự đoán tương lai này tuy có một vài trường hợp đúng, nhưng phần lớn là “không đúng”,  “ba phải”, hoặc “nhảm nhí”. Chính vì vậy, từ xa xưa, trong ca dao tục ngữ người Việt đã có câu: 

“Thày bói nói láo ăn tiền.”

Hoặc:

“Hòn đất mà biết nói năng,

Thì thầy địa lý hàm răng chẳng còn.”

Riêng người viết cũng may mắn quen biết và có dịp trao đổi về tương lai, hậu vận, cát hung, sang hèn với ít ra là 6 vị trong số những thầy tử vi, tướng số, bói toán, và ngoại cảm. Tất cả họ đều mang những khía cạnh hiểu biết, thông minh, uyên bác và tự tin ở chuyên môn của mình. Nhưng hai trong số này đã qua đời, và những gì họ tiên đoán về tương lai, hậu vận của người viết đều không xảy ra như dự đoán! Còn lại 4 người vẫn thường ngày gặp gỡ, trao đổi, mà chính họ cũng không thấy khấm khá, không có gì may mắn hơn so với những bạn bè.

 “Tử vi xem bói cho người. Số thầy thì để cho ruồi nó bu!” là vậy.

Trong bài khảo luận “Ngày Xuân, thử tìm hiểu cách đoán số mệnh của người Tàu và người Việt,” ngày 25.1.2018, của tác giả Lữu Giang đã viết: “Trong Minh Tâm Bửu Giám, ở phần Tuân Mạng, Tử Hạ viết: “Tử sinh hữu mệnh, phú quý tại thiên.” Còn Mạnh Tử khẳng định: “Nhất ẩm nhất trác, sự giai tiền định”, tức một hớp uống, một miếng ăn, sự đều định trước. Trong Thánh Kinh, Chúa Giêsu có nói: “Hai con chim sẻ chỉ bán được một xu phải không? Thế mà, không một con nào rơi xuống đất ngoài ý của Cha anh em.” (Mt 10:29)   

Theo Lữu Giang, các nhà khoa học thực nghiệm khảo sát về cấu tạo và biến động của vật chất, các nhà triết học cố gắng đưa ra những nhận thức về nhân sinh và vũ trụ, trong khi các nhà chiêm tinh, ngoại cảm, tử vi, tướng số lại nghiên cứu, tìm hiểu về vận mệnh của con người. Trong vô số phương pháp được dùng để tìm hiểu định mệnh của con người ấy, có thể gồm vào hai loại: Vấn Sự và Khảo Mệnh. Người Trung Hoa thường gọi là bốc và mệnh.  

VẤN SỰ

Vẫn theo Lữu Giang, chủ đích chính của việc làm này là xin thần linh mách bảo, cho biết ý kiến, hoặc vấn kế thần linh về những gì đã, đang và sẽ xảy ra cho một người qua hai yếu tố ký hiệu giao ước và linh ứng. Vấn kế thần linh thường được thực hiện bằng những nghi thức trang trọng như đốt nhang đèn và đọc lời khấn trước khi bói hoặc gieo quẻ.

A_ Các ký hiệu:  

Ký hiệu giao ước là những dấu hiệu do chính con người tự đặt ra để qua đó có thể đọc và hiểu được câu trả lời của thần linh. Thí dụ: Trong bói bài, 8 chuồn là báo hiệu một người đàn bà đang mang thai con gái. Hoặc trong bói Dịch, khi hỏi về gia đạo mà được quẻ Hỏa Trạch Khuê hay Trạch Hỏa Cách là dấu hiệu vợ chồng có chuyện lục đục gây gỗ, v.v.

B_ Linh ứng thần linh:

Những ai được coi là có khả năng linh thị cao, bói dễ trúng? Các thầy tướng số thường dùng tâm lý để đoán, nên trong những trường hợp này người thiên về khoa học thực nghiệm hay các môn học duy lý... bói không linh bằng những người nặng niềm tin vào thần thánh. Theo cách nói dân gian, những kẻ ngây thơ, tin tưởng, và mê tín thì “Tâm động quỷ thần tri”. Và chúng ta thử nghe tiếng hát Như Quỳnh qua nhạc phẩm “Câu Chuyện Đầu Năm” của Hoài An xem sao:

“Trên đường đi lễ Xuân đầu năm

Qua một năm ruột rối tơ tằm

Năm mới nhiều ước vọng chờ mong

May nhiều rủi ít ngóng trông

Vui cùng pháo nổ rượu hồng.”

https://www.youtube.com/watch?v=Yrbzhmr2oio

Rõ ràng là nàng đang nôn nóng không biết năm mới hên xui, may rủi như thế nào, đặc biệt trong đường tình duyên. “Vui cùng pháo nổ rượu hồng” đối với nàng chắc chắn phải là pháo nổ và rượu hồng ngày cưới. Còn chàng thì mong:
“Duyên vừa đẹp ý đắp say

Ôm nàng Xuân đẹp vào tay.”

“Ôm nàng Xuân đẹp vào tay” tức là ôm người đẹp trong tay. Thần linh mách bảo rõ ràng như thế mà thầy nào bói không ra thì kể như tay nghề chưa được cao. Sau đây là một màn bói được vợ của hai tác giả (Trang Dũng Phương (Hoài An) - Nguyên Lễ (Hoài Linh) qua nhạc phẩm Thiên Duyên Tình Định:

Nàng:

“Đầu năm hoa lá xôn xao nở như đón chào

Nhờ anh tiên đoán năm naу duуên nợ thế nào

Phận nghèo chẳng dám ước cao

Ϲhỉ cần tình nghĩa với nhau

Nếu ai tâm đầu ngỏ lời là nên giai ngẫu.”

Chàng:

“Mười hai con giáp em đây cầm tinh quý mùi

Cầm tay anh đoán năm nay duyên lành đến rồi

Gặp chồng hiền đức dễ thương

Tuổi này thì số lắm con

Muốn cho vuông tròn thì anh mối giới mối mai đưa tình.”

Nàng:

“Người ấy quê quán nơi nào giàu nghèo

Tuổi tác bao lớn sang hèn thế nào?”

Kết quả đúng như đã tiên liệu từ trước, chàng:

“Anh ta khoảng chừng ba mươi mấy

Quen lắm nhìn xem em biết ngay

chẳng ai xa lạ chàng là, là anh đây.”

https://www.youtube.com/watch?v=TkJP1tsExbk

 

C_ Giải đoán vấn sự:

 

“Tâm động quỷ thần tri”. Tâm có động quỷ thần mới biết được. Đây là vấn đề quan trọng nhằm tìm hiểu quá khứ, hiện tại và một tương lai gần. Quỉ thần là loài thiêng liêng, chúng biết rõ quá khứ và hiện tại của từng người. Các ông bà thầy bói cũng biết điều này nên qua sự mách bảo của thần linh thường phủ đầu người đến xin bói, xin xâm, xin quẻ… bằng những cắt nghĩa, lý giải về quá khứ. Sau đó, dựa vào tâm lý người nghe mà nói thêm về tương lai, hậu vận.

Điểm đáng nói ở đây là khi bị mê hoặc bởi sự thông suốt quá khứ, người nghe thường cũng dễ thần thánh hóa và bị cuốn hút vào những gì được nghe nói về tương lai, hậu vận. Dù biết hay không biết về tương lai của người khác, nếu để ý ta thấy lúc này có ít thầy nào nói về những điều xấu, điều bất lợi, mà chỉ nói “cho vừa lòng” thân chủ. Thí dụ, năm mới cô cũng gặp chút lận đận về tình duyên, gia đạo, nhưng cuối cùng nhờ quý nhân phù trợ, mọi việc cũng êm xuôi, gia đình đoàn viên, con cái hiếu thảo.   

Trong số những cách để đoán vận mệnh của đời người, ngoài Bói Dịch hay Bói Bài, còn có Bốc Dịch, Dịch Số, Kỳ Môn Độn Giáp, Thái Ất, Lục Nhâm, Cảm Xạ, Cầu Cơ, Thiên Linh Cái, Gọi Hồn, Bói Bài Cào hay Bài Tarot... Tất cả đều thuộc môn vấn sự.   

KHẢO MỆNH

Cũng trong bài “Ngày Xuân, thử tìm hiểu cách đoán số mệnh của người Tàu và người Việt,” tác giả Lữu Giang diễn giải: “Khảo Mệnh là môn tìm hiểu định mệnh của con người căn cứ vào các dấu hiệu bên ngoài. Trong bài “Văn hóa bói toán dân gian” phát xuất từ Trung Hoa, ngày Tết tại nhiều chùa, tăng sĩ và dân chúng đã biến đạo Phật thành một tôn giáo thờ thần linh và coi đó là “đạo dân tộc.” Các lễ “dâng sao giải hạn”, “cắt tiền duyên”, “xin bùa”, “xin bát hương”... đều được cử hành tại chùa do các tăng sĩ chủ lễ. Tiếng tụng kinh gõ mõ không ngớt, khói hương nghi ngút.”   

A._ Các dấu hiệu bên ngoài:

Bao gồm nhân tướng, chỉ tay, chữ viết và chữ ký…

1_ Nhân tướng học

Nhìn vào diện mạo, cách nói năng, đi đứng, cư xử của một người để đoán về số mệnh. Ca dao tục ngữ của Việt Nam cũng thấy có nhiều câu nói về cuộc đời của con người qua tướng mạo bên ngoài, chẳng hạn như:

“Những người thắt đáy lưng ong,

Vừa khéo chiều chồng lại khéo nuôi con.”

Hay:

“Những người ti hí mắt lươn,

Trai thì trộm cắp, gái buôn chồng người.”

Đó là những câu đoán mệnh một cách đơn giản do kinh nghiệm dân gian. Cách đoán này căn cứ vào tất cả mọi thứ trên con người rồi suy ra tính tình, tuổi thọ, bệnh tật, địa vị xã hội, họa phúc an nguy... của một người. Nhưng đoán như vậy rất dễ bị lầm! Thời nay các bà, các cô chỉ cần bước vào viện thẩm mỹ nửa tiếng, bước ra là có ngay “đôi mắt lá răm, đôi mày lá liễu” hai mí chớp chớp đưa tình rất lãng mạn.

Hoặc như câu: “Đàn ông không râu bất nghì. Đàn bà không vú lấy gì nuôi con.” cũng vậy. Râu hay không râu, vú hay không vú, cứ qua bàn tay chuyên môn là cỡ nào cũng có. Chỉ tiếc là ngày nay con người sợ đẻ, ít đẻ nên kinh nghiệm xưa kể như đã lỗi thời!

2_ Xem chỉ tay

Chỉ tay là sở trường của các ông bà thầy bói. Cứ xè bàn tay ra để thầy ngắm nghía, sờ sờ, bóp bóp rồi nghe phán: Đường hôn nhân cô chẻ đôi thì không tránh khỏi ly dị. Trí đạo của anh dài quá mức là dấu hiệu của bệnh đau đầu hay thần kinh tâm trí chứ không phải học giỏi.

Sợ nhất là đàn bà mà đường hôn nhân có hình cù lao thì không tránh khỏi ngoại tình. Người có cù lao trên đường sinh đạo thì sẽ bị bệnh về bao tử hay bệnh lao phổi, và trên đường tâm đạo thì hoặc là bị thất vọng về tình hoặc là bị đau tim, v.v. Biết sao đây, lỡ mà trong lòng bàn tay có hai hoặc ba cái cù lao thì kể như tiêu đời! Cũng may đó chỉ là đoán mò, còn trúng trật tùy vào hên xui, may rủi.

Tuy nhiên, với cái nhìn khoa học, môn chỉ tay gần đây đã được một số đại học nghiên cứu, không phải dùng trong bói toán mà còn áp dụng vào việc chẩn đoán bệnh tật. Nhiều sinh viên y khoa tại Pháp hay Hoa Kỳ đã mở nhiều cuộc nghiên cứu về chỉ tay để định bệnh và làm luận án tiến sĩ y khoa bằng môn này.

3_ Chiết tự

Xem những nét của chữ viết và chữ ký để biết được tính tình, bệnh tật và con đường công danh sự nghiệp của một người. “Le style, c'est l'homme.” - Văn là người. Đọc văn của một người, ta có thể biết tính tình và phong cách của người đó. Không biết chữ của ai chứ như riêng người viết đây khi còn bé đã bị thầy giáo phê rằng: “Chữ viết như gà bới, suốt đời chỉ đi ăn mày!” Do vậy, thời trai trẻ không dám viết thư tình, sợ lộ thân phận “cái bang” của mình mà bị ế!

B_ Dịch lý, Tử vi, Xem tuổi

Trong các cách thức do con người đặt ra dựa vào Dịch Lý còn có một số môn khác như Địa Lý, So Tuổi, Bát Tự, Tử Bình, Tử Vi, v.v. Trong đó, hai môn Tử Bình và Tử Vi được cho là thông dụng nhất. Tử Bình thông dụng ở Trung Hoa, còn Tử Vi được phổ biến rộng rãi ở Việt Nam.  

Tuy môn Khảo Mệnh không đòi hỏi sự linh ứng của thần linh, nhưng đòi hỏi kinh nghiệm và khả năng chuyên môn của người thầy. Theo Cụ Trần Đoàn, khoa Tử Vi bao gồm: Thiên Văn, Lịch Phổ, Ngũ Hành, Ngũ Sự (nhân tướng học), Tạp Chiêm và Hình Tượng.

Từ xưa đến nay, Tử Vi được coi là môn học bí truyền. Theo cụ Đoàn, lúc đầu môn này được lập ra để triều đình chọn người làm quan, nên không cho sử dụng trong nhân gian. Do đó, các sách bán trên thị trường chỉ là tạp thư, tam sao thất bổn. Hơn nữa, khoa Tử Vi được nghiệm theo cấu trúc của xã hội Trung Hoa ngày xưa. Như vậy nó có cần được hiệu đính lại theo cấu trúc mới dựa vào sự thay đổi của xã hội hay không? Và nếu dùng Tử Vi để áp dụng cho môi trường xã hội Việt Nam càng phải thận trọng hơn.

 

Một môn khác được người Tàu cũng như người Việt ưa thích là môn so tuổi của hai người khi kết hôn hoặc làm ăn chung với nhau. Đây cũng là một khoa nghiệm lý, khá phức tạp.

Xem tuổi có nghĩa là căn cứ vào “tam hợp” Thân-Tý-Thìn, Tỵ-Dậu-Sửu hay Hợi-Mão-Mùi và “tứ hành xung” Tý-Ngọ-Mão-Dậu, Dần-Thân-Tỵ-Hợi hay Thìn-Tuất-Sửu-Mùi theo ngũ hành của năm sinh. Tuổi hai người nằm trong tam hợp thì tốt, trái lại, nếu ở trong tứ hành xung thì xấu.

Tuy nhiên, theo Lữu Giang, cách xem trên khác với cách xem tuổi của người Trung Hoa. Người Trung Hoa xem tuổi của hai bên như xem địa lý, căn cứ vào “cung phi” thuộc tuổi. Cung phi được thiết lập theo hàng Can của tuổi chứ không phải theo hàng Chi. Thí dụ: người nam tuổi Canh Dần thuộc cung Khôn, lấy vợ tuổi Ất Mùi thuộc cung Càn là gặp Phước Đức, sẽ ăn nên làm ra và giàu có. Trái lại nếu lấy vợ tuổi Quý Tỵ là gặp Ngũ Quỷ, trong gia đình sẽ luôn có chuyện cãi cọ bất hòa,v.v.

Tóm lại, nếu ông hay bà thầy Việt Nam dựa vào tam hợp phán: “hôn nhân tốt”, mà sau đó hai vợ chồng khắc khẩu, cãi vã và đổ vỡ, thì đó là tam hợp của người mình, còn hậu vận kia là vì không hợp cung phi như cách so tuổi của người Trung Hoa! Lôi thôi chưa?!    

NÊN HAY KHÔNG NÊN TIN BÓI TOÁN

Trong phần kết của bài khảo luận, tác giả Lữu Giang đã nêu lên một câu truyện có trong Cổ Học Tinh Hoa đời Đông Chu:

Hiền tài Khuất Nguyên bị bọn nịnh thần dèm pha nên bị Sở Vương loại ra và không cho gặp mặt. Ông thấy đời kẻ sĩ như thế này thì quá vô dụng, không còn làm được việc gì ích quốc lợi dân, nên tâm buồn ý loạn, không biết phải hành động như thế nào, bèn đến gặp quan Thái bốc Trịnh Thiềm Doản, chuyên về bói cỏ thi, mà vấn kế. Thiềm Doản phủi mu rùa và sửa lại cỏ thi cho ngay ngắn rồi hỏi :

- Ông muốn dạy tôi việc chi?

Khuất Nguyên ôn tồn đáp:

- Tôi có nên giữ mãi lòng trung hay nên đưa đón theo đời để kiếm miếng ăn? Tôi có nên tiếp tục giữ lòng chính trực hay trơn tru tròn trĩnh như mỡ như da để được như cây cột?

Tôi có nên cứ ngang tàng như con thiên lý mã hay bắt chước con vịt nước theo sóng mà nhấp nhô? Trước tình thế này tôi có nên giữ phong thái của loài hoàng hộc hay tranh ăn với nhóm gà vịt?

Thiềm Doản đặt cỏ thi xuống rồi tạ rằng:

- Ở đời, thước có khi ngắn mà tấc có khi lại dài, vật có chỗ không đủ và trí có chỗ không sáng. Số có chỗ đoán không tới và thần có chỗ cũng không thông. Vậy ông cứ theo lòng mà làm. Cỏ thi và mu rùa quả không biết được những việc ấy.

Nghe những lời ấy, Khuất Nguyên đã theo lòng mình mà làm, trở về vui thú điền viên, viết tập Ly Tao nêu cao chí khí mà để lại cho đời.

Giáo lý Công Giáo coi việc sử dụng bói toán, xin xâm, rút quẻ để đoán mệnh là vi phạm điều răn thứ nhất “thờ phượng Thiên Chúa trên hết mọi sự.” Phật Giáo coi đoán mệnh là trái với luật nhân quả.

Một điều mà có lẽ kinh nghiệm người xưa để lại được cho là đúng: “Đức nhân thắng số”. Hoặc “Ở hiền thì gặp lành”.  Biết thế nhưng việc muốn biết lành dữ, tương lai, hậu vận lại luôn là một cám dỗ.

Đầu năm, xin chúc quý độc giả một mùa Xuân vui vẻ, bình an, và hạnh phúc.

 

 TS. Trần Mỹ Duyệt

28/01/2025

CHIẾC LÁ SẠCH


 Có một thanh niên từ ngàn dặm xa xôi tìm đến đại sư Thích Tế chùa Nhiên Đăng, thưa rằng :

- Con là một thư sinh luôn biết Tam cương-Ngũ thường.. từ xưa đến nay không bao giờ biết nói những lời vu khống bịa đặt, không gây ra chuyện thị phi, nhưng không hiểu vì sao luôn có người dùng lời ác độc chửi bới con, dùng lời bịa đặt dơ bẩn hủy nhục con. Đến hôm nay, con thật sự không chịu nổi nữa, nên con muốn vào chùa cạo tóc làm tăng để xa lánh chốn bụi hồng, xin Đại sư hãy thâu nhận đệ tử !                         

Đại sư Thích Tế yên lặng nghe chàng trai nói xong, bèn mỉm cười bảo rằng :

- Thí chủ hà tất vội vã, đợi bần đạo vào trong sân nhặt một chiếc lá sạch, thí chủ sẽ có thể biết được tương lai của mình và mình nên sẽ làm gì.

Đại sư dẫn chàng trai đến bên một con suối nhỏ chảy ngang qua chùa, tiện tay hái một lá trên cây xuống và bảo với một chú tiểu đi lấy dùm cho mình một cái thùng và một cái gáo múc nước.

Chú tiểu vội vàng mang thùng gỗ và chiếc gáo hồ lô đến trao cho Đại sư.

Thích Tế kẹp lấy chiếc lá sạch trong tay và bảo chàng trai :

- Thí chủ không gây ra chuyện thị phi, xa rời bụi trần, cũng giống như chiếc lá sạch trong tay bần đạo vậy.

Vừa nói, Thích Tế vừa đặt chiếc lá vào trong thùng, xong chỉ vào thùng nói :

- Nhưng hôm nay thí chủ không may gặp phải những lời chưởi bới, hủy nhục vây hãm vào trong giếng sâu khổ đau trần thế, có phải giống như chiếc lá sạch bị bỏ vào trong tận đáy thùng này hay không ?

Chàng trai thở dài gật đầu thưa :

- Thưa vâng, con chính là chiếc lá dưới đáy thùng.

Đại sư Thích Tế đặt thùng nước lên trên một tảng đá bên cạnh bờ suối, khom người múc một gáo nước dưới suối lên, nói :

- Đây là một câu chửi bới dành cho thí chủ, với ý đồ muốn nhấn chìm thí chủ.

Vừa nói, vừa dội gáo nước lên trên chiếc lá trong thùng, chiếc lá chao động mạnh, sau đó lặng lẽ nổi lại lên mặt nước.

Đại sư khom lưng múc thêm một gáo nước kế tiếp, bảo rằng :

- Đây là câu chửi bới độc ác của loại người thô lỗ thấp hèn dành cho thí chủ, vẫn với một mưu đồ là muốn nhấn chìm thí chủ như trước, vậy thí chủ hãy nhìn xem lần này chiếc lá sẽ như thế nào ?                         

Theo cách đã làm, Đại sư dội gáo nước lên chiếc lá, nhưng chiếc lá chỉ lắc lư và lại nổi lên trên mặt nước như cũ.

Chàng trai hết nhìn nước trong thùng, rồi lại nhìn chiếc lá nổi bềnh bồng, thưa với Đại sư :

- Chiếc lá không hề bị tổn hại, chỉ là nước trong thùng sâu, chiếc lá theo mực nước mà cách miệng thùng càng lúc càng gần..

Đại sư Thích Tế nghe xong, mỉm cười gật đầu, lại múc thêm một gáo dội lên chiếc lá, bảo chàng trai rằng :

- Lời nói bịa đặt hay xỉ mạ thấp hèn..không có cách nào đánh chìm được một chiếc lá sạch. Chiếc lá sạch bị chao động bởi những lời nói vu khống, hủy báng dội lên thân nó, nhưng nó không những không bị chìm xuống dưới đáy, ngược lại tùy theo mức gia tăng của nước ( những lời nói vô bổ, tùy tiện và thô lỗ ), khiến nó càng nổi lên cao, từng bước từng bước xa rời đáy thẳm.

Đại sư vừa nói, vừa tiếp tục đổ nước vào thùng, thoáng chốc nước tràn đầy, chiếc lá rốt cuộc đã nổi lên trên mặt thùng.

Chiếc lá rực rỡ, giống như một chiếc thuyền lá nhỏ, nhẹ nhàng nhấp nhô, lắc lư theo dòng nước.

Đại sư Thích Tế ngắm nhìn chiếc lá cảm thán rằng :

- Nếu lại có thêm những lời vu khống thô lậu, hủy báng thấp hèn, thì càng tuyệt.

Chàng thanh niên nghe xong, không hiểu thâm ý, bèn thưa với Đại sư rằng :

- Vì sao Ngài lại nói như thế ?

Thích Tế cười, múc thêm hai gáo nước, dội lên chiếc lá trong thùng, nước trong thùng tràn ra bốn phía, lôi theo chiếc lá xuống tới dòng suối, chiếc lá nhập dòng ung dung trôi đi.

Đại sư bảo chàng trai :

- Những lời bịa đặt, vu khống, xỉ mạ thấp hèn bỉ ổi ..rốt cuộc sẽ giúp cho chiếc lá vượt thoát được vòng kiềm tỏa, hướng đến sông dài, biển lớn và những phương trời cao rộng thênh thang.

Chàng thanh niên hốt nhiên tỏ ngộ, vui mừng khấu tạ Thích Tế :

- Thưa Đại sư, con đã hiểu rõ rồi, một chiếc lá sạch sẽ không bao giờ bị nhấn chìm xuống đáy nước. Những lời nói vu khống bịa đặt, hủy báng sỉ nhục chỉ có thể giúp gội rửa một tâm hồn vốn đã trong sạch, lại càng trong sạch thêm mà thôi.

Đại sư Thích Tế mỉm cười hoan hỷ.

                Hiểu Kỳ

26/01/2025

Tản mạn mùa cưới

Mùa Xuân đến, báo hiệu thời điểm cuối năm, cũng là lúc thiên hạ xôn xao chuyện cưới xin, và được quen gọi là “mùa cưới” – dù ngày nay không còn rõ “mùa” như ngày xưa nữa, vì người ta thích cưới là cưới, để cười cho vui!

Trong mỗi Thánh lễ có nghi thức hôn phối, chúng ta lại được nghe đôi tân hôn long trọng thề hứa với nhau trước mặt vị đại diện Giáo hội và toàn thể cộng đoàn Dân Chúa: “Anh/em nhận em/anh làm vợ/chồng, và hứa sẽ giữ lòng chung thủy với em/anh, khi thịnh vượng cũng như lúc gian lao, khi bệnh hoạn cũng như lúc mạnh khỏe, để yêu thương và tôn trọng em/anh mọi ngày suốt đời anh/em”.

Có lẽ vì “quá quen” nên có thể chúng ta ít để ý đến chi tiết và ý nghĩa sâu xa của “lời thề” đó – dù có thể mang tầm vóc nghi thức. Ngoài 6 Bí tích khác, Bí tích Hôn phối có điểm đặc biệt: Tác nhân cũng là người lãnh nhận. Cả hai cùng tình nguyện ký “bản án chung thân”. Nếu bị ép buộc vì lý do nào đó mà phải “thưa có” thì tự thân Bí tích đã bất thành. Sự tự nguyện yêu thương và trọn đời chung sống với nhau không chỉ cần thiết đối với người Công giáo mà còn gặp thấy trong ca dao:

Em ơi, ta nguyện cùng nhau

Răng long, tóc bạc, ta đừng quên nhau

Vả lại, chính Đức Kitô đã xác định:

Sự gì Thiên Chúa kết liên

Thì loài người chẳng được quyền phân ly (Mt 19:6)

Với thời gian, bất kỳ thứ gì cũng có thể hư hao, ngoại trừ Lời Chúa, thậm chí cả những lời hứa, huống chi nhan sắc con người. Có những đôi lứa trung thành với nhau mà không hề nao núng hoặc thay lòng đổi dạ vì bất kỳ hoàn cảnh nào:

Chồng ta áo rách ta thương

Chồng người áo gấm xông hương mặc người

Tuyệt vời làm sao tấm lòng người phụ nữ – nói chung, và tấm lòng người phụ nữ Việt Nam – nói riêng, nếu biết nói:

Thế gian chuộng của, chuộng tài

Em đây chuộng nghĩa, chẳng nài giàu sang

Quả thật cái “chén nước” trong tình chồng nghĩa vợ vô cùng quý giá và đáng trân trọng. Thông thường, phụ nữ được coi là “phe” luôn chịu thiệt thòi hoặc phải đơn phương thương trộm nhớ thầm. Thực ra nam nhi cũng ray rứt không kém nếu không nói ra được điều-bình-thường-khó-nói ấy. Họ cũng rạo rực như ai:

Tay cầm quyển sách bìa vàng

Sách bao nhiêu chữ, thương nàng bấy nhiêu

Cũng vậy, kẻ phụ tình không chỉ là nam giới như thường “bị nghĩ”, hoặc phụ nữ không hề phụ tình. Có đó thôi:

Khi xưa một hẹn thì nên

Bây giờ chín hẹn em quên cả mười

Tất nhiên, phàm điều gì “có thể” thì cũng có cả “ngàn lẻ một” lý do rất đặc thù. Nhưng ai đã biết yêu thì thì cũng luôn mong muốn và thề hứa rằng:

Trăng rằm chỉ có đêm rằm

Tình ta tháng tháng năm năm vẫn tròn

Mùa cưới, khi nhìn lại lời hứa hôn nhân đối với những đôi lứa đã, đang và sẽ thề hứa với nhau trước Đấng Tôi Cao, thiết tưởng không thể “bỏ sót” những mối tình chân thật mà không trọn vẹn – vì một lý do nào đó. Tất nhiên, có khi tại phía này hay bên nọ, có khi tại chính các bậc phụ huynh mà đôi lứa phải than vãn:

Việc này tại mẹ cùng cha

Tại chú cùng bác, ông bà, anh em

Mặc ai chia rẽ phận duyên

Đôi ta cứ giữ lời nguyền sắt son

Thế nhưng “lời nguyền sắt son” đó có thể chỉ còn trong trí nhớ chứ không thể hiện thực vì quan niệm khắt khe, môn đăng hộ đối,… Ai dám đấm ngực, tự thú và nhận lỗi?

Nếu thực sự yêu nhau và cần nhau thì không gì có thể là vật cản, với điều kiện cả hai cùng “khéo léo” thuyết phục và can đảm bảo vệ tình yêu chân chính của mình, để khả dĩ có một ngày trao nhau lời hứa chung thủy: Yêu thương và tôn trọng nhau suốt đời. Đó là phép-cộng-độc-đáo của Chúa Giêsu: 1+1=1 (x. Mt 19:5-6). Tình yêu đó phải được bắt nguồn từ Thiên Chúa, vì “Thiên Chúa là Tình yêu” (1 Ga 4:8).

Xin kể một chuyện cảm động và có thật mà anh bạn luật sư chứng kiến:

Hai vợ chồng sống rất hạnh phúc với nhau. Rồi đột nhiên người chồng bị tai nạn giao thông và bị tàn phế, phải ngồi xe lăn. Sau nhiều ngày suy nghĩ, vì quá thương vợ, người chồng cố tỏ ra lạnh nhạt, rồi cương quyết đòi ly hôn. Tòa án hòa giải nhiều lần mà bất thành nên đành đưa ra xét xử. Người chồng một mực nói: “Tôi không còn yêu cô ấy nữa, sống với nhau chỉ là địa ngục thôi”. Người vợ òa khóc và chạy đến quỳ dưới chân người chồng: “Xin anh đừng ly hôn, dù anh không còn yêu em thì anh cũng vì yêu con. Nhưng em biết anh còn yêu em mà, phải không anh? Em có thể làm đôi chân cho anh mà”. Câu chuyện thật cảm động!

Nghe vậy, người chồng không thể cầm lòng được, đôi mắt lạnh lùng của người chồng có hai dòng nước mắt chảy xuống, và anh phải bật khóc. Viên luật sư thấy vậy cũng vội quay đi lau nước mắt. Tòa án không hòa giải được nhưng chính họ tự hòa giải. Có thể họ không học cao, hiểu rộng, cũng chẳng giàu sang, nhưng họ vẫn có văn hóa và vĩ đại, đáng khâm phục. Thật vậy, sự vĩ đại của con người chính là bản lĩnh và bản sắc cá nhân của mình.

TRẦM THIÊN THU

 

25/01/2025

Những Câu Nói Thâm Thúy Về Cuộc Sống Rất Chí Lý

1. Ớt dù cay nhưng vẫn ăn cả vỏ, chuối dù ngọt nhưng cũng bỏ vỏ đi, có những quy luật tự nhiên của tạo hóa mà ta không thể không thừa nhận, vì vậy hãy bước tiếp dù đã từng vấp ngã, hãy hy vọng dù đã từng thất vọng. Hãy mỉm cười dù nước mắt từng rơi.

2. Muốn thương nhau thì phải hiểu nhau, muốn hiểu nhau thì phải tin tưởng nhau, muốn tin tưởng nhau thì phải thật lòng với nhau.

3. Ở đời nhiều lúc hiểu lầm bởi chuyện thị phi chẳng đuôi đầu, cái lưỡi người đời luôn thêu dệt rồi tạo nên tuồng lắm bể dâu.

4. Khi móng tay dài chúng ta cắt móng tay chứ không cắt ngón tay, cũng tương tự khi hiểu lầm hãy cắt bớt cái tôi chứng đừng cắt đứt mối quan hệ.

5. Cuộc đời sao lắm dối gian người hay bằng mặt, nhưng không bằng lòng, miệng cười chắc thế đâu chỉ khi hoạn nạn biết đâu chân tình.

6. Đã biết chốn ni là quán trọ, hơn thua thù oán để mà chi, thử ra ngồi trước bên phần mộ hỏi họ mang theo được những gì?

7. Đời người là một hợp đồng trọn gói niềm vui, nỗi buồn, hạnh phúc, khổ đau….tất cả chỉ bán chung một gói, không thể mua riêng từng thứ được.

8. Chơi với người tốt như đi trong sương tuy không ướt áo nhưng mát rượi. Chơi với người xấu như đi giữa rừng gươm tuy không bị thương nhưng thường sợ hãi.

9. Đừng bao giờ nhìn vào giàu nghèo mà kết thân, dù người ta tiền vạn bạc tỷ cũng chẳng liên quan gì đến bạn. Trên đời có những người dù chỉ một cái bánh cũng vì bạn mà bẻ làm đôi, phải học cách nhìn người.

10. Chẳng ai sinh ra mà đã hợp nhau, một chút nhường nhịn, một chút chịu đựng, thêm một chút nhẫn nại….và có cả một chút hy sinh vì nhau thì tình yêu mới bền vững!

11. Lúc khổ chẳng ai thèm nhìn, phất lên một cái chín nghìn anh em!

12. Càng trưởng thành, con người càng lười giải thích. Có khi ai đó hiểu lầm, ta thậm chí muốn để họ tự tìm ra câu trả lời theo thời gian. Ta chỉ cần những người ta thương hiểu là đủ, còn lại tùy! Cuộc sống là để sống, không phải để giải thích!

13. Làm người không nên dùng trí thông minh của mình để lợi dụng người khác, cái ta có được chỉ là vật chất, cái ta đánh mất là nhân cách của con người.

14. Cuộc đời như những chuyến xe, người lên, người xuống, người về, người đi. Lúc hội ngộ, lúc phân ly nụ cười tiếng khóc, có khi lặng buồn.

15. Con người hơn nhau không phải ở địa vị, không phải ở trình độ, không phải ở kinh tế, mà là hơn nhau ở cách sống.

16. Quần áo rách có thể vá, nhà cửa hỏng có thể sửa chữa, chỉ có lòng người một khi đã tổn thương thì khó mà hồi phục.

17. Con người ta sinh ra với 1 cái miệng để nói 1 lời, với 2 cái tai để nghe từ 2 phía. Chứ không phải 1 cái miệng nói 2 lời và 1 cái tai chỉ để nghe từ 1 phía.

18. Nếu kẻ xấu nói xấu bạn, phán xét bạn mặc dù không biết gì về bạn, đừng buồn mà hãy nhớ kỹ một điều “Chó sủa khi gặp người lạ”.

19. Ai đã từng sống những ngày khốn khổ mới hiểu nhiều giá trị của bình an, ai đã qua cảnh đói khát, lang thang mới trân quý từng bát cơm lót dạ.

20. Khi bạn ném bùn vào người khác có thể trúng, có thể không, nhưng tay bạn thì đã vấy bùn. Khi ai đó cố tình làm tổn thương bạn, thì bản thân họ cũng đã phải trả giá vì điều đó rồi!

Sưu tầm

 

24/01/2025

TẾT VÀ NHỮNG NGƯỜI KHÔNG CÓ TẾT

Tết, trong tâm trí của mỗi người, là thời gian sum vầy, là lúc gia đình đoàn tụ, là dịp để ăn mừng những điều tốt đẹp đã qua và hy vọng cho năm mới. Nhưng Tết không phải là niềm vui của tất cả. Có những người đón Tết với niềm hân hoan, nhưng cũng có những người đón Tết trong nỗi buồn, trong sự cô đơn và mệt mỏi. Họ là những bệnh nhân, những người phải nằm lại bệnh viện, không thể trở về nhà trong dịp Tết này, không thể cùng gia đình chia sẻ bữa cơm ngày Tết.

Tôi là một bệnh nhân ngoại trú, thường xuyên phải lui tới bệnh viện để điều trị. Mỗi lần vào bệnh viện, tôi đều cảm nhận sâu sắc được sự khắc nghiệt của bệnh tật và sự mong mỏi của những người bệnh xung quanh. Những ánh mắt mệt mỏi, những khuôn mặt đau đớn, nhưng cũng không thiếu những nụ cười hy vọng, vì họ biết, dù trong hoàn cảnh nào, vẫn có một thứ duy nhất mà họ có thể giữ lại – đó là niềm tin vào tương lai.

Tôi tạ ơn Chúa, vì dù tôi là bệnh nhân, nhưng tôi lại là người có thể tự đi lại, tự chăm sóc mình, và quan trọng hơn, tôi có thể nhìn nhận lại bản thân, biết được mình thật nhỏ bé trong cuộc đời này. Nhìn những người bệnh nặng, những người phải chiến đấu với bệnh tật từng ngày, tôi thấy rõ sự khiêm tốn của bản thân. Cuộc sống vốn dĩ là như vậy, có lúc vui, có lúc buồn. Có những người có Tết, có những người không có Tết. Và đôi khi, chính trong những khoảnh khắc ấy, chúng ta nhận ra sự quý giá của cuộc sống.

Bệnh viện không chỉ là nơi trị bệnh mà còn là nơi dạy cho chúng ta sự đồng cảm. Tôi đồng thân, đồng phận với những người nghèo, với những người không thể tự lo cho cuộc sống của mình. Đôi khi, ta cần phải dừng lại, để thấy rằng những điều ta coi là hiển nhiên, như có một mái nhà, có bữa cơm ấm áp trong ngày Tết, lại là niềm mơ ước của không ít người. Chính vì thế, trong những ngày này, tôi luôn tâm niệm rằng, dù có bất cứ hoàn cảnh gì, hãy sống trọn vẹn, biết ơn những gì mình có và luôn giữ trong tim sự thương cảm, sự chia sẻ với những người xung quanh.

Cuộc sống mà, có những người có Tết, đón năm mới trong niềm vui, nhưng cũng có những người không có Tết, không thể về nhà, không thể đoàn tụ. Nhưng trong mọi hoàn cảnh, chúng ta vẫn có thể tìm thấy niềm hy vọng, vì cuộc đời luôn có những điều kỳ diệu, những cơ hội mới, và những phép màu mà đôi khi chỉ cần chúng ta mở lòng để nhìn thấy.

Tôi biết ơn Chúa vì đã cho tôi sự khỏe mạnh để có thể cảm nhận được điều này. Và tôi cầu mong cho tất cả những ai đang phải đối diện với bệnh tật, với đau đớn, sẽ tìm được sự bình an, niềm tin và sự hy vọng, dù là trong những ngày cuối năm này. Tết không chỉ là sự sum vầy, mà là cơ hội để ta nhìn lại bản thân, trân trọng những gì mình đang có, và biết sẻ chia yêu thương đến với những người cần nó.

 Anmai

 

23/01/2025

Ly rượu mừng

Chiều Ba Mươi, lúc sẵn sàng tống cựu, quyết tâm chừa tội lỗi, xin ơn trên tha thứ.

Sáng Mồng Một, khi háo hức nghinh tân, thề hứa sống nhân lành, cầu Ngài ghé mắt xót thương.

***

Mùa Xuân là mùa vui mừng, ngày Tết là ngày hạnh phúc, đầu năm là dịp đoàn tụ và yêu thương. Mùa Xuân cũng là mùa đẹp nhất trong bốn mùa của thiên nhiên.

Khi người ta vui mừng và hạnh phúc như vậy thì không thể trì hoãn “cái sự sung sướng” ấy, không thể lại không có chút men để nhân lên niềm hạnh phúc trào dâng đó – như ông bà xưa nói: “Miếng trầu là đầu câu chuyện”. Chút men rượu giúp người ta cởi mở và chuyện trò rôm rả, tiếng cười vang như pháo nổ đón Tết chào Xuân vậy!

Hòa chung niềm vui Xuân rộn ràng của đất trời và mọi người, cố NS Phạm Đình Chương (1) đã viết ca khúc “Ly Rượu Mừng” (2). Ca khúc này được ông viết ở Fa Trưởng, loại âm thể phổ biến, được lồng trong nhịp 3/4, loại nhịp thường dùng điệu Valse – điệu này khiêu vũ vừa đẹp vừa sang, với giai điệu sáng kết hợp với tiết tấu nhanh, vui.

NS Phạm Đình Chương mời chúc những gì bình thường nhất: “Ngày xuân nâng chén ta chúc nơi nơi, mừng anh nông phu vui lúa thơm hơi, người thương gia lợi tức, người công nhân ấm no, thoát ly đời gian lao nghèo khó”. Việt Nam là nước bắt đầu từ nông nghiệp, cơm gạo là chính, ngày nay mới đang khởi đầu công nghiệp hóa, do đó mà lại có nhiều công nhân. Họ là những người nghèo, thiếu thốn đủ thứ, nhưng không có họ thì người giàu cũng chẳng sống nổi đâu. Đừng khinh suất!

Một ly rượu mà đã thấm men nồng, say rượu thì ít mà say tình thì nhiều: “Á a a a, nhấp chén đầy vơi chúc người người vui. Á a a a, muôn lòng xao xuyến duyên đời”. Niềm vui như thủy triều dâng cao trong những ngày sóc, ngày vọng mỗi tháng. Niềm vui Xuân càng mạnh hơn, cứ cuồn cuộn chảy vào lòng nhau những con sóng yêu thương dạt dào...

Tiếp đến ông gởi lời chúc Xuân tới các chiến sĩ đang vất vả bảo vệ biên cương, hy sinh niềm vui riêng để bảo vệ bình an cho nhân dân an tâm ăn Tết: “Rót thêm tràn đầy chén quan san, chúc người binh sĩ lên đàng, chiến đấu công thành, sáng cuộc đời lành, mừng người vì nước quên thân mình”.

Ông cũng không quên những bà mẹ già không được đón con trai về nhà ăn Tết với mình. Các bà mẹ ăn tết mà lòng vẫn ngóng về nơi xa, cầu mong con trai được bình an: “Kìa nơi xa xa có bà mẹ già, từ lâu mong con mắt vương lệ nhoà, chúc bà một sớm quê hương, bước con về hoà nỗi yêu thương”. Muốn đoàn tụ để cùng vui đón Xuân thì phải có hòa bình, càng sớm càng tốt, đó mới là mùa Xuân đích thực vì có mẹ và có con. Con cái cũng chỉ mong như vậy, vì chỉ có mẹ là mùa Xuân mà thôi.

Cũng có những đám cưới đầu Xuân, niềm vui của đôi uyên ương nhân đôi: “Rượu hân hoan mừng đôi uyên ương, xây tổ ấm trên cành yêu đương”. Rồi ông nhớ tới giới văn nghệ sĩ. Thật ra các nghệ sĩ là những người có tâm hồn nhạy cảm lắm, vì thế mà nỗi cô đơn của họ cũng “lớn” hơn những người bình thường. Có lẽ NS Phạm Đình Chương cũng là nghệ sĩ nên ông thấy thương cảm những người đồng tâm trạng: “Nào cạn ly, mừng người nghệ sĩ, tiếng thi ca nét chấm phá tô nên đời mới”

Lời chúc Xuân cũng chính là niềm khát vọng Hòa bình và Tự do của bất kỳ ai, dù trẻ hay già, dù nam hay nữ, dù nghèo hay giàu, vì không ai lại không muốn sống trong sự hòa bình và tự do. Niềm vui đó dâng cao và vỡ òa: “Nhấc cao ly này, hãy chúc ngày mai sáng trời tự do. Nước non thanh bình, muôn người hạnh phúc chan hoà”.

Câu kết (coda) là câu nhạc gồm 8 nhịp với giai điệu đi lên cao vút, thể hiện niềm hy vọng không ngừng vươn lên chính mình bằng sức sống của mùa Xuân: “Ước mơ hạnh phúc nơi nơi, hương thanh bình dâng phơi phới”. Muốn sống hạnh phúc thì phải có hòa bình, hòa bình xã hội và hòa bình tâm hồn, muốn hòa bình thì phải nỗ lực kiến tạo hòa bình bằng cách thể hiện công lý và cương quyết bảo vệ sự thật, không hèn nhát hoặc nhu nhược trước thế lực của kẻ xấu. Như vậy mới có thể chân thành chúc mừng nhau:

 

Cung Chúc Tân Xuân – Chúc Mừng Năm Mới

Happy New Year (tiếng Anh)

Bonne Année – Heureuse Nouvelle Année (tiếng Pháp)

Feliz Año Nuevo (tiếng Tây Ban Nha)

Feliz Ano Novo (tiếng Bồ Đào Nha)

Felix Novus Annus (tiếng Latin)

明けましておめでとうございます (tiếng Nhật)

Bonan Novjaron (tiếng Esperanto, quốc tế ngữ)

 

TRẦM THIÊN THU

22/01/2025

Cuộc đối thoại giữa vị thiền sư và chàng thanh niên đang trong cơn phẫn uất

Chuyện trên đời không phải lúc nào cũng được thuận theo ý mình, nhiều khi mâu thuẫn cứ liên tục ập đến như sóng biển từng cơn. Vậy làm sao có thể đối diện với nó một cách bình thản?

Hãy cùng theo dõi cuộc trò chuyện của chàng trai đang lúc phẫn uất và vị thiền sư.

Trời vừa hoàng hôn, đột nhiên có một người thanh niên trẻ tuổi, vẻ mặt dữ tợn bực bội chạy lên một ngọn núi gào thét. Người thanh niên này gào thét làm ảnh hưởng đến một vị thiền sư đang ngồi thiền cách đó không xa. Vị thiền sư hiền lành chậm rãi đi đến trước mặt người thanh niên và nở nụ cười. Sau đó, ông bắt chuyện cùng người thanh niên trẻ tuổi này… Trong lúc hai người họ nói chuyện, vị thiền sư một mực tươi cười và sẵn lòng nghe anh ta chia sẻ, thổ lộ.

Anh ta kể rằng: “Sau rất nhiều năm tháng gian khổ, hiện tại tôi đã được giữ một chức vụ tương đối ở công ty, nơi tôi đang làm việc. Tôi cũng đã có bạn gái. Nhưng mà bây giờ thì tất cả đã mất hết rồi. Tôi không hiểu vì nguyên nhân gì mà ông chủ luôn tìm cách muốn sa thải tôi, thậm chí hiện giờ ông ấy còn đang bắt tôi phải hướng dẫn cho một nhân viên mới được tuyển dụng. Hàng ngày, tôi đều phải chịu áp lực rất lớn.  Còn bạn gái, sau khi biết tôi khó khăn đã nói lời chia tay. Lý do mà cô ấy đưa ra là, cô ấy không chấp nhận một người mà không thể lo được cho cô ấy một cuộc sống sung túc giàu sang. Tôi thực sự rất tuyệt vọng.”

Vị thiền sư vẫn lặng lẽ ngồi bên người thanh niên này và chăm chú nghe. Người thanh niên lại nói: “Tôi đã làm cho ông chủ này 8 năm liền, vậy mà ông ấy chỉ nói một câu bắt tôi rời đi. Còn bạn gái, lúc ban đầu mới vào thành phố này, không có ai nương tựa giúp đỡ, tôi đã giúp đỡ và chăm sóc cô ấy. Vậy mà, hiện giờ…”  Người thanh niên kể đến đây, dường như anh ta rất phẫn nộ, hai mắt như có lửa cháy bừng bừng. Vị thiền sư ngồi bên cạnh, đưa tay vỗ nhẹ lên vai người thanh niên rồi ông kéo tay anh ta đi lên đỉnh núi. Những cơn gió mát lạnh dường như đã làm nguôi ngoai phần nào sự bực bội trong lòng người thanh niên, khiến anh ta bình tĩnh hơn.

Vị thiền sư bỗng nhiên dừng lại, rồi đưa hai tay ra bắt lấy một bông liễu đang bay trước mặt. Những bông liễu nhẹ nhàng mà ngang bướng, không chịu nằm yên trong bàn tay của vị thiền sư. Người thanh niên trẻ tuổi lặng lẽ nhìn vị thiền sư với vẻ khó hiểu. “Ha Ha, ta già rồi, không bắt được những bông liễu này nữa rồi!” Vị thiền sư nói xong, liền quay mặt về phía người thanh niên và nói: “Trên đời này có đủ thứ xinh đẹp và đặc sắc, nhưng không phải thứ gì chúng ta cũng đều bắt được. Nếu đã bắt không được, chi bằng hãy tiễn đưa chúng một đoạn đường, để chúng sống được càng tốt đẹp và đặc sắc hơn và cũng để cho chính bản thân mình được an bình, thoải mái hơn.”

Nói xong, vị thiền sư đưa bông liễu đang giữ trong tay lên rồi thả nó ra, bông liễu bay trong gió dưới ánh mặt trời càng trở nên xinh đẹp hơn. Nghe xong những lời nói của vị thiền sư, người thanh niên ngây người đứng lặng một lúc. Bỗng nhiên, trên mặt anh ta mỉm cười, rồi cúi người bái biệt vị thiền sư và quay người đi xuống núi. Sau khi trở về thành phố, người thanh niên trẻ tuổi miệt mài đem hết những kinh nghiệm mà anh ta có được dạy lại cho người mới. Ông chủ rất bất ngờ và không tin vào mắt mình thầm nghĩ: “Rõ ràng lúc trước cậu ta ủy khuất, bực bội vậy mà bây giờ lại dốc sức vì công ty, không một chút phàn nàn. Quả là không hiểu nổi!”

Trong lòng ông chủ rất cảm phục người thanh niên này. Đến thời điểm người thanh niên phải rời khỏi công ty, ông chủ đã cầm chặt hai tay anh ta và nói trong xúc động: “Tôi thực sự xin lỗi cậu! Tôi không ngờ cậu vẫn còn đối xử với tôi được như thế này! Sa thải cậu cũng là vì tôi có điều khó nói. Tôi sẽ ghi nhớ về cậu, sau này nếu có việc gì hãy quay lại tìm tôi!” Người thanh niên tươi cười rồi từ biệt ông chủ và sải bước đi ra cửa trong sự nuối tiếc của tất cả các đồng nghiệp trong công ty.

Thế rồi buổi tối hôm ấy, người thanh niên đã cầm lọ dầu phong thấp đến cho bạn gái cũ bởi vì anh ta biết bạn gái mình bị mắc bệnh này. Mỗi lần cô ấy không có thuốc xoa bóp sẽ thấy rất đau đớn. Cô gái khi nhận được lọ thuốc đã rất xúc động mà òa khóc. Sau khi trao cho cô gái lọ dầu, người thanh niên quay người rời đi trong thoải mái và phóng khoáng. Trong cuộc sống sau này, anh ta luôn luôn thủy chung thực hiện một nguyên tắc – gặp được ai hay duyên phận nào, anh ta đều quý trọng. Những thứ không thể nắm bắt được, anh ta sẽ cười tươi và tiễn đưa chúng một đoạn. Loại tâm thái này đã khiến anh ta giành được sự tôn trọng từ tất cả mọi người, và còn nhận được sự hồi báo, giúp đỡ của rất nhiều người. Cuộc sống của anh ta cũng dần dần thoát ra khỏi cảnh khốn khó. Về sau, người thanh niên này đã trở lại ngôi chùa trên núi để tìm gặp vị thiền sư với mong muốn được cảm ơn ông. Nhưng, thật không ngờ, người học trò của vị thiền sư đã cho anh ta biết rằng ông đã viên tịch. Người học trò này còn nói rằng, thời điểm mà thiền sư gặp anh ta, bệnh tình của ông vô cùng nặng, ông thường xuyên phải chịu đựng sự đau đớn và dày vò của bệnh tật. Nhưng thiền sư vẫn luôn luôn vui tươi và lạc quan với cuộc sống dù ông biết thời gian của mình không còn nhiều.

Nghe xong những lời này, người thanh niên trẻ tuổi cố gắng mỉm cười để che đi những giọt nước trong khóe mắt. Thời điểm này, anh ta mới hiểu được rằng vị thiền sư kia đã biết rõ chính mình bắt không được tính mạng của mình rồi, nhưng vẫn dùng chút sức lực cuối cùng để tự tiễn đưa chính mình một đoạn đường. Người thanh niên trẻ tuổi hướng về nơi thiền sư viên tịch, cúi lạy rồi mỉm cười đi xuống dưới núi…

Sưu tầm

 

21/01/2025

Cảm Xuân, Thương Tết !


 Tết vui tưng bừng, Xuân mừng khấp khởi. Ai cũng có thể cảm nhận mùa Xuân. Nhưng tại sao lại thương Tết? Nếu là thương mến hoặc thương yêu thì không có gì đáng nói, nhưng điều đáng quan tâm ở đây vì thương này là “đáng thương”, là “tội nghiệp”.

Người ta đón Xuân và ăn Tết vì người ta có những niềm vui, cuộc đời đầy may mắn, luôn xuôi chèo mát mái và hanh thông mọi bước đời. Họ là những người “đẻ bọc điều” hoặc “có tràng hoa quấn cổ”. Họ may từ khi chào đời, lớn lên cũng chưa phải nặng đầu suy nghĩ, hầu như chưa biết thế nào là nỗi khổ – cả tinh thần và vật chất.

Trong khi trời đất vào Xuân, phố xá nhộn nhịp, bước chân người như trẩy hội, thì còn có bao người phải lầm lũi “đi bên cạnh cuộc đời”, họ không mong Tết, vì Tết có về thì họ cũng chẳng thấy mùa Xuân ở đâu, thậm chí họ không hề muốn Xuân về! Không phải họ không thích vui, mà họ không thể an tâm mà vui. Lòng họ trĩu nặng ưu sầu, lo toan chật tháng ngày, hình như họ đã quên cười từ lâu rồi!

Khi bạn đang nô nức nói cười, cụng ly chúc mừng nhau, cùng nhau ăn những miếng ngon trên bàn tiệc Xuân,… bạn có bao giờ chợt nghĩ đến họ và cầu nguyện cho “những người không có Tết”? Họ là ai?

Rất đa dạng, cả tinh thần và vật chất. Khôn xiết kể! Chẳng hạn đó là…

  Những người nghèo rớt mồng tơi, lụi đụi suốt năm, làm nhiều mà chẳng có dư tiền sắm Tết. Họ nghèo lắm, ăn bữa nay đã phải lo bữa mai, khổ vô cùng, hầu như chưa có thời gian rảnh, mở mắt ra đã tìm kế sinh nhai cho đến khuya, chân lấm tay bùn, áo đẫm mồ hôi, thế mà họ vẫn không có được giấc ngủ bình an!

  Những người sớm tối thui thủi một mình, lạc loài giữa rừng người, bơ vơ giữa chợ đời. Có thể đó là những người mồ côi cha mẹ – nhất là những trẻ thơ, những người đổ vỡ hôn nhân, những người có tang vào những ngày “năm hết, Tết đến”, những người phải ăn nhờ ở đậu vì tha phương cầu thực, sớm tối rối bời lắng lo,… Đôi khi họ muốn bật khóc nhưng cũng chẳng còn nước mắt mà khóc!

  Những người không cửa, không nhà, nay đây mai đó, sống kiếp người chẳng khác dân du mục, thuê nhà trọ cũng chẳng yên, chủ lúc nào cũng “đe” tăng giá. Ăn không dám ăn, mặc không dám mặc, bệnh cũng ráng chịu chứ cũng không dám mua viên thuốc uống cầm chừng!

  Những người thua lỗ trong công việc làm ăn, bị phá sản công ty,… khi không họ bỗng thành nợ như Chúa Chổm, thậm chí còn phải trốn chui trốn nhủi hết chỗ này đến chỗ kia, ăn không ngon mà ngủ cũng chẳng yên. Không chỉ vậy, có khi chính những người thân thuộc nhất – dù là vợ, chồng, cha mẹ hoặc con cái – cũng tránh xa họ như tránh xa dịch bệnh!

  Những người bị bệnh nọ tật kia – nhất là những người bị chứng ung thư quái ác, họ phải nằm co ro một mình, muốn uống miếng nước cũng không thể tự thân vận động, mà phải nhờ người khác. Gặp những đứa con ngoan, đứa cháu tốt thì còn đỡ tủi thân, không may mà gặp những nghịch tử và ác tôn thì thật bất hạnh, chỉ còn biết khóc và chỉ mong mình được mau chết!

● Những người thất vọng vì điều này hoặc lẽ nọ, ưu tư chồng chất, khổ tâm tột cùng. Họ muốn có ai cùng tâm sự để họ trải tấm lòng cho nhẹ bớt, nhưng đâu ai muốn gần người u buồn, vì sợ xui xẻo trong năm mới. Đôi mắt xa xăm, ý nghĩ mông lung, ngồi ủ rũ, có ai thọc lét chắc họ cũng không thể cười nổi, thế thì làm sao họ có được niềm vui Xuân?

  Những người phải chịu cảnh tù đày và những người phải di tản chỉ vì thiên tai, vì chiến tranh, vì bị áp bức, bị bóc lột, bị hắt hủi, bị khinh miệt, bị hành hạ,… Đời họ chỉ còn hiện tại, tương lai mù mịt coi như không có!

Và còn biết bao những cảnh đời đáng thương khác vẫn hằng ngày ở ngay bên chúng ta.

Trăm người trăm cảnh đọa đày

Những người không Tết, biết ai bạn cùng!?

Cố NS Trịnh Công Sơn nói: “Sống trong đời sống cần có một tấm lòng”. Tấm lòng đó là yêu thương, là cảm thông, là động lòng trắc ẩn và thể hiện lòng thương xót. Thật vậy, ai có lòng yêu thương đồng loại thì mới xứng đáng nhận danh hiệu con người.

Ngày Xuân, có thể trong chúng ta có nhiều người còn may mắn được hưởng những ngày tết cổ truyền một cách thoải mái. Xin hãy dành một vài phút để cầu xin Thiên Chúa chúc lành cho những người xấu số hơn mình, xin cho họ cũng được chút vui khi Tết đến, Xuân về.

 Cũng rất có thể nỗi bất hạnh của họ là do lỗi của chúng ta, vì tất cả đều có mối liên đới – dù đó là tội lỗi. Vả lại, có thể họ chịu bất hạnh để chúng ta được hạnh phúc. Và nếu vậy, chúng ta phải có trách nhiệm và liên quan tới họ.

 TRẦM THIÊN THU

20/01/2025

66 câu Phật học làm chấn động thiền ngữ thế giới

1. Sở dĩ người ta đau khổ chính vì mải đeo đuổi những thứ sai lầm.

2. Nếu anh không muốn rước phiền não vào mình, thì người khác cũng không cách nào gây phiền não cho anh. Vì chính tâm anh không buông xuống nổi.

3. Anh hãy luôn cảm ơn những ai đem đến nghịch cảnh cho mình.

4. Anh phải luôn mở lòng khoan dung lượng thứ cho chúng sanh, cho dù họ xấu bao nhiêu, thậm chí họ đã làm tổn thương anh, anh phải buông bỏ, mới có được niềm vui đích thực.

5. Khi anh vui, phải nghĩ rằng niềm vui này không phải là vĩnh hằng. Khi anh đau khổ, anh hãy nghĩ rằng nỗi đau này cũng không trường tồn.

6. Sự chấp trước của ngày hôm nay sẽ là niềm hối hận cho ngày mai.

7. Anh có thể có tình yêu nhưng đừng nên dính mắc, vì chia ly là lẽ tất nhiên.

8. Đừng lãng phí sinh mạng của mình trong những chốn mà nhất định anh sẽ ân hận.

9. Khi nào anh thật sự buông xuống thì lúc ấy anh sẽ hết phiền não.

10. Mỗi một vết thương đều là một sự trưởng thành.

11.Người cuồng vọng còn cứu được, người tự ti thì vô phương, chỉ khi nhận thức được mình, hàng phục chính mình, sửa đổi mình, mới có thể thay đổi người khác.

12. Anh đừng có thái độ bất mãn người ta hoài, anh phải quay về kiểm điểm chính mình mới đúng. Bất mãn người khác là chuốc khổ cho chính anh.

13. Một người nếu tự đáy lòng không thể tha thứ cho kẻ khác, thì lòng họ sẽ không bao giờ được thanh thản.

14. Người mà trong tâm chứa đầy cách nghĩ và cách nhìn của mình thì sẽ không bao giờ nghe được tiếng lòng người khác.

15. Hủy diệt người chỉ cần một câu, xây dựng người lại mất ngàn lời, xin anh “ đa khẩu hạ lưu tình”.

16.Vốn dĩ không cần quay đầu lại xem người nguyền rủa anh là ai? Giả sử anh bị chó điên cắn anh một phát, chẳng lẽ anh cũng phải chạy đến cắn lại một phát?

17. Đừng bao giờ lãng phí một giây phút nào để nghĩ nhớ đến người anh không hề yêu thích.

18. Mong anh đem lòng từ bi và thái độ ôn hòa để bày tỏ những nỗi oan ức và bất mãn của mình, có như vậy người khác mới khả dĩ tiếp nhận.

19. Cùng là một chiếc bình như vậy, tại sao anh lại chứa độc dược? Cùng một mảnh tâm tại sao anh phải chứa đầy những não phiền như vậy?

20. Những thứ không đạt được, chúng ta sẽ luôn cho rằng nó đẹp đẽ, chính vì anh hiểu nó quá ít, anh không có thời gian ở chung với nó. Nhưng rồi một ngày nào đó khi anh hiểu sâu sắc, anh sẽ phát hiện nó vốn không đẹp như trong tưởng tượng của anh.

21. Sống một ngày là có diễm phúc của một ngày, nên phải trân quý. Khi tôi khóc, tôi không có dép để mang thì tôi lại phát hiện có người không có chân.

22.Tốn thêm một chút tâm lực để chú ý người khác chi bằng bớt một chút tâm lực phản tỉnh chính mình, anh hiểu chứ?

23. Hận thù người khác là một mất mát lớn nhất đối với mình.

24. Mỗi người ai cũng có mạng sống, nhưng không phải ai cũng hiểu được điều đó, thậm chí trân quý mạng sống của mình hơn. Người không hiểu được mạng sống thì mạng sống đối với họ mà nói chính là một sự trừng phạt.

25. Tình chấp là nguyên nhân của khổ não, buông tình chấp anh mới được tự tại.

26. Đừng khẳng định về cách nghĩ của mình quá, như vậy sẽ đỡ phải hối hận hơn.

27. Khi anh thành thật với chính mình, thế giới sẽ không ai lừa dối anh.

28. Người che đậy khuyết điểm của mình bằng thủ đoạn tổn thương người khác là kẻ đê tiện.

29. Người âm thầm quan tâm chúc phúc người khác, đó là một sự bố thí vô hình.

30. Đừng gắng sức suy đoán cách nghĩ của người khác, nếu anh không phán đoán chính xác bằng trí huệ và kinh nghiệm thì mắc phải nhầm lẫn là lẽ thường tình.

31. Muốn hiểu một người, chỉ cần xem mục đích đến và xuất phát điểm của họ có giống nhau không, thì có thể biết được họ có thật lòng không.

32. Chân lý của nhân sinh chỉ là giấu trong cái bình thường đơn điệu.

33. Người không tắm sửa thì càng xức nước hoa càng thấy thối. Danh tiếng và tôn quý đến từ sự chân tài thực học. Có đức tự nhiên thơm.

34. Thời gian sẽ trôi qua, để thời gian xóa sạch phiền não của anh đi.

35. Anh cứ xem những chuyện đơn thuần thành nghiêm trọng, như thế anh sẽ rất đau khổ.

36. Người luôn e dè với thiện ý của người khác thì hết thuốc cứu chữa.

37. Nói một lời dối dang thì phải bịa thêm mười câu không thật nữa để đắp vào, cần gì khổ như vậy?

38. Sống một ngày vô ích, không làm được chuyện gì, thì chẳng khác gì kẻ phạm tội ăn trộm.

39. Quảng kết chúng duyên, chính là không làm tổn thương bất cứ người nào.

40. Im lặng là một câu trả lời hay nhất của sự phỉ báng.

41. Cung kính đối với người là sự trang nghiêm cho chính mình.

42. Có lòng thương yêu vô tư thì sẽ có tất cả.

43. Đến là ngẫu nhiên, đi là tất nhiên. Cho nên anh cần phải “ tùy duyên mà hằng bất biến, bất biến mà hằng tùy duyên”.

44. Từ bi là vũ khí tốt nhất của chính anh.

45. Chỉ cần đối diện với hiện thực, anh mới vượt qua hiện thực.

46. Lương tâm là tòa án công bằng nhất của mỗi người, anh dối người khác được nhưng không bao giờ dối nỗi lương tâm mình.

47. Người không biết yêu mình thì không thể yêu được người khác.

48. Có lúc chúng ta muốn thầm hỏi mình, chúng ta đang đeo đuổi cái gì? Chúng ta sống vì cái gì?

49. Đừng vì một chút tranh chấp mà xa lìa tình bạn chí thân của anh, cũng đừng vì một chút oán giận mà quên đi thâm ân của người khác.

50. Cảm ơn thượng đế với những gì tôi đã có, cảm ơn thượng đế những gì tôi không có.

51. Nếu có thể đứng ở góc độ của người khác để nghĩ cho họ thì đó mới là từ bi.

52. Nói năng đừng có tánh châm chọc, đừng gây thương tổn, đừng khoe tài cáng của mình, đừng phô điều xấu của người, tự nhiên sẽ hóa địch thành bạn.

53. Thành thật đối diện với mâu thuẩn và khuyết điểm trong tâm mình, đừng lừa dối chính mình.

54. Nhân quả không nợ chúng ta thứ gì, cho nên xin đừng oán trách nó.

55. Đa số người cả đời chỉ làm được ba việc: Dối mình, dối người, và bị người dối.

56. Tâm là tên lừa đảo lớn nhất, người khác có thể dối anh nhất thời, nhưng nó lại gạt anh suốt đời.

57. Chỉ cần tự giác tâm an, thì đông tây nam bắc đều tốt. Nếu còn một người chưa độ thì đừng nên thoát một mình.

58. Khi trong tay anh nắm chặt một vật gì mà không buông xuống, thì anh chỉ có mỗi thứ này, nếu anh chịu buông xuống, thì anh mới có cơ hội chọn lựa những thứ khác. Nếu một người luôn khư khư với quan niệm của mình, không chịu buông xuống thì trí huệ chỉ có thể đạt đến ở một mức độ nào đó mà thôi.

59. Nếu anh có thể sống qua những ngày bình an, thì đó chính là một phúc phần rồi. Biết bao nhiêu người hôm nay đã không thấy được vầng thái dương của ngày mai, biết bao nhiêu người hôm nay đã trở thành tàn phế, biết bao nhiêu người hôm nay đã đánh mất tự do, biết bao nhiêu người hôm nay đã trở thành nước mất nhà tan.

60. Anh có nhân sinh quan của anh, tôi có nhân sinh quan của tôi, tôi không dính dáng gì tới anh. Chỉ cần tôi có thể, tôi sẽ cảm hóa được anh. Nếu không thể thì tôi đành cam chịu.

61. Anh hi vọng nắm được sự vĩnh hằng thì anh cần phải khống chế hiện tại.

62. Ác khẩu, mãi mãi đừng để nó thốt ra từ miệng chúng ta, cho dù người ta có xấu bao nhiêu, có ác bao nhiêu. Anh càng nguyền rủa họ, tâm anh càng bị nhiễm ô, anh hãy nghĩ, họ chính là thiện tri thức của anh.

63. Người khác có thể làm trái nhân quả, người khác có thể tổn hại chúng ta, đánh chúng ta, hủy báng chúng ta. Nhưng chúng ta đừng vì thế mà oán hận họ, vì sao? Vì chúng ta nhất định phải giữ một bản tánh hoàn chỉnh và một tâm hồn thanh tịnh.

64. Nếu một người chưa từng cảm nhận sự đau khổ khó khăn thì rất khó cảm thông cho người khác. Anh muốn học tinh thần cứu khổ cứu nạn, thì trước hết phải chịu đựng được khổ nạn.

65. Thế giới vốn không thuộc về anh, vì thế anh không cần vứt bỏ, cái cần vứt bỏ chính là những tánh cố chấp. Vạn vật đều cung ứng cho ta, nhưng không thuộc về ta.

66. Bởi chúng ta không thể thay đổi được thế giới xung quanh, nên chúng ta đành phải sửa đổi chính mình, đối diện với tất cả bằng lòng từ bi và tâm trí huệ.

 

Lê Quang Thọ