MUỐN THÌ TÌM CỚ ! KHÔNG MUỐN THÌ TÌM CÁCH

Trong cuộc sống, có câu nói “muốn thì tìm cớ ! không muốn thì tìm cách” đã trở thành khẩu hiệu của nhiều người, thể hiện quan điểm rằng, khi ta thực sự quyết tâm theo đuổi mục tiêu, ta sẽ tìm ra con đường, dù cho hoàn cảnh có khó khăn đến đâu; còn nếu không có động lực thực sự, ta sẽ luôn bám víu vào những lý do, cái cớ để biện minh cho sự chần chừ hay từ chối hành động. Bài luận này sẽ cùng nhau đi sâu phân tích ý nghĩa của câu nói, xem xét tâm lý đằng sau hành động tìm cách hay tìm lí do, cũng như những tác động của nó đến quá trình phát triển bản thân và mối quan hệ xã hội.

Câu nói “muốn thì tìm cách” không chỉ đơn thuần là khuyến khích nỗ lực mà còn đề cao sức mạnh của ý chí. Khi một người có động lực mạnh mẽ, họ không để những rào cản, khó khăn hay trở ngại nào có thể ngăn cản. Họ chủ động tìm hiểu, khám phá và sáng tạo ra những giải pháp phù hợp để biến ý tưởng thành hiện thực. Đây là biểu hiện của sự chủ động, sáng tạo và quyết tâm vượt qua thử thách.

Trái lại, “không muốn thì tìm cớ” phản ánh tâm lý biện minh cho sự thiếu nỗ lực. Thay vì đối mặt với khó khăn, con người có xu hướng tìm kiếm những lý do, những cái cớ để giải thích cho sự chần chừ. Điều này không chỉ làm trì hoãn hành động mà còn làm mất đi cơ hội học hỏi và trưởng thành. Việc luôn bám víu vào lý do thay vì hành động sẽ khiến chúng ta sống trong vùng an toàn, không dám bước ra khỏi vùng quen thuộc, từ đó bỏ lỡ những cơ hội phát triển bản thân và cải thiện cuộc sống.

Những người “muốn” thật sự thường có một thái độ sống chủ động, biết rằng thành công không đến từ may mắn mà phải dựa trên nỗ lực không ngừng nghỉ. Họ thường có khả năng tự đặt ra mục tiêu rõ ràng, lên kế hoạch chi tiết và dám đối mặt với rủi ro. Trong quá trình tìm cách, họ biết rằng thất bại chỉ là một bài học, và mỗi sai lầm lại mở ra một hướng đi mới. Tinh thần này không chỉ giúp họ tiến gần hơn đến mục tiêu mà còn truyền cảm hứng cho những người xung quanh.

Ngược lại, việc “tìm cớ” thường là biểu hiện của sự sợ hãi, lo lắng hay thiếu tự tin. Những người dễ dàng biện minh cho việc không hành động thường đang lo sợ thất bại, sợ bị đánh giá hay thậm chí là sợ sự thay đổi. Họ cảm thấy an toàn hơn khi có những lý do để biện minh cho sự trì hoãn của mình. Tuy nhiên, chính sự biện minh đó lại trở thành rào cản ngăn cản họ khám phá và phát triển những khả năng tiềm ẩn.

Trong một số bối cảnh xã hội, việc đưa ra lý do có thể được xem như một cách bảo vệ bản thân khỏi sự chỉ trích hoặc đánh giá tiêu cực. Môi trường làm việc hay các mối quan hệ cá nhân đôi khi đòi hỏi phải có lý do hợp lý để giải thích cho những hành động hay quyết định của mình. Tuy nhiên, khi những lý do này được sử dụng quá mức để tránh né trách nhiệm hay nỗ lực thực sự, chúng có thể trở thành những rào cản ngầm, cản trở sự tiến bộ và sáng tạo.

Khi ta cứ mãi bám víu vào lý do, ta sẽ chẳng bao giờ có cơ hội khám phá giới hạn của bản thân. Những người luôn tìm lí do để từ chối hành động thường bỏ lỡ nhiều cơ hội học hỏi, trải nghiệm và phát triển. Thành công chỉ đến với những ai dám thử, dám mạo hiểm và không ngại đối mặt với thất bại. Do đó, nếu không dám hành động, chúng ta cũng không thể cảm nhận được sự thăng hoa khi vượt qua thử thách.

Trong các mối quan hệ, khi một người liên tục đưa ra lý do để biện minh cho việc không tham gia hay không cố gắng, họ có thể mất đi sự tin tưởng của người khác. Bạn bè, đồng nghiệp hay người thân có thể cảm thấy thất vọng khi nhận ra rằng, thay vì cùng nhau vượt qua khó khăn, đối phương luôn tìm cách tránh né trách nhiệm. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến mối quan hệ cá nhân mà còn có thể lan tỏa ảnh hưởng tiêu cực đến tinh thần làm việc và hợp tác trong nhóm.

Khi một người đã quyết định không muốn hành động theo một mục tiêu nào đó, việc cố gắng tìm hiểu lý do đằng sau quyết định của họ có thể không mang lại kết quả tích cực. Đôi khi, người ta chọn “không muốn” vì lý do cá nhân sâu xa mà có thể không dễ dàng chia sẻ, hoặc đơn giản là họ không cảm thấy cần phải biện minh. Trong trường hợp đó, thay vì hỏi lý do, chúng ta nên tôn trọng quyết định và không cố gắng thay đổi ý chí của họ.

Việc liên tục hỏi lý do trong khi người đó đã rõ ràng không muốn tham gia hay thay đổi sẽ chỉ làm lãng phí năng lực, thời gian và thậm chí là gây thêm mâu thuẫn. Mỗi người có quyền lựa chọn con đường của mình và nếu họ không muốn, chúng ta không nên ép buộc hay làm khó họ bằng những câu hỏi không cần thiết. Thay vào đó, hãy tập trung vào việc tìm kiếm và phát triển những con người, những dự án hay cơ hội nơi mà tinh thần “muốn thì tìm cách” được đề cao và khuyến khích.

Ở nơi làm việc, khi đối mặt với những thách thức hay dự án mới, tinh thần “muốn thì tìm cách” là yếu tố then chốt dẫn đến thành công. Những nhân viên, nhà lãnh đạo hay các đội nhóm mà luôn đặt mục tiêu và chủ động tìm giải pháp thường được đánh giá cao và tạo nên môi trường làm việc năng động, sáng tạo. Ngược lại, những người hay đưa ra lý do để không tham gia hay trì hoãn công việc có thể ảnh hưởng xấu đến hiệu suất chung của cả nhóm.

Trong mối quan hệ cá nhân, mỗi cá nhân cần nhận ra rằng, sự phát triển bản thân không chỉ đến từ việc học hỏi kiến thức mà còn đến từ việc đối mặt và vượt qua thử thách. Khi bạn quyết tâm thay đổi một thói quen xấu hay theo đuổi một đam mê, đừng để những lí do cản trở bạn. Hãy tự hỏi bản thân: “Tôi có thật sự muốn thay đổi không? Nếu có, tôi sẽ tìm cách vượt qua mọi trở ngại như thế nào?” Việc này không chỉ giúp bạn trưởng thành mà còn tạo động lực để đạt được những mục tiêu lớn lao trong cuộc sống.

 Anmai