Vì sao người IQ cao không thích trò chuyện với người khác?

Albert Einstein, William James Sidis và Issac Newton. Ảnh: Wikimedia Commons

Trong nhiều sản phẩm điện ảnh và truyền hình, các nhân vật chính thường được xây dựng là tầng lớp có chỉ số IQ cao, tính cách lạnh lùng, thu mình và thường không giỏi giao tiếp xã hội.

Trong cuộc sống thực, những người cực kỳ thông minh mà chúng ta gặp dường như đều có những đặc điểm tương tự. Họ thường không thích tham gia các hoạt động nhóm.

Mặc dù ít nói nhưng mỗi câu đều rất chính xác và hợp lý.

Các nhà xã hội học chỉ ra, những cá nhân có trí thông minh cao có xu hướng thích nghi hơn với cuộc sống nhóm, bởi vì việc xử lý và duy trì các mối quan hệ nhóm tự nó là một hoạt động trí tuệ. Nhưng họ cũng là người sống tương đối độc lập. Điều này có thể giải thích tại sao một số người thành công có xu hướng thích dành thời gian ở một mình.

Tiến sĩ Carol Graham từ Viện Brookings ở Washington, D.C. - một tổ chức lớn về nghiên cứu các ý tưởng chỉ ra: Lý do khiến những người có IQ cao tránh các hoạt động xã hội vì họ tin rằng, các hoạt động xã hội tẻ nhạt sẽ làm giảm sự hài lòng trong cuộc sống và khiến họ không thể tập trung vào những điều họ thực sự thích.

Đặc biệt, họ có suy nghĩ khác với người bình thường, dường như không cảm thấy cần có bạn bè hay các hoạt động xã hội. Xu hướng của họ trái ngược hoàn toàn với quan điểm của đa số mọi người.

1.      Cảm giác bị áp bức do tập thể mang lại

Khi mọi người ở trong các mối quan hệ nhóm, họ sẽ không thể kiểm soát được sự đoàn kết tinh thần của nhóm. Kiểu đoàn kết này không cho phép xảy ra bất kỳ tai nạn nào. Ý chí độc lập của cá nhân và tư duy sáng tạo thường bị coi là phá hủy sự đoàn kết của nhóm. Vì vậy, khi bạn khác biệt, bạn có thể bị nhóm đàn áp và tẩy chay.

Người có IQ cao quen ở một mình có xu hướng tránh môi trường ồn ào theo bản năng. (Ảnh minh họa).

Hiện tượng này được gọi là “áp bức tập thể” - khi sức mạnh của tập thể vượt quá sức mạnh của cá nhân thì cá nhân rất dễ bị đàn áp.

Đối với những người có chỉ số IQ cao, suy nghĩ độc lập và có khả năng sáng tạo cá nhân, cuộc sống tập thể có thể gây chán nản về mặt tinh thần, khiến họ khó chịu và muốn thoát khỏi cuộc sống kiểu này.

Ngược lại, những người có thế giới nội tâm nghèo nàn, ý thức về giá trị bản thân không rõ ràng, mục tiêu sống không rõ ràng có thể dựa nhiều hơn vào các nhóm để có được cảm giác an ủi rằng “tất cả chúng ta đều giống nhau".

Những người có chỉ số IQ cao thường có tư duy độc lập và thế giới tinh thần phong phú. Họ nhận ra giá trị bản thân theo nhiều cách khác nhau và thích ở một mình, chìm đắm trong suy nghĩ. Môi trường yên tĩnh giúp họ suy nghĩ sáng tạo, trong khi môi trường nhóm có thể cản trở họ. Vì vậy, chúng ta có thể coi hành vi chống đối xã hội của họ là biểu hiện của sự tự hài lòng và lòng tự ái.

Nhà tâm lý học nổi tiếng Trotter đã chỉ ra: "Những người có trí thông minh rất cao thường có cảm giác bị đám đông áp bức nên không thích tiếp xúc với những người bình thường. Điều này ở một mức độ nào đó cũng là biểu hiện của sự tự mãn và tự ái của họ".

Quan sát những người ưu tú này, bạn sẽ thấy hầu hết họ đều có xu hướng sống nội tâm, giống như nhà tâm lý học Carl Gustav Jung đã mô tả về các kiểu tính cách hướng nội và hướng ngoại như sau: Bản chất của việc phân biệt hướng nội và hướng ngoại không chỉ là xem một người nói bao nhiêu, mà quan trọng hơn là quan sát cá nhân đạt được sự hài lòng về mặt tinh thần ở đâu.

Những người hướng nội có xu hướng lấy năng lượng từ thế giới nội tâm. Kiểu người này giỏi suy nghĩ sâu sắc, thích tìm câu trả lời qua việc đọc và quen với việc tự suy ngẫm. Họ rất quan tâm đến các hoạt động và kỹ năng làm phong phú thêm thế giới nội tâm.

Ngược lại, những người hướng ngoại lấy năng lượng từ môi trường bên ngoài. Họ không thích sự cô đơn và theo đuổi đời sống xã hội sôi động. Vì vậy, người hướng nội tạo cho mọi người một ấn tượng tách biệt và trạng thái tinh thần tự mãn của họ thường bị người bình thường coi là khó hiểu và giao tiếp với họ có vẻ không thú vị, nhàm chán.

2.      Ít nhu cầu tình cảm hơn

Những người có chỉ số IQ cao, quen ở một mình có xu hướng tránh môi trường ồn ào theo bản năng. Họ có thể do dự khi giao tiếp, có xu hướng phớt lờ hành vi của những người xung quanh và chỉ tập trung vào các chủ đề, tình huống mà họ quan tâm. Điều này khiến họ có vẻ lạc lõng và khiến những người xung quanh cảm thấy họ thờ ơ và xa lánh. Mặc dù những người hướng nội cực kỳ thông minh này thiếu khả năng giao tiếp nhưng họ thường kiểm soát cảm xúc tốt hơn những người giỏi sống theo nhóm. Ngược lại, những người có IQ thấp hơn thường kiểm soát cảm xúc yếu và dễ bốc đồng. Cách thể hiện cảm xúc của họ chủ yếu là lấy bản thân làm trung tâm, chủ yếu trút bỏ những cảm xúc tiêu cực mà không quan tâm đến người khác.

Những người có chỉ số IQ cao thì ngược lại. Họ thường có khả năng kiểm soát cảm xúc. Cách họ thể hiện cảm xúc là nhằm mục đích giải quyết vấn đề. Những người có chỉ số IQ cao hầu hết có tư duy lý trí và không có điểm đứt gãy cảm xúc rõ ràng, đó là lý do tại sao họ tạo cho mọi người ấn tượng là người lạnh lùng.

Họ có xu hướng tham gia vào những vấn đề có ý nghĩa hơn là tham gia vào các hoạt động xã hội vô nghĩa, vì vậy vòng tròn bạn bè của họ thường nhỏ hơn. Họ biết nắm bắt cơ hội trong công việc, đặt ra mục tiêu và không bị cảm xúc chi phối. Cùng với khả năng tư duy độc lập và giải quyết vấn đề mạnh mẽ, giúp họ dễ dàng đạt được mục tiêu và thành công trong xã hội.

Zachary Abuza là giáo sư tại Đại học Chiến tranh Quốc gia Hoa Kỳ ở Washington và là trợ giảng tại Đại học Georgetown. Các quan điểm thể hiện trong bài viết này là của riêng tác giả.