Một chất gây ung thư từng bị cấm ở Nhật Bản và Hoa Kỳ, nhiều người không biết vẫn vô tư tiếp xúc hàng ngày

    Ít ai biết rằng, chất độc này cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư phổi chẳng kém gì thuốc lá.

Ung thư thời nay đã không còn là vấn đề sức khỏe quá hiếm gặp. Bất kỳ ai cũng có nguy cơ mắc phải căn bệnh này và xung quanh nơi chúng ta sống có thể tiềm ẩn nhiều chất độc hại gây ung thư. Trong số đó, amiăng là một chất từng được khuyến cáo nên tránh xa vì nguy cơ độc hại của nó rất cao. Tại Hoa Kỳ, Nhật Bản và nhiều quốc gia khác đã cấm sử dụng chất amiăng trong đời sống hàng ngày. Nhưng đáng tiếc nhiều người vẫn cố sử dụng mà không biết mức độ nguy hiểm của nó lớn thế nào.

Tìm hiểu về Amiăng

 Theo Bộ Y tế, amiăng là silicát kép của Can xi (Ca) và Magie (Mg), chứa SiO2 có trong tự nhiên.

 Amiăng gồm 02 nhóm:

    (a) Nhóm Serpentine: Chrysotile (Amiăng trắng) có dạng xoắn và cũng là loại sợi amiăng duy nhất còn tiêu thụ thương mại trên thị trường hiện nay. Trong khi nhiều quốc gia phát triển đã cấm sử dụng và tiêu thụ mọi hình thức amiăng thì một số quốc gia, đặc biệt là các nước đang phát triển và ở Việt Nam thì amiăng trắng vẫn tiếp tục được sử dụng;

    (b) Nhóm Amphibole gồm: Actinolite, Amosite (Amiăng nâu), Crocidolite (Amiăng xanh), Tremolite, Anthophylite. Nhóm sợi Amphibole có cấu tạo dạng thẳng, hình kim, gọi chung là amiăng màu đã bị cấm sử dụng ở nhiều nước trên thế giới và không còn lưu thông từ cách đây 20 năm.

Amiăng có các sợi mảnh, dài, có thể tách rời nhau và rất mềm.

Các sản phẩm có sử dụng amiăng: công nghiệp xây dựng, cách nhiệt, cách điện, cách âm, má phanh, đóng tàu thủy… Amiăng còn được sử dụng trong công nghệ quốc phòng, du hành vũ trụ, nhà máy điện hạt nhân.

Những tác động tiêu cực của amiăng đối với sức khỏe con người là gì?

Amiăng có các sợi mảnh, dài, có thể tách rời nhau và rất mềm. Những sợi mịn này có thể lơ lửng trong khí quyển và nước suốt nhiều tuần hoặc thậm chí nhiều tháng. Nếu amiăng đi vào cơ thể con người, nó có thể gây ra tác hại lớn cho phổi. Ngoài ra, thời gian ủ bệnh của amiăng rất dài, có thể lên tới 20 - 50 năm. Từ đây bạn có thể hình dung được mức độ ảnh hưởng của phổi nếu không được phát hiện kịp thời.

Amiăng có khả năng chống cháy tốt nên chất này nghiễm nhiên trở thành vật liệu chống cháy. (Ảnh minh họa).

Bên cạnh đó, amiăng có khả năng chống cháy, cách nhiệt rất tốt nên trong cuộc sống hàng ngày, chất này nghiễm nhiên trở thành vật liệu chống cháy. Chính vì lẽ đó, nó cũng được sử dụng rộng rãi ở nhiều nơi và có ảnh hưởng thầm lặng đến sức khỏe con người.

Vậy amiăng thường trú ẩn ở đâu? Làm thế nào để ngăn chặn nó?

Amiăng được sử dụng ở nhiều môi trường khác nhau như gia đình, trường học hoặc một số tòa nhà văn phòng, đồ điện tử trong nhà, thiết bị gia dụng, gạch men và nhiều chất được sử dụng trong ô tô như đệm ngồi và má phanh. Có thể thấy, amiăng xuất hiện ở rất nhiều nơi nên mọi người cần chú ý đề phòng trong cuộc sống hàng ngày, đặc biệt là ở một số khu vực công nghiệp. Trong quá trình loại bỏ amiăng thì bạn cũng nên đeo các thiết bị bảo hộ để ngăn chặn sự lây lan của chất này.

Những tấm xi măng sợi để lợp mái này đều có chứa chất amiăng độc hại.

Canada từng là quốc gia sản xuất amiăng lớn nhất nhưng sức khỏe của người dân đã bị ảnh hưởng rất nhiều bởi amiăng Sau đó, nhiều nước Châu Âu và Châu Mỹ cũng bắt đầu hạn chế sử dụng chất này. Hoa Kỳ, Nhật Bản và các quốc gia khác đã cấm sử dụng amiăng.

Cũng theo thông tin từ Bộ Y tế, tất cả các loại amiăng, kể cả amiăng trắng (Chrysotile) được khẳng định là có hại cho sức khỏe. Sau 40 năm nghiên cứu, từ năm 1973 thì Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC) thuộc Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã có đủ bằng chứng trên người và thực nghiệm để xếp tất cả các loại amiăng vào nhóm 1 là các chất gây ung thư ở người.

Tạp chí chuyên đề số 100C của IARC năm 2012 đã kết luận sau khi rà soát hàng trăm nghiên cứu đã được đăng trên các tạp chí quốc tế như sau: “Mặc dù có sự khác biệt về mức độ độc hại trong các nghiên cứu của nhiều tác giả được công bố, nhưng kết luận chung là tất cả các loại amiăng, bao gồm cả amiăng trắng, đều gây ung thư” và không có ngưỡng an toàn cho các chất gây ung thư. Các nước Mỹ, Đức, Úc, Liên minh Châu Âu đều khẳng định tất cả các loại amiăng bao gồm cả amiăng trắng là chất gây ung thư ở người.

Sưu tầm 

Phi cơ & chim

 Vụ phi cơ của hãng hàng không Jeju Air rơi vào ngày 29 tháng 12 năm 2024 tại Hàn Quốc có thể do va chạm với chim trời, khiến tất cả hành khách và phi hành đoàn tử vong, ngoại trừ 2 tiếp viên may mắn. Vậy điều gì sẽ xảy ra khi phi cơ va chạm với loài chim?

Phi cơ đối mặt với chim trời!

Ngày 29 tháng 12 năm 2024, một phi cơ của hãng hàng không Hàn Quốc Jeju Air bị rơi khi hạ cánh trên đường băng của phi trường quốc tế Muan, phía Tây Nam Hàn Quốc. Trong số 181 người hiện diện trên phi cơ, có 179 người tử vong, theo nguồn tin của hãng thông tấn AFP. Một video phát trên kênh truyền hình địa phương MBC, đưa tin khói đã bốc ra từ các động cơ của chiếc Boeing 737-800 khi hạ cánh. “Nguyên nhân dẫn đến tai nạn dự đoán là do va chạm với loài chim và điều kiện thời tiết không thuận lợi”, Lee Jeong-Hyun, đội trưởng đội phòng cháy chữa cháy ở phi trường Muan cho biết trong một cuộc họp báo.

Cho dù giả thuyết trên còn phải chờ điều tra xác nhận, loại hình va chạm này diễn ra khá thường xuyên trong lãnh vực hàng không. Ngày 12 tháng 12, hành khách trên chiếc Airbus A321 gặp một phen hú vía. Khi phi cơ cất cánh ở New York để đi Bắc Carolina thì phi cơ va phải một con chim trời. Con chim bị hút vào một trong các động cơ và tất nhiên là tan xác. Phi công trưởng buộc phải đáp xuống phi trường gần nhất.

Một chiếc phi cơ bị thủng đầu do va chạm chim trời.

Hai loại phi cơ thông dụng nhất, Boeing và Airbus, sử dụng động cơ phản lực có cánh. Khi cánh bị trở ngại, có thể dẫn đến động cơ bị hư hại. Dựa vào số lượng phi cơ lưu hành hàng ngày, trường hợp này làm hỏng một động cơ khá là hiếm. Tuy nhiên, những va chạm với chim trời thì khá thường xuyên. Theo một bản tin trên tờ The Conversation, Giáo sư người Mỹ, Doug Drury, đã tiết lộ vài con số: trên 16,000 vụ va chạm với chim trời được ngành hàng không Úc ghi nhận từ năm 2008 đến năm 2017. Và chỉ riêng ở Hoa Kỳ, trên 17,000 trường hợp tương tự được ghi nhận chỉ trong năm 2022!

Hỏng cả hai động cơ!

Từ năm 1988, các vụ tai nạn hàng không đã làm 260 người thiệt mạng, nhưng hầu hết là các phi cơ nhỏ dễ bị hư hại. Vụ va chạm chim trời đầu tiên được ghi nhận là vào năm 1905 diễn ra trên một cánh đồng trồng bắp ở tiểu bang Ohio. Nhưng vụ va chạm được báo chí đưa tin rầm rộ nhất là vụ tai nạn diễn ra vào năm 2009, khi chuyến bay của hãng hàng không US Airway gặp phải một đàn ngỗng trời di trú từ Canada bay xuống, chỉ ít lâu sau khi cất cánh từ New York. Cả hai động cơ đều bị hư hỏng, không thể hoạt động. Phi công trưởng buộc phải cho phi cơ lượn theo gió và đáp xuống giòng sông Hudson. Một câu chuyện đã được đạo diễn Clint Eastwood chuyển thành phim tựa đề Sully với sự tham gia của tài tử Tom Hanks !

 

Vụ phi cơ va chạm chim trời phải đáp xuống sông Hudson, Mỹ, năm 2009.

Hầu hết các trường hợp va chạm chim trời đều diễn ra khi phi cơ cất cánh hay hạ cánh và đặc biệt thường xuyên hơn nữa là vào thời điểm bình minh hay hoàng hôn. Các phi công được huấn luyện phải theo dõi, cảnh giác vào thời điểm này.

Hiện nay, nhiều phi trường được trang bị máy dò tìm chim trời bay trên bầu trời phi trường. Tại những khu vực thu hút nhiều chim trời bay vào, phi trường còn được trang bị máy làm chim trời hoảng sợ mà bay đi nơi khác.

Về phía ngành hàng không, nhà sản xuất, phi cơ được thiết kế để có thể chịu đựng tốt nhất các trường hợp “đụng độ” ngẫu nhiên này. Doug Drury còn cho biết nhiều cuộc thử nghiệm được thực hiện với gà đông lạnh cho hút vào động cơ đang hoạt động hết công suất.

Chim di trú, một trong các nguyên nhân dẫn đến các vụ va chạm với phi cơ.

Bài và hình Đào Duy Hòa