Chiếc nón bay F-35 của phi công Mỷ trị giá gần 10 tỷ đồng

Trên mạng xã hội vừa có một đoạn video cho thấy một phi công, được cho là của Anh, hạ cánh chiếc tiêm kích tàng hình F-35 xuống hàng không mẫu hạm.

Anh ta bước xuống máy bay, đi một vòng bắt tay mọi người rồi bỗng vấp ngã. Tất cả xúm lại đỡ anh ta lên. Người đưa video lên mạng bình luận: Lo cho anh phi công là chuyện nhỏ, lo cái mũ bay 400.000 USD (gần 10 tỷ đồng) bị hỏng mới là việc chính.

Có thể đây là một bình luận hài hước, nhưng chiếc mũ bay đắt giá và con số 400.000USD hoàn toàn là thực tế.

Tại một cuộc họp báo năm 2015, chỉ huy không quân Mỹ, tướng Mark A. Welsh III có vẻ không tìm được từ ngữ để mô tả chiếc mũ bay này. “Chiếc mũ còn hơn một chiếc mũ, nó là một không gian làm việc”, ông mô tả về chiếc mũ được thiết kế riêng cho các phi công điều khiển tiêm kích tàng hình F-35 Lightning II. “Đó là sự diễn giải chuyện không chiến. Đó là sự nhận thức về tình huống. Gọi cái này là mũ bảo hiểm thì thật là… chúng ta phải tìm một từ mới”.

 

                                                Phi công trên F-35

Tạp chí Wired thì gọi nó là “thiết bị trên đầu. Báo Economist: “thứ trên đầu các Top Gun”. (Danh xưng Top Gun thường được dùng để chỉ các phi công tiêm kích xuất sắc-PV).

Gọi là gì thì gọi. Điều không thể khác được là chiếc mũ được trang bị rất nhiều thứ. Nó có một hệ thống cảm biến, công nghệ nhìn đêm, hệ thống hiển thị thông tin tích hợp, hệ thống theo dõi mục tiêu theo hướng chuyển động của đầu phi công, phần mềm ngắm bắn, tất cả được thiết kế sao cho phi công có tầm nhìn siêu đẳng: mọi thứ, mọi nơi. Các phi công khác kiểm tra thông tin trên màn hình HUD gắn trước cabin, về tốc độ bay, hướng bay, độ cao, tốc độ leo cao, thông tin về các máy bay khác (bạn hay thù). Phi công F-35 có thể xem thông tin này cả trên HUD và ngay trên tấm chắn của mũ bay. Ngoài ra, một phi công F-35 có thể ấn một nút trên cần điều khiển máy bay, hoặc chạm vào màn hình cảm ứng trên buồng lái để chọn ba chế độ hiện thị trên mũ bay: video thời gian thực về những gì đang diễn ra xung quanh máy bay, ảnh nhiệt hoặc ảnh đêm.

 

Chiếc mũ có khả năng điều chỉnh thông số hiển thị tùy theo hướng nhìn của phi công. Nó được kết nối với 6 camera bố trí xung quanh máy bay F-35. Có thể nói với chiếc mũ bay, phi công có thể “nhìn” mọi thứ không giới hạn. Với sự hỗ trợ của camera, khi nhìn xuống, phi công có thể nhìn xuyên qua sàn máy bay, theo tạp chí Airspace.

ST

 

Tỷ phú sáng lập Google lập trang web bêu xấu vợ gốc Việt để khỏi chia tài sản

    

Không âm thầm như hai “đại gia” Jeff Bezos (Amazon) và Bill Gates (Microsoft), vụ ly dị giữa tỷ phú Scott Hassan, 51 tuổi, và người vợ gốc Việt, Allison Huỳnh, 46 tuổi, sẽ được giải quyết tại tòa ở Santa Clara County.

Cuộc chia tay đầy cay đắng và mâu thuẫn, đấu tố qua lại này bắt đầu từ năm 2014, khi thiên tài công nghệ Scott Hassan –

 người được công nhận là đã viết nhiều mã ban đầu cho Google (hay còn được mệnh danh là “người sáng lập” thứ ba không chính thức của Google) –  nhắn tin cho Allison Huynh, người vợ đầu ấp tay gối 13 năm, nói rằng ông muốn ly hôn.

Kể từ đó đến nay, suốt 7 năm ròng rã, cặp đôi đã đã mắc vào một cuộc chiến ly hôn tồi tệ xoay quanh cách phân chia khối tài sản trị giá 1,8 tỷ USD

 (tương đương hơn 41.000 tỷ đồng).

Cuộc ly hôn và phân chia tài sản của cặp đôi thiên tài công nghệ Scott Hassan và vợ cũ là Allison Huynh tốn nhiều giấy mực báo chí.

Những ngày gần đây, những thông tin xoay quanh cuộc ly hôn đầy tai tiếng này lại “nóng lên” trên các mặt báo khi phiên tòa xét xử dự kiến bắt đầu vào ngày 23/8 tới đây tại SanJose, California (Mỹ).

Được biết, Allison Huynh là một người Mỹ nhập cư gốc Việt. Cô từng theo học tại Stanford theo diện học bổng toàn phần. Hiện tại, cô đang là một nhà nghiên cứu cấp cao tại Phòng thí nghiệm Người máy của Đại học Stanford. Huynh tuyên bố ông Hassan đang chiếm giữ số tài sản mà luật sư của cô tuyên bố rằng cô có quyền thừa hưởng hợp pháp. Luật sư của cô, Pierce O’Donnell, nói với tờ Daily Mail rằng năm 2018 trị giá khối tài sản này là 1,8 tỷ USD, bao gồm các khoản đầu tư vào các công ty công nghệ và bất động sản. Ít nhất, Huynh phải được hưởng một nửa con số đó.

 

Hassan phủ nhận tuyên bố từ luật sư của vợ cũ rằng anh không muốn chia cho cô hoặc con cái của họ bất kỳ tài sản nào

Vị luật sư có kinh nghiệm 50 năm trong nghề nói với tờ New York Post rằng: “Vào năm 2018, tài sản của cặp đôi này trị giá 1,8 tỷ đô la và Hassan muốn chia cho cô ấy một phần rất nhỏ. Phía luật sư của anh ta còn tuyên bố thân chủ của tôi không nhận được gì. Trong mỗi cuộc gặp gỡ để dàn xếp, anh ta đều giảm mức tiền phân chia cho vợ xuống. Tôi chưa từng thấy điều đó trong sự nghiệp kéo dài 45 năm của mình. 

Anh ta đang cố giở trò bẩn thỉu cuối cùng đối với vợ và 3 đứa con đang tuổi vị thành niên của mình”.

Tuy nhiên, cũng chính Hassan tuyên bố việc ai đó nói anh ta không muốn chia cho vợ con bất kỳ đồng xu nào là “không chính xác”.

Khởi đầu lãng mạn

Ai cũng mong muốn rằng sau khi đã hết tình cảm với bạn đời có thể chia tay trong êm đẹp, không gây tổn thương cho con cái và đặc biệt là không gây thù chuốc oán, vẫn vui vẻ làm bạn. Thế nhưng, đời chẳng giống như mơ, càng bất ngờ hơn ta nghĩ. Mới đây, tờ New York Post đã có bài viết dài kể khá chi tiết về cuộc ly hôn cam go của cặp đôi.

Là một thiên tài về người máy, Hassan được mô tả như một Tiến sĩ công nghệ cao Dolittle, người có thể “nói chuyện” với máy tính. Mặc dù chưa bao giờ là nhân viên của Google, nhưng những đóng góp đáng chú ý ban đầu của Hassan khiến ông được biết đến với tư cách là “người sáng lập thứ ba” không chính thức của “gã khổng lồ” này.

Khi cặp đôi gặp nhau vào năm 2000, Hassan đã trở thành một lập trình viên nổi tiếng vì đã giúp xây dựng hệ thống công cụ tìm kiếm mà hàng tỷ người sử dụng mỗi ngày.

“Nếu không có Hassan, sẽ không có Google”, Adam Fisher, tác giả của cuốn “Thung lũng thiên tài”, cho biết: “Anh ấy ở Stanford và được tuyển dụng để viết mã cho những người có tư tưởng lớn. Anh ấy đã làm quen với Sergey và Larry, viết lại mã của họ và thuyết phục họ rằng đây là một sản phẩm. 

Họ đã bán cổ phiếu của những người sáng lập cho anh ta. Họ đã làm việc khá suôn sẻ”.

Theo tài liệu của tòa án, nhờ việc viết mã của mình, mà Hassan đã có cơ hội mua 160.000 cổ phiếu của Google, lúc đó chưa có giá trị, với giá 800 USD.

Hassan và Huynh, cả 2 cùng đến Stanford rồi quen biết nhau thông qua lời giới thiệu của những người bạn chung ở Thung lũng Silicon. Hassan xuất thân từ một gia đình quân nhân và lớn lên trong các căn cứ Không quân trên khắp thế giới; còn Huynh là một người gốc Việt nhập cư có thành tích cao, từng theo học tại trường đại học Stanford bằng học bổng toàn phần.

ST

 

Ai đang điều hành thế giới?

 

Biden, Putin và Tập đã tranh cãi về việc Ai là người phụ trách thế giới?  Mỹ, Nga hay Trung Quốc?

 

 Không có bất kỳ kết luận nào, họ quay sang "Narendra Modi", Thủ tướng Ấn Độ và hỏi ông ta ai là người phụ trách thế giới?

 

 Modi trả lời: * Tất cả những gì tôi biết là *:

 1. Giám đốc điều hành Google là một người Ấn Độ.

 2. Giám đốc điều hành của Microsoft là một người Ấn Độ.

 3. Giám đốc điều hành Adobe là một người Ấn Độ.

 4. Giám đốc điều hành Net App là một người Ấn Độ.

 5. Giám đốc điều hành MasterCard là một người Ấn Độ.

 6. Giám đốc điều hành DBS là người Ấn Độ.

 7 Giám đốc điều hành Novartis là người Ấn Độ

 8. Giám đốc điều hành Diageo là một người Ấn Độ.

 9. Giám đốc điều hành SanDisk là người Ấn Độ.

 10. CEO Harman là người Ấn Độ.

 11. Giám đốc điều hành Micron là người Ấn Độ

 12. Giám đốc điều hành Palo Alto Networks là người Ấn Độ.

 13. Giám đốc điều hành Reckitt Benckiser là một người Ấn Độ.

 14. Giám đốc điều hành IBM là một người Ấn Độ.

 15. Britain’s Chancellor là một người Ấn Độ.

 16. Bộ trưởng Nội vụ của Anh là một người Ấn Độ.

 17. Thủ tướng của Ireland là một người Ấn Độ.

 18. Và Phó Tổng thống Mỹ là người Ấn Độ.

 

 Vậy ai đang điều hành thế giới?

 

 Rất thú vị!  Sau khi lắng nghe Modi, ông Tập đã trả lời: "Chúng tôi, những tài năng hàng đầu của Trung Quốc chỉ phục vụ quê hương của họ; chỉ những người không thể kiếm được việc làm ở đất nước của họ mới làm việc ở nước ngoài."

Sưu tầm

 

13 Bí Quyết Giúp Có Sức Khoẻ Tốt

Bí Quyết Để Có Sức Khoẻ Tốt 

Bạn nghĩ thế nào khi có thể giảm rủi ro bị bệnh tim, tăng sức mạnh, giữ được vẻ trẻ trung lâu dài chỉ trong vòng một thời gian ngắn. Thật vậy muốn có một sức khoẻ tốt thì cần có thời gian, nhưng không đến nỗi lâu như bạn tưởng. Bạn không cần phải làm những điều thường được khuyên như tập thể dục 30 phút mỗi ngày và ngủ đủ 7 tới 8 tiếng mỗi đêm.

Theo các chuyên gia hàng đầu về dinh dưỡng, sức khoẻ tim mach và phòng chống ung thư thì có những cách tuyệt vời, cực kỳ đơn giản có thể cải thiện hạnh phúc của bạn một cách đáng kinh ngạc. 

 

1. Chống ung thư (fight cancer)Ăn trái cây với cả vỏ. Vỏ trái táo đem lại nhiều lợi ích. Theo các thí nghiệm mới đây thì trong vỏ trái táo đỏ (Red Delicious Apple) có hơn chục hoá chất ngăn chặn sự phát triển của ung thư vú, gan, và kết tràng. Giáo sư Rul Hai Liu thuộc Đại học Cornell cho rằng vỏ các loại táo khác cũng rất tốt. Để tránh nhiễm độc của thuốc trừ sâu, nên mua táo hữu cơ.

Dùng những thuốc dinh dưõng bổ sung cho đúng. Uống đủ liều lượng vitamin D và calcium sẽ giảm rất nhiều rủi ro bị ung thư vì theo giáo sư Joan Lappe thuộc Đại học Creighton “Vitamin D tăng cường hệ miễn nhiễm trong cơ thể và là lực lương tiền phong chống ung thư “. Da có thể sản xuất vitamin D nhờ ánh nắng mặt trời, nhưng các nhà khoa học cho biết là tốt nhất nên uống thuốc vitamin D bổ sung để đảm bảo có đủ vitamin này trong cơ thể (1,100 IU là đủ và an toàn)

2. Làm chậm lão hoá (slow aging)

Hít dầu thơm lavender hay rosemary. Mùi thơm của lavender (oải hương) giúp bạn ngủ ngon giấc vào ban đêm. Lavender cũng rất tốt cho bạn vào ban ngày. Trong nghiên cứu mới đây, một số phụ nữ tình nguyện hít dầu thơm lavender hoặc rosemary (Oải hương hoặc Hương thảo) nguyên chất trong 5 phút. Kết quả cho thấy là mức hormone cortisol trong nước bọt giảm 24 %. Điều này rất tốt vì cortisol là hormone gây căng thẳng tâm thần, làm tăng huyết áp và hủy hoại hệ miễn nhiễm.

Hơn nữa, những người hít nước dầu thơm lavender (oải hương) có nồng độ thấp hoặc nước dầu thơm rosemary (hương thảo) có nồng độ cao sẽ thải được dễ dàng hơn các gốc tự do tức là những phân tử làm tiến trình lão hoá và bệnh tật tăng nhanh.

3. Cắt giảm cholesterol (cut cholesterol)

- Rắc pistachios trên sà-lách

Thí nghiệm thực hiện tại Đại học Pennsylvania cho thấy là nếu ăn 1½ ounce (hoặc một nắm) pistachios (hồ trân) mỗi ngày thì sau 4 tuần cholesterol toàn phần giảm trung bình 6,7 % và cholesterol xấu (LDL) giảm 11,6%. Lợi ích chính của sự suy giảm này là rủi ro bị bệnh tim sẽ giảm theo (nếu mức cholesterol toàn phần giảm đươc 7 % thì rủi ro bị bệnh tim giảm 14 % ).

Theo giáo sư Penny Kris-Etherton trưởng nhóm nghiên cứu thì pistachios là nguồn cung cấp tốt nhất các sterol thực vật tức là những hợp chất có tác dụng hấp thu cholesterol. Cũng nên biết là 1 ounce pistachios chỉ chứa có 100 calori, vì vậy nên bớt dầu dấm (dressing) hoặc nên ít dùng bơ hay dầu và rắc thêm pistachios lên trên sà-lách.

4. Dùng mật lúa mạch thay vì dùng đường

Chất ngọt này đã đươc dùng từ thời cha ông chúng ta để bôi lên vết thương vì có tính sát trùng. Mật luá mạch (buckwheat honey) cũng có những lợi ích khác, như làm chậm sự oxy hoá của chất LDL (cholesterol xấu) bởi vì khi cholesterol xấu này bị oxy-hoá thì nó sẽ tạo những mảng (plaque) lắng đọng lên thành mạch máu.

5. Làm dịu các cơn bừng nóng (cool hot flashes)

Thở thật sâu. Theo 3 nghiên cứu mới nhất thì thở bằng bụng thật sâu và chậm, có thể giảm nhịp độ bị các cơn bừng nóng xuống phân nửa. Lý do bị các cơn bừng nóng, một phần là vì estrogen giảm, nhưng các nhà nghiên cứu cho rằng tinh trạng căng thẳng tâm thần có phần trách nhiệm trong đó vì nó khởi kích hệ thần kinh giao cảm tức là phần mạng lưói thần kinh có trách nhiệm về “phản ứng đánh hoặc chạy “. Cách giải quyết là thở thật sâu để thúc đẩy hệ thần kinh đối giao cảm tăng hoạt phản ứng thư giãn của cơ thể và nhờ thế mà nhịp tim sẽ chậm lại, cơ bắp sẽ thư dãn, và huyết áp sẽ giảm.

Bạn hãy ngồi thoải mái trên một chiếc ghế, thở thật sâu, hít vào bằng mũi. Thở ra bằng miệng. Nhắm mắt lại để khỏi bị phân tâm… Giữ làm sao cho bụng ấn vào thấy mềm– như vậy bụng có thể lên xuống theo mỗi nhịp thở.

6. Giữ cho mắt được tinh tường (keep your vision sharp)

Ăn một quả trứng. Cà-rốt cũng tốt, nhưng nghiên cứu cho thấy “trứng” là nguồn tốt nhất để cung ứng chất chống oxy hoá carotenoid bổ cho mắt. Lutein và zeaxanthin là hai chất carotenoid chủ yếu đối với mắt vì chỉ có hai chất này là có bổ dưỡng cho phấn vàng của võng mô mắt. Trứng không chứa nhiều lutein và zaxanthin bằng các rau có lá xanh đậm, nhưng theo giáo sư Elizabeth Johnson thì cơ thể hấp thu các chất chống oxy hoá này từ “trứng” dễ dàng hơn.

Bạn đừng e ngại là mức cholesterol sẽ tăng nếu ăn trứng bởi vì ăn một quả trứng mỗi ngày tăng lượng lutein trong máu lên 26 % và zeaxanthine lên 38 %, mà không làm tăng mức cholesterol hay triglycetride.

7. Tránh đừng để bị viêm (reduce dangerous inflammation)

Ăn một tô ngũ cốc nguyên hạt. Nhóm Iowa Women’s Research Group đã quan sát khoảng 42 ngàn phụ nữ ở thời kỳ mãn kinh trong vòng 15 năm và đã báo cáo là những phụ nữ ăn từ 11 khẩu phần ngũ cốc nguyên hạt trở lên mỗi tuần sẽ có ít nguy cơ bị chết vì những xáo trộn do viêm gây ra so với những người ăn ít hơn (xáo trộn do viêm gây ra là những bệnh có liên hệ tới chứng viêm mãn tính kể cả tiểu đường, hen xuyễn, và bệnh tim).

Theo giáo sư David R. Jacobs thuộc Đại học Minnesota thì “ngũ cốc nguyên hạt chứa những thành phần có hoạt tính sinh học của cây cối. Những cái gì giúp cho cây cối sống được thì cũng giúp cho người ăn cây cối đó sống được”. Các ngũ cốc nguyên hạt nên dùng, là oatmeal (bột yến mạch), brown rice (gạo lức), dark bread, whole grain breakfast cereal, bulgur, và popcorn (bắp rang)

8. Rèn luyện sức mạnh cơ bắp (build muscle strength)

Duỗi thẳng chân. Nếu bắp thịt chân bị cứng thì bạn hãy duỗi thẳng chân ra. Làm như vậy bạn sẽ không những cải thiện tính chất mềm dẻo mà con tăng cường sức mạnh của cơ bắp. Thí nghiệm thực hiện trong 6 tuần lễ với 30 người lớn bị cứng gân hố kheo (hamstrings) chứng tỏ là nếu luyện tập co duỗi chân 5 ngày một tuần thì sẽ làm bắp thịt bớt cứng và gia tăng tầm hoạt động.

9. Tăng chất chống oxy hoá (boost antioxidants)

Thêm trái bơ (avovado) vào sà-lách. Rau (vegetable) đều không có chất béo, nhưng chúng ta lại cần chất béo trong bữa ăn để hấp thu các chất carotenoid chống ung thư.

Trong môt thí nghiệm tại Đại Học Ohio , một số người tình nguyện đã ăn sà-lách có avocado lát mỏng hoặc không có avocado. Thử máu cho thấy là những người ăn avocado có một lượng lutein cao gấp 5 lần, alpha carotene gấp 7 lần và beta carotene gấp 15 lần. Ăn trái sung (figs, figues) phơi khô. Các trái cây sấy khô chứa nhiều chất chống oxy hoá — đặc biệt là trái sung và trái mận (plums). Một nhúm trái sung khô (lối 1 ½ ounce, lối 42 gr) tăng khả năng chống oxy hoá lên 9 % gần như gấp đôi so với một tách trà xanh.

Ăn sà-lách trái cây. Một hỗn hợp cam, táo, nho, và blueberries có sức mạnh chống oxy hoá gấp 5 lần so với khi chỉ ăn có một trong những thứ trái cây ấy mà thôi.

Các thành phần dùng để trộn sa-lách trái cây sắp theo thứ tự độ chứa phenol là việt quất (cranberries) , táo, nho đỏ, dâu, dứa, chuối, đào, cam và lê. (Phenol là một loại hoá chất thực vật có thể giảm rủi ro bị bệnh mãn tính).

10. Giữ nụ cười lành mạnh (keep your smile healthy)

Theo bác sĩ nha khoa Anne Murray thuộc Viện Academey of General Dentistry, nụ hôn làm tiết nước bọt trong miệng và như vậy các vi khuẩn làm sâu răng sẽ bị tiêu diệt. Nếu chẳng may bạn chẳng có ai … để mà hôn thì hãy chịu khó dùng loại kẹo “gơm” (gum) không đường có chứa xilytol.

11. Bảo vệ dạ dày chống vi khuẩn (protect your stomach from bugs)

Vặn thấp nhiệt độ tủ lạnh. Nếu nhiệt độ trong tủ lạnh cao hơn 40 độ F (lối 3,5 °C) thì thức ăn trong tủ lạnh sẽ bị hư vì các vi khuẩn bắt đầu nhân bội. Tại Hoa Kỳ mỗi năm có trên 75 triệu người bị đau vì thức ăn nhiễm khuẩn và số người chết lên tới 5000. Vì vậy tủ lạnh phải có bộ phận điều nhiệt để giữ cho nhiệt độ đủ thấp.

12. Ngăn ngừa chứng đau đầu (prevent headache)

Hãy ngẩng đầu lên. Bác sĩ Roger Cady, phó chủ tịch hội National Hedache Foundation, nhận định “tư thế của đầu là một trong những yếu tố có liên quan tới đau đầu được ít người biết tới nhất”. Một trong những tư thế có hại là “chúi đầu về phía trước” ( forward head posture, FHP).

Nếu cổ bạn cúi về phiá trước, bạn sẽ phải ngước đầu lên để nhìn, điều này có thể làm các dây thần kinh và cơ bắp ở phiá dưới sọ đầu bị đè ép. Tư thế FHP này thông thường xẩy ra khi làm việc với máy điện toán. Bác sĩ Colleen Baker thuộc Headache Care Center, Springfield, MO, đưa ra những khuyến cáo sau đây nhằm giúp bạn giữ cho đầu thẳng mỗi khi sử dụng máy điện toán :

- Tưởng tượng có một sợi dây buộc vào đỉnh đầu và kéo lên trên.

- Kiểm điểm định kỳ xem tai của bạn có ở ngay phía trên vai hay không (?)

- Sắp đặt để máy điện toán nhắc nhở bạn lập lại hai điều trên đây sau mỗi nửa tiếng đồng hồ.

13. Giữ cho trí óc minh mẫn

Uống 2 tách trà xanh mỗi ngày. Nghiên cứu cho thấy là trà xanh điều hoà mức cholesterol và có thể giảm rủi ro bị ung thư. Các nhà khoa học còn nhận định là trà xanh bảo vệ chức năng nhận thức. Và càng uống nhiều trà xanh thì càng tốt. Một nghiên cứu tại Nhật trên 1000 người ở tuổi trên 70 cho thấy là những người uống 2 tách trà xanh mỗi ngày đạt đươc thành quả tốt khi làm một số trắc nghiệm về khả năng trí óc (kể cả trí nhớ). Có thể còn có cái gì khác ảnh hưởng lên sự minh mẩn tâm thần, chẳng hạn như sự giao tiếp với bạn bè trong khi nhâm nhi tách trà. Phải chăng chính nhờ vào điều này mà tỷ lệ sa sút trí tuệ (dementia) kể cả Alzheimer thấp hơn tại Nhật so với Hoa Kỳ, vì người Nhật thường hay uống trà xanh.

  

Lê Quang Thọ

 

Ngẫm chuyện Giáo dục hồi xưa

Hoàng Xuân Hãn (1908-1996) – Làm bằng cái tâm, bằng cả tấm lòng với sự nghiệp giáo dục, ai mà nói nổi.

 
Tháng 3 năm 1945, Nhật đảo chánh Pháp. Tháng 6 năm đó vua Bảo Đại ban hành chương trình cải cách giáo dục. Chương trình này do giáo sư Hoàng Xuân Hãn, bộ trưởng Giáo dục và Mỹ Thuật thời đó chủ trì.

Chương trình được soạn thảo chưa đầy 3 tháng với một hội đồng biên soạn đâu đó chỉ gồm 13 hay 14 vị chuyên viên. Chẳng cần dạy nháp hay dạy thí điểm, cũng chẳng cần chờ xin ý kiến thủ tướng (lúc đó là ông Trần Trọng Kim), hay hoàng đế gì cả, chương trình cứ thế đem áp dụng luôn, và áp dụng ngay cho khóa thi tú tài năm đó, niên khóa 1944-1945. Đây là khóa thi tú tài bằng tiếng Việt đầu tiên của chương trình trung học Việt Nam, trước đó học và thi tú tài bằng tiếng Pháp. Chương trình này được giới chức sau này gọi là “chương trình Hoàng Xuân Hãn” để ghi nhớ người chủ trì.

Những tháng đầu tiên sau tháng 8/1945, cũng như trong giai đoạn kháng chiến, chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa cũng áp dụng chương trình Hoàng Xuân Hãn có sửa đổi lại đôi chút để đáp ứng với tình thế “cấp bách và khó khăn”. Mãi tới niên khóa 1951-1952 mới thay thế bằng chương trình phổ thông 9 năm, và từ niên khóa 1956-1957 đổi thành 10 năm. Sau năm 1975, miền Bắc mới quay lại chương trình 12 năm từ niên khóa 1981-1982.

Ở các vùng Pháp chiếm cũng áp dụng chương trình Hoàng Xuân Hãn, sửa đổi đôi chút ở các môn Việt văn, sử địa, công dân, còn các môn khoa học thì vẫn giữ nguyên.

Sau năm 1954, ở miền Nam, chương trình Hoàng Xuân Hãn vẫn được xem là bộ khung để sửa đổi, cập nhật, kể cả các môn khoa học cho phát triển chung. Hệ 12 năm vẫn duy trì cho bậc giáo dục phổ thông, phân ban ở đệ nhị cấp (cấp 3 bây giờ), với ban A (Lý hóa Vạn vật), ban B (Toán lý hóa), Ban C (ngoại ngữ văn chương/Triết cho lớp 12), và ban D (cổ ngữ và văn chương/Triết). Điều thấy rõ là thể chế thi cử ngày càng nhẹ. Mới đầu là bỏ thi vấn đáp ở kỳ thi trung học đệ nhất cấp (cấp 2 bây giờ) từ năm 1959, và rồi bỏ luôn thi vấn đáp ở đệ nhị cấp (cấp 3).

Kể từ niên khóa 1962- 1963, miền nam bỏ thi tiểu học. Năm 1967 bỏ thi trung học đệ nhất cấp (tốt nghiệp cấp 2 bây giờ), và sau cùng năm 1974 bỏ luôn thi tú tài 1 (lớp 11)

Như vậy từ niên khóa 1973-74, từ lớp 1 cho đến lớp 12 học sinh chỉ còn qua một kỳ thi duy nhất, đó là thi tú tài, và thi bằng trắc nghiệm khách quan cho tất cả các môn. Học bao nhiêu môn, thi bằng đó môn. Mỗi môn có bao nhiêu chương, bao nhiều bài phải thi hết, không kỳ kèo thêm bớt gì cả, và phải thi đủ 2 ngoại ngữ. Hệ số các môn thi tùy vào phân ban mà học sinh chọn, thấp nhất là hệ số 1, và cao nhất là hệ số 5. Chẳng hạn theo ban Toán, thì toán hệ số 5, lý hóa hệ số 4, triết hệ số 2, còn theo ban văn chương thì môn triết hệ số 4, toán hệ số 1. Điều đáng chú ý là môn sử – địa – công dân thi chung và tính hệ số 3. Đừng tưởng ta đây giỏi toán mà đã ngon, gãy môn triết, sử địa, công dân chắc gì đã lấy nổi bằng tú tài.

Xét theo kết quả thi cử, học sinh thời đó chắc là học dốt hơn học sinh bây giờ, vì thi tú tài chỉ đậu cỡ 15 – 20 %. Trong đó hơn 80% là đậu thứ (điểm trung bình tương đương 5/10 bây giờ), còn đậu hạng bình thứ (6/10), bình (7/10), và ưu (8/10) là hàng hiếm.

Tính ra chương trình Hoàng Xuân Hãn soạn thảo trong 3 tháng với 13 chuyên viên “thọ” được 9 năm, nhưng ảnh hưởng của nó trên hệ thống giáo dục ở Miền Nam kéo dài đến năm 1975. Không biết nên gọi đó là cuộc cải cách hay cách mạng giáo dục? Khi chương trình được áp dụng, chẳng thấy ai ý kiến ý cò gì, hay là tại hồi đó không có tự do báo chí? Làm bằng cái tâm, bằng cả tấm lòng với sự nghiệp giáo dục, ai mà nói nổi.

Bây giờ, soạn lại sách giáo khoa thì cứ soạn, đậu tú tài thì vô tư (trên 90%), nhưng triết lý giáo dục là gì nhỉ?

Vũ Thế Thành

(*) Một số dữ liệu trong bài có tham khảo trong quyển “Khoa cử và Giáo dục Việt Nam” của Nguyễn Q. Thắng, NXB Văn hóa Thông tin, 1994

 

Bác Sĩ Mỹ rất Trịch Thượng

Hình minh hoa

1.1.3  Bác Sĩ Mỹ rất Trịch Thượng (Arrogant), không có Nhiệt Tình (Compassion)

 Lại thêm một vấn đề nữa của giới Bác Sĩ Mỹ là Trịch Thượng (Arrogant), không có Nhiệt Tình (Compassion) với bệnh nhân, mà chỉ quan tâm làm càng nhiều tiền càng tốt. Có một anh Bác sĩ về tim ở đây chỉ hai ba năm hành nghề đã kiếm cả chục triệu. Bạn hỏi sao mà dữ vậy?

Cho bạn một ví dụ, như bác sĩ sau đây: thân chủ nào mới tới (trong đó có tôi), anh khám qua loa, rồi nói là phải làm cath (soi tim). Một ngày anh làm từ 2 tới 4 cái, mỗi cái anh tính 4,000 dollars (cho riêng anh, không kể tiền bệnh viện). Trung bình chỉ heart cath thôi anh đã kiếm 12 tới 16 ngàn dollars một ngày (dĩ nhiên tôi từ chối không làm cath với anh ta). Một năm chỉ cath không anh ta đã kiếm trên 3 triệu rưỡi. Tôi đã nói thẳng vào mặt tay này khi anh ta lên tiếng dạy đời với tôi là tôi "sai lầm" khi tôi không chịu làm cath với anh ta: "I am not interested in doing anything with a damn money grabber like you!".

 

Nói một chuyện thật xảy ra cho người bạn đường yêu mến của tôi. Bạn biết cách đây hơn 6 năm, Lucie bị Breast Cancer (Ung Thư Ngực). Tôi mang cô ấy tới một bác sĩ chuyên về Ung Thư (Oncologist). Sau khi định bệnh ung thư được xác nhận và đã giải phẫu bởi một surgeon, bạn tôi, Lucie đến cùng tôi gặp bác sĩ này để làm Chemotherapy (Hóa Trị). Anh ta nói phủ đầu với tôi ngay là anh biết tôi là bác sĩ nhưng anh không muốn bàn nhiều vì anh là bác sĩ chuyên môn ngành này và tôi là bác sĩ Thần Kinh nên chẳng biết gì. Tôi nóng máu hết sức, chẳng cần lịch sự gì cả, bèn nói với anh ta : "Excuse me Dr P. Let's cut out this BS (bullsh..). This lady is not a simple patient. SHE IS MY WIFE. AND I WILL HAVE THE LAST SAY ABOUT HOW HER TREAMENT IS GOING TO BE CONDUCTED".

 

Dĩ nhiên sau cùng anh ta đã đồng ý hoàn toàn với Treatment Protocol mà tôi đưa ra (he made 100,000 dollars out of this treatment). Hơn một năm sau điều trị và thường thì Lucie tái khám 3 tháng một lần, cũng cái anh chàng này đã order Full Body Bone Scan cho Lucie. Sau đó, anh ta gọi vợ chồng tôi lại loan báo là dựa vào Bone Scan thì bà xã tôi đã bị cancer trở lại. Tôi bực quá nói thẳng vào mặt anh ta (anh chàng này sau này không dám cãi tôi, sau khi biết tôi là giáo sư của nhiều đại học ở Texas và đã là giám đốc của tất cả 4 bệnh viên thần kinh trong vùng) là làm gì có cái việc định bệnh Cancer Relapse (Ung Thư Tái Phát) chỉ dựa vào Bone Scan (Chụp Cắt Lớp Xương). Anh ta nhất định là Lucie phải điều trị ngay bằng Hevastin, một phương thuốc được quảng cáo rầm rộ về mức độ công hiệu (debatable) cho Breast Cancer, nhưng có điều chắc là có thể gây tử vong bất ngờ.

Tôi không chấp nhận lời đề nghị của anh BS P. này mà đưa bà xã tôi đi Harrington Cancer Center. Sau mọi thử nghiệm cần thiết nó kết luận là Lucie không hề bị Cancer Relapse. Và dĩ nhiên là kết luận đó đúng vì Lucie vẫn còn ở với tôi cho tới ngày nay để làm bà xếp oai hùng của tôi. (Anh chàng BS này sau này không biết bị ai khiếu nại mà bị Board Restrict License, không cho làm Oncology (điều trị ung thư) nữa.

 

1.1.4 Bịnh Panic Disorder (Rối Loạn Tâm Lý) và bị phổi có vết nám - BS Mỹ nghi là Cancer 

Một việc nhỏ nữa. Tôi có một bệnh nhân bị Panic Disorder (Rối Loạn Tâm Lý) khám tôi định kỳ từ 20 năm nay. Gần đây anh càng ngày càng khó thở. Anh cho tôi xem kết quả chụp phổi (nhiều procedures) và nói với tôi là anh đã đi nhiều bác sĩ và không ai giải thích được tại sao anh lại có vết Nám (Hilar Mass) trong phổi và increased density on the lungs X rays. Anh ta đến tôi nói là tuy biết tôi là bác sĩ Thần Kinh, nhưng ở đây nhiều người biết tôi có kiến thức nhiều về Nội Khoa nên muốn xin ý kiến của tôi. Tôi nhận ra là anh ta trên hình phổi có signs of Interstitial Infiltration/ Pneumonia và có một Hilar Mass. Tôi nói với anh ta là anh nên đi trở lại bác sĩ phổi của anh ta (a certain doctor named Polk) nói là tôi nghi anh ta bị Fungal Infection và signs of Idiopathic Pulmonary Fibrosis.

 

Anh ta trở lại nói với BS Polk lời gợi ý của tôi, Ông này bèn phán một câu xanh rờn đầy miệt thị: "I do not take advice from psychiatrists". Bệnh nhân của tôi trở lại báo cáo với tôi lời ông Polk. Tôi bực quá (cái tính nóng tưởng đã chừa, nhưng chưa dứt hẳn) tôi nói với anh ta: "it does not take a rocket scientist to figure it out. If he cannot, he better goes back to school".

 

Và tôi giải thích cho anh là các thử nghiệm đã rule out cancer, TB test của anh negative. Ngoài ra cái dạng Opacity không giống một remnant của Primo Infection. Anh có triệu chứng của Interstitial Infiltration. Dựa vào đó mà nói thì Amarillo ở vùng nông nghiệp nên khả năng bị nấm Aspergillus Candidus cao hơn.

Nhưng vì anh làm nghề plumber nên hay phải vật lộn với cống rãnh nên tôi nghi hơn nhiều anh bị một loại nấm (Fungus) hiếm nhưng thường thấy trong cống rãnh là Bradyrhizobium Japonicum. Anh bệnh nhân của tôi trở lại nói với BS Polk. Ông ta vẫn ngoan cố không chấp nhận và nói rằng : "he did not know what this Dr Nguyen is talking about". Anh bệnh nhân đi sang clinic của trường Đạì Học Y Khoa ở đây (chi nhánh của Texas Tech University, nơi tôi từng là giáo sư) cũng chẳng ai biết cái anh chàng BS "khùng" Vi Sơn này nói gì. Sau cùng một BS chịu làm thử nghiệm và gởi cho Pathology Lab để kiểm chứng kết quả. Results là anh chàng này bị loại nấm Bradyrhizobium Japonicum đúng như tôi đã tiên đoán.

 

Anh này hỏi khắp nơi mới biết ở University of Texas, Medical Branch ở Galveston, nơi chị BS Hoàng Kim Khánh làm, có một BS nổi tiếng chuyên về bệnh Phổi (Pulmonologist). Anh tới khám ông. Ông này sau khi làm nhiều thử nghiệm cũng xác nhận là anh bệnh nhân bị nấm Bradyrhizobium Japonicum và Idiopathic Pulmonary Fibrosis.

 

Tôi viết dài dòng ở trên để xác nhận là có nhiều BS Mỹ rất dốt hoặc quyết định bị hướng dẫn bởi sự tham lam (greed). Mình nghe nó đề nghị cái gì có vẻ trái tai thì luôn luôn kiếm second / third opinion. Vì trong giới Y Tế Mỹ cũng có nhiều lang băm /crooks lắm. Với tư cách một cựu giáo sư Đại Học Y Khoa Mỹ, tôi đóng góp ý kiến để cảnh giác thân hữu vì đây không phải là một lời bàn tầm phào để nói xấu một tầng lớp nghề nghiệp nào.

 

Logic will get you from A to Z         

Imagination will take you everywhere.

- Albert Einstein -

 

Nói về các Bác Sĩ lang băm Mỹ

Hình minh họa

 Bài rất hữu ích của một Bác sĩ Việt Nam, cựu giáo sư Ðại Học Y Khoa Mỹ về các BS lang băm Mỹ với kinh nghiệm của chính ông và bịnh nhân

Ðã đi vào giai đoạn LÃO thì phải BỆNH thì mới CHẾT được chứ !!! Nhưng mình có bệnh mà VÔ THỨC trong việc thuốc men chữa trị và giao 100% cho Bác Sĩ thì đó là NỔI BẤT HẠNH của một số không nhỏ người bệnh !!!

Có cơ hội gần gũi và tiếp xúc hỏi thăm những người có bệnh (nhiều loại bệnh) được một số không nhỏ yêu cầu trước khi giao cho BS mỗ bất cứ bệnh gì ngoại trừ trường hợp Emergency (khẩn cấp) thì nên có Second /Third Opinion (ý kiến thứ 2, thứ 3) rồi mới OK !!!

Chuyến đi Los vừa rồi tôi ghi nhận 3 Ca mổ của bạn bè.

• Ca 1: mổ mắt mù luôn nên từ chối lời BS bảo mổ mắt còn lại và bây giờ chỉ nhìn đời bằng 1 mắt thôi.
• Ca 2: mổ Tiền Liệt Tuyến 7 năm nay tình trạng ngày càng tệ hại hơn chứ chưa lúc nào khá hơn cho đường tiểu và mất hứng thú nam giới kể từ lúc mổ đến nay!
• Ca 3: Mổ đốt Xương sống SỐ 5 ở cổ, trước khi mổ còn lái xe đi đây đó nhưng từ sau mổ hết lái xe vì nhiều bộ phận phản ứng chậm (tay chân mắt) do khu thần kinh tiểu não bị ảnh hưởng xấu của mổ và hiện nay nghĩ lại rất hối tiếc nhưng không còn kịp !!!

Cả 3 Vị này nói câu kết rất đáng suy nghĩ: Người Cao niên có nhiều bệnh phải mổ nhưng nếu hiện chưa cần phải mổ ngay (Trừ Emergency) khi mình chịu đựng được thì nên ráng sống vui với bệnh và không nên mổ VÌ MÌNH NHIỀU KHI CHẾT TRƯỚC KHI BỆNH CẦN MỔ !!! Triết Lý cuộc sống mà người GIÀ cần suy ngẫm!

Nhờ có chuyến đi này nên tôi kịp thời ngừng việc MỔ một bệnh mà tôi cảm thấy còn chịu đựng được!

Thân mến chia sẻ cùng mọi người và mời đọc qua các Email dưới đây.

TRẦN MINH NHỰT

1.1 Luôn kiếm second/third opinion. Vì trong giới Y Tế Mỹ cũng có nhiều lang băm lắm. 

1.1.1 Kinh nghiêm của chính tác giả

Tôi cũng là nạn nhân của một anh bác sĩ thích mổ, chắc mổ là có tiền. Bệnh nhân mang tật là chuyện của bệnh nhân.

Cách đây 15 năm, tôi bị nghi là bị prostate cancer (ung thư tiền liệt tuyến) vì PSA lên cao 6.5. Tôi được giới thiệu tới gặp một anh bác sĩ già chuyên về prostate. Anh ta làm biopsy (sinh thiết) tôi, đâm 18 mũi kim dài vào prostate (tiền liệt tuyến) để lấy mẫu tế bào xem có bị prostate cancer không.

Sau khi bị làm prostate biopsy, tôi bị chảy máu ra nhiều vì anh bác sĩ này làm vụng quá, rồi tôi bị bí tiểu (urine clot), nên phải đi nhà thương gấp vào ban đêm. Sau hai ngày nằm nhà thương, anh bác sĩ nói tôi bị prostate cancer, đòi hai ngày sau phải mổ liền lập tức. Vì biết prostate cancer không làm ai chết liền 6 tháng, tôi không chịu và muốn có ý kiến thứ hai của bác sĩ khác, anh bác sĩ già này không thể bịp tôi được, nên tức tôi lắm, và nói đừng trở lại gặp anh ta nếu không muốn anh ta mổ. Mổ prostate tức là cắt bỏ prostate trong người, sau đó phải đeo tã như con nít còn nhỏ suốt đời, vì khi nước tiểu trong bàng quang (bladder) đầy, sẽ trào ra, vì đầu valve ở prostate không còn nữa.

Sau đó tôi xin một Giáo sư Bác sĩ Khoa trưởng về Urology (khoa tiết niệu) của bệnh viện Ðại Học Y Khoa khám lại, và làm biopsy lại, kết quả tôi không bị prostate cancer như anh bác sĩ già kia khám, mà chỉ bị sưng prostate. Mười năm nay tôi không bị prostate cancer.

1.1.2 kinh nghiệm của BÁC SĨ VI SƠN – BV Elcamino CA Mỹ Quốc

Xin đọc kỹ những kinh nghiệm của BÁC SĨ VI SƠN để có thể tránh được những sai lầm to lớn trong tương lai.

Kính thưa quý thân hữu,

Ðây là câu chuyện xảy ra tại Bệnh Viện El Camino của Mỹ. 

Chẳng may tôi bị té bể đầu và xuất huyết não sau khi làm Head Scan. Tôi phải nằm BV 6 ngày để theo dõi. Ngày sau hết chảy máu. Sau 2 lần nữa Scan trước khi xuất viện, BS cho biết kết quả stable (ổn định). 

Thứ Sáu tuần sau làm Scan đầu lại cho an toàn. Trong thời gian về Belmont tôi có vào Net để biết thêm tình trạng Head injury của tôi và tự theo dõi. Tôi chẳng thấy Incidents (biến cố) gì xảy ra và vẫn email hằng ngày cho quý vị. Nhưng Scan lần thứ 4 nầy, Neurologist (BS thần kinh) lại nói não của tôi sưng thêm và rỉ máu. Ông ấy yêu cầu tôi phải chịu mổ đầu, nhưng tôi quyết định không mổ và yêu cầu Chief of Neurology (Trưởng khoa Thần Kinh) duyệt film lại, vì theo tôi tự thấy chẳng có chóng mặt, nhức đầu hay Nausea (buồn nôn) gì hết và ăn ngủ bình thường tại sao phải mổ?.

Sau nửa giờ, ông BS mổ đầu cho tôi biết là Sorry of wrong informations, nên không có mổ.

Kính quý vị, BS là thầy trị bịnh, còn người nhận định bịnh và suy xét để quyết định chính là bịnh nhân. Nếu bịnh nhân không biết gì hết mà để BV toàn quyền, có thể tai hại vô cùng. 

Kính.

Nguyễn Minh Châu

 

Theo như thơ anh Nguyễn Minh Châu, thì một sự sai lầm chuyên môn như vậy có thể xẩy ra đối với bác sĩ và bệnh viện ở Mỹ một cách rộng rãi được không?

Theo cơ quan Food and Drug Administration thống kê, thì ở Mỹ, mỗi ngày có một người chết (oan) vì sai lầm trong ngành Y Tế ở Mỹ.

What a shame for such an understatement của cơ quan FDA mà tôi cho là một trong những cơ quan bất tài và mâu thuẫn nhất trong chính phủ Mỹ. Họ nhiều khi chỉ trong thời gian một năm có thể đổi ngược quyết định 180 độ.

Tuy vậy họ cũng phải thừa nhận là trên nước Mỹ, hàng năm có 1 triệu ba trăm ngàn (1,300,000) ngàn người dân Mỹ bị tổn thương bởi lỗi lầm của BS/ Bệnh viện/ Dược sĩ/ Dược phòng.

Về con số tử vong do các thực thể vừa kể gây, không phải chỉ có mỗi ngày một người bị chết vì lỗi lầm Y Tế, mà thực ra mỗi năm có tới 7 trăm tám mươi ngàn (780,000) người Mỹ bị chết do lỗi lầm Y Tế gây ra. Cần biết, số người Mỹ tử nạn trong tai nạn xe cộ ở Mỹ chỉ độ 45,000 người một năm nghĩa là 1 phần 17 (1/17) của con số trên đây. Có người đã gọi cái thảm trạng này là "the American Unspoken Holocaust".

Tôi dám mạnh miệng nói sự thật mà không sợ bị gắn cho là có ác cảm với ngành Y Tế Mỹ vì chính tôi là một thành viên của ngành này. Cần nói ngay, là thực sự ra, mặc dầu những thiếu sót, xấu xa trong ngành Y Tế Mỹ, ngành này vẫn là ngành đứng đầu thế giới về mức độ tân tiến và hữu hiệu. Tuy nhiên vẫn cần nói cái mặt trái của nó vì "có sống trong chăn, thì mới biết chăn có rận".

Nói như vậy có mâu thuẫn không? Am I speaking from both corners of my mouth?. Dạ thưa không. Chúng ta phải nhớ là không có nước nào đoạt được nhiều giải Nobel Prize về Y Tế như nước Mỹ. Nói về số khoảng 1% giới Khoa học gia và Nghiên cứu, kể cả Y Tế, ở Mỹ thì họ thuộc thành phần lỗi lạc hàng đầu thế giới khó ai bì kịp.

Tuy nhiên, giới chuyên môn ngành Y Tế còn lại thì thật đa dạng. Một số khoảng 40 % thuộc loại giỏi, 20 % thuộc loại khá. Tôi nói không sợ nói ngoa là phần 30 % còn lại thuộc loại tầm thường tới hoàn toàn bất tài. Họ không thuộc bài vở, định bệnh nhờ phần lớn vào thử nghiệm và trang bị tối tân.

Còn tiếp

Hoàng cung và nỗi cô đơn (TT)

Sau ngày vua Bảo Đạo thoái vị và sống lưu vong thì các cung phi mỹ nữ được về nhà. Riêng Đức Từ Cung, Đoan Huy Hoàng Thái Hậu, mẹ vua Bảo Đại phải di giá về cung An Định và sống lặng lẽ ở đây cho đến cuối đời.

  

Bà cô của tôi sau khi về nhà phụng dưỡng mẹ, thỉnh thoảng lại sang cung An Định chầu Đức Từ. Bà vẫn giữ lễ nghi triều đình một lòng thờ phụng Tiên Đế Khải Định và Đức Từ Cung. Lúc còn nhỏ tôi cũng đã nhiều lần được theo bà cô sang cung An Định. Tôi còn nhớ Đức Từ Cung là một bà lớn tuổi người không cao lắm, dáng uy nghi, tóc quấn khăn vàng trong những ngày lễ.

Bình thường bà búi tóc và mái tóc bạc nhiều. Bà thường cho tôi bánh in được gói trong giấy điều có chạy chỉ vàng như hình chiếc gối vuông có in chữ Thọ và thỉnh thoảng đức bà có gởi cho các em tôi nữa. Loại bánh in đó, dù đã mấy mươi năm tôi vẫn còn nhớ hình như được gọi là bánh phục linh, bột rất mịn bỏ vào miệng là tan ngay và lưu lại một vị ngọt dịu thơm ngon.

Sau khi bà cô tôi được về nhà một thời gian thì ông cố mất chỉ còn lại bà cố. Bà cố tôi rất hạnh phúc vì có con gái chăm sóc, bà đâu có ngờ đưa con thân yêu vô nội ngày xưa mà nay còn có ngày về!

  

Chàng thanh niên hồi xưa thương yêu bà cô, nay đã là một nhân vật nổi danh trong xã hội với một đại gia đình danh giá con cháu thành công ở tỉnh Ban Mê Thuột. Thỉnh thoảng về Huế ghé thăm bà cô và đôi bên vẫn giữ tình bè bạn, vừa là phận thần tử thân thiết. Những lần ông về thăm bà cô bao giờ cũng giữ gìn ý tứ, chỉ ban ngày ở lại ăn uống với con cháu trong nhà, ban đêm ông thường thuê đò lớn, đốt trầm và thuê đàn tranh cùng các danh ca cổ nhạc để nghe ca Huế và thả thuyền bềnh bồng trên sóng nước Hương giang hóng mát.

  

Ông là một người tài giỏi và hào hoa nên trên bước đường xuôi ngược kinh doanh cũng đôi phen dừng chân và có thêm người vợ nhỏ. Tuy nhiên ông vẫn lo lắng cho gia đình chu đáo. Đôi khi người vợ chính buồn rầu than thở tâm sự với bà cô thì bà nghiêm nghị khuyên ông trở về bổn phận với gia đình. Ông thường lắng nghe lời khuyên can và gia đình lại êm ấm trở lại, vì thế tất cả con cháu của ông đều thương yêu kính trọng bà.

  

Lúc tôi mới lớn lên thường băn khoăn hỏi bà cô rằng bà có chút tình cảm riêng tư nào với ông không. Bà cười xa vắng:

-Trong đời bà không dám thương ai cả ngoại trừ đức tiên đế, bà sợ nếu mình thương ai, khi họ chết đi thì mình khổ.

Tôi cãi lại:

-Con thấy ai ở đời cũng có thương có khổ chứ nói như bà cô thì lòng dạ quá sắt đá!

Bà chỉ cười, chắc cuộc đời và hoàn cảnh của bà đã tạo ra tâm hồn bà như vậy. Bà có muốn lạnh lẽo một mình đâu nhưng muốn cũng không được thì thà không có tình cảm, dễ chịu hơn.

Tôi hỏi tới:

-Bà cô có thương Đức Khải Định không? Con nghe nói ngài có quá nhiều cung phi mỹ nữ, vậy bà cô có buồn tủi lẻ loi trong cung lạnh không?

Bà cô nhìn tôi ái ngại lắc đầu:

-“Run nhu run thần tử thấy long nhan.”

Con đọc chuyện nhiều chắc hẳn con phải biết điều đó! Suốt mấy chục năm vào cung bà đã nhiều lần chầu vua cùng các phi tần khác mà có bao giờ dám ngước lên nhìn ngài đâu. Có một lần, trong lúc trống ngực đánh rầm rầm vì run sợ phạm thượng, bà đánh liều ngước vội lên nhìn ngài thấy ngài rất đẹp, vẻ đẹp hiền lành yếu đuối mảnh khảnh. Hôm đó ngài chỉ hỏi bà cô một câu:

-Hôm nay bà có khoẻ không? Bà cô ngập ngừng cúi đầu tạ ơn ngài rồi lui bước.

Tôi sửng sốt:

-Mấy chục năm hầu ngài mà chỉ có một lần nhìn ngài thôi hay sao. Thế còn các bà khác thì sao?

Bà trầm ngâm:

– Rất nhiều phi tần chung số phận như bà, tất cả các bà được tiến cung đều xinh đẹp, xuất thân quý phái nhưng thân phận của họ đều như nhau.

  

Hồi đó vua Khải Định yếu đuối đâu có gần đàn bà được vì thế ngài chỉ có một mình vua Bảo Đại và may mắn cho Đức Từ, nhờ đó mà được chức Đoan Huy Hoàng thái Hậu, còn tất cả đều âm thầm trong cung lạnh kể cả Chánh Phi của vua cũng vì không có con và vì uất hận nên sau nầy đã bị điên. Bà thường đi lang thang từ nhà thờ phủ Cam qua chùa Sư Nữ, nơi em gái bà tu. Riêng Hoàng Hậu Nam Phương thì theo Đạo Thiên Chúa… Chuyện trong cung dài lắm kể hoài không hết con ơi.

Tôi ái ngại cầm tay bà:

- Con xin lỗi, mời bà cô đi xem phim Ấn Độ này không ngờ dở quá. Tuần sau bà cô với con đi xem phim “Mirage de la vie”- Ảo ảnh cuộc đời- chắc chắn hay hơn, con thích Sandra Dee đóng vai chính. Quên chuyện trong cung đi bà cô ơi! Nếu ngày xưa con được tiến cung như bà cô thì con không chịu đâu. Ở nhà đi học đi chơi với bạn bè vui hơn phải không bà cô?

Bà ngậm ngùi nhìn xa vắng:

-Con nói phải, có ai muốn đưa con vô nội đâu con!

Cao Thanh Tâm – Mùa xuân 2015

 

Hoàng cung và nỗi cô đơn

 Vào một buổi trưa thứ bảy mùa hè cách đây hơn bốn mươi năm, trên đường đi học về, lúc đạp xe ngang rạp ciné Lido trên đường Chi Lăng, tôi thấy rạp đang chiếu phim Ấn Độ mang tên “Thâm cung sầu hận”. Bên ngoài rạp người ta đang nối đuôi nhau chờ mua vé làm lòng tôi náo nức. Tôi chợt nghĩ đến bà chị ruột của ông ngoại tôi ở bờ sông Bạch Đằng, cô của me tôi, là thứ phi của vua Khải Định ngày trước. Sau khi Triều Nguyễn sụp đổ, vua Bảo Đại thoái vị và lưu vong qua Pháp thì tất cả cung phi được xuất cung, người thì đi tu người lập gia đình và cũng có người ở vậy để thờ phụng tiên đế. Bà chị ruột của ông ngoại tôi cũng ở vào trường hợp này. 

 

Hồi đó bà cô tôi khoảng ngoài năm mươi, dáng người thanh nhã quí phái, khuôn mặt trái xoan làn da trắng mịn đôi mắt đẹp to đen thoáng nét lạnh lùng. Có lẽ do nếp sống cô quạnh trong nội cung lâu năm đã khiến bà có nét cô đơn, kín đáo, cách biệt với cuộc đời chung quanh. Bà cô từ ngày ở Hoàng cung về, cuộc đời còn lại của bà là lo chăm sóc người mẹ già đã ngoài tám mươi-tôi gọi là cố - đôi mắt gần lòa và lo cúng giỗ cùng đi chùa lễ bái. Mỗi năm nhằm hạ là mùa an cư hay vô hạ ở chùa Hồng Ân, ngôi chùa sư nữ độc nhất hồi đó ở Huế, bà cô tôi giao bà cố cho người nhà chăm sóc còn bà lên ở trên chùa một thời gian. Bà chưa xuất gia nhưng luôn dành nhiều thì giờ cho kinh kệ và lễ Phật. Bà cô còn một người bạn thân thiết là sư bà Từ Hòa trước kia cũng là một thứ phi của vua Khải Định, sau khi ra khỏi cung bà xuất gia đầu Phật.

  

Sư bà Từ Hòa trước kia được gọi là bà Tiếp khi còn ở trong cung. Cùng hoàn cảnh như nhau nên hai người thân nhau như chị em ruột, vì thế tất cả cậu dì và ba me tôi đều gọi bà Tiếp bằng bà cô Từ Hòa. Bà là người điềm đạm, có một vẻ đẹp quý phái sang cả nhưng tính tình đằm thắm và thân mật với mọi người. Đôi mắt đẹp của bà có nét hiền hậu trong sáng. Vốn có căn tu nên từ ngày vào chùa bà ở một phòng nhỏ ở hậu liêu. Bà được tất cả đồng đạo thương mến. Lúc còn nhỏ, mỗi lần theo bà ngoại hay bà cô lên chùa tôi tìm vào hậu liêu thăm bà, tôi thường được bà cho ăn trái cây, xôi chè, bánh in cúng Phật và tôi còn được đọc cả sách báo Phật Giáo.

  

Bà cô của tôi được mọi người gọi là bà Tân, tên thật của bà là Bạch Liên, một đóa sen trắng tinh khiết muôn đời. Tính bà dịu dàng tuy có nét lạnh lùng xa cách nhưng bà rất gần gũi thân mật với chúng tôi. Các em tôi hồi đó còn nhỏ nên ít gần bà hơn tôi. Những ngày nghỉ học tôi thường xuyên ở lại nhà bà. Tôi say mê tủ sách có nhiều truyện Tàu của bà cũng như những câu chuyện hấp dẫn trong cung và nhất là đám bạn bè chung quanh khu vực bờ sông Bạch Đằng.

  

Trên tấm sập gụ bóng loáng chân quì có dát những vỏ ốc xà cừ lấp lánh, tôi thường chăm chú nhìn bà tỉ mỉ từng mũi kim, bà tự may cho mình những chiếc áo dài lụa tơ tằm nhẹ như bông với những màu dịu dàng như màu xanh ngọc, vàng nhạt, màu lam mà bà gọi một cách văn vẻ là màu hổ hoàng, màu nguyệt bạch, màu hồng phấn… có khi bà bàn luận hàng giờ với tôi về các chuyện tàu như Nhị Độ Mai, Thuỷ Hử, Tố Tâm, Câu chuyện dòng sông… Tôi học được ở bà rất nhiều về cách đi đứng, nói năng tranh luận, tài khéo léo vá may, làm mứt bánh ngày tết.

  

Với một trái đu đủ xanh và ít phẩm màu và con dao nhỏ bà có thể làm ra một thẩu mứt mỹ thuật với những đóa hoa thược dược vàng đỏ tím bằng cách tỉa trái đu đủ xanh rồi nhuộm màu và rim với đường. Đó là cách làm tỉ mỉ đầy nghệ thuật mà bà học được trong cung. Ngoài ra bà còn đọc nhiều sách kinh lễ, đạo thần tử, phận vua tôi vì trong cung rất buồn và cô đơn. Bên cạnh bà lúc nào cũng có hai cung nữ hầu cận và một người thân trong nhà mà ông cố tôi cho đi theo săn sóc bà từ ngày vô nội.

Vào cung là tách biệt hẳn với thế giới bên ngoài cho nên người ta thường có câu “đem con vô nội” ý nói là không có ngày ra hoặc là vào cung từ ngày còn thơ dại và khi ra khỏi cung thì đã vào tuổi hoàng hôn của đời người! 

Hôm tôi rủ bà cùng đi xem phim “Thâm Cung Sầu Hận” bà vui vẻ đi ngay. Hôm đó chúng tôi đi xuất bốn đến sáu giờ chiều. Khi ra khỏi rạp thì trời đã nhạt nắng, hai bà cháu tản bộ về nhà gần đó. Phim có cái tên hay mà nội dung thì dở quá. Trên đường về bà bảo tôi rằng: “Bà cô tưởng rằng phim này nói lên được tâm trạng của những người trong cung như thân phận của bà cô, ai ngờ chỉ đánh đá lung tung vì tranh quyền cố vị. Con biết không, trong văn chương người ta hay đề cập tới Vua và Hoàng Hậu cùng những tranh đua, những thủ đoạn đôi lúc tàn ác của các cung phi mỹ nữ tranh đấu với nhau để được hưởng ơn mưa móc - ý nói được gần nhà vua- những vinh quang, hạnh phúc hay bất hạnh của họ mà các phi tần thường gặp phải!

  

Tuy nhiên, gia đình nào có con cái tiến cử vào cung làm phi thì được xem như là một diễm phúc cho cả dòng họ, nhưng có mấy ai nghĩ đến nỗi lạnh lùng cô đơn và cay đắng của những con người như bị giam lỏng suốt đời. Họ không có quyền biết tới hạnh phúc riêng tư, chỉ biết đạo quân thần, đi đứng ăn nói phải theo khuôn phép lễ nghi, phải học nếp sống cung đình, tránh tên húy của các bậc tiên đế, không được viếng thăm cha mẹ tự do. Thỉnh thoảng người thân của họ mới được phép vào cung viếng thăm trong thời gian hạn chế.”

  

Sân trước điện Phụng Tiên  

Tôi ái ngại nhìn bà:

-Con nghe me con nói bà cô vào cung lúc còn nhỏ lắm phải không? Ở trong cung buồn vậy thì bà vô làm chi?

  

Bà mỉm cười thương hại cho sự ngây thơ của tôi:

-Con tưởng ai muốn vào cung thì vào không thì thôi mà được sao! Hồi đó bà mới có mười sáu tuổi thì ông cố của me con được lệnh chỉ định đưa cháu nội vô cung. Ông cố tốn cả một gia tài sắm sửa cho bà cô vô cung chứ không phải đơn giản đâu. Từ cái khay chạm bạc cho đến tất cả các tư trang của bà cô. Hồi đó ông cố của con là một đại thần của Nam Triều mới được đề cử mang cháu nội vào cung như là một vinh dự cho gia tộc và còn chứng tỏ lòng trung thành với vua. Vì thế hầu hết các quan đại thần đều muốn tiến dẫn con cháu mình vào cung cho nhà vua yên tâm về sự trung thành của họ.

  

Tôi tò mò hỏi bà:

-Vậy ông cố có hỏi ý kiến của bà cô không?

-Không bao giờ. Ông cố chỉ ra lệnh cho gia đình chuẩn bị mọi thứ chu đáo cho đến ngày trong cung cho người ra đón mà thôi.

Bà ngừng lại chậm rãi và mắt thẫn thờ nhìn bóng nắng nhạt dần trên hè phố như muốn sống lại cả một thời dĩ vãng xa xôi…

…Me tôi thường kể cho tôi nghe rằng hồi mới lớn lên bà cô rất đẹp và đã được một gia đình quý phái ngắm nghé cho con trai của họ, ông ta là một người thông minh hoạt bát, có chí hơn người và cũng rất yêu thương Bạch Liên. Dù sống trong khuôn khổ lễ nghi nhưng chưa bao giờ được gặp mặt riêng nàng, nếu không tiến cung thì có lẽ Bạch Liên đã yên bề gia thất vui hạnh phúc với chàng thanh niên rất xứng đáng với nàng về mọi mặt. Thế nhưng tất cả đều bó tay trước quyền lực của triều đình.

  

Ngày triều đình đón Bạch Liên vào cung là một ngày mùa đông mưa phùn lạnh lẽo, chàng thanh niên bất hạnh kia đã ngậm đắng nuốt cay âm thầm dầm mưa ở chân cầu Gia Hội chờ đợi chiếc kiệu hoa đi ngang để được nhìn người mình yêu một lần cuối qua chiếc màn the. Chàng đã nhìn theo chiếc kiệu hoa và khóc cùng với những giọt mưa lạnh buốt mùa đông với con tim tan nát sầu hận xót xa mối tình tan vỡ thầm tiễn chân người mình yêu trên đường tiến cung cho trọn đạo quân thần!

  

Vốn là một người hoạt bát thông minh và đầy nghị lực, không bao lâu chàng đành quên đi mối tình dở dang kia mà đứng vững trở lại và tạo dựng cho mình một cơ ngơi đáng kể. Càng buồn càng lao vào thương trường và chẳng bao lâu danh chàng đã trở nên sáng chói, rồi chàng lập gia đình với một cô gái thuần hậu nề nếp xinh đẹp và vui sống với gia đình tuy lòng luôn canh cánh mối tình dang dở ngày xưa.

Còn tiếp 

CHIẾC LÁ RỪNG PHONG

 

Sáng nay trở lạnh, bóng Thu sang
Lác đác rừng phong rụng lá vàng
Ta đứng cuộn mình trong áo ấm
Đợi hoài, chuyến bus chẳng đi ngang

Mắt nhìn theo chiếc lá vàng rơi
Gió cuốn bao nhiêu phận lá rồỉ
Đưa lá đi về muôn nẻo lạ
Vùng trời nào nhỉ có xa xôi???

Gió dìm lá xuống dưới tầm sâu
Rồi hất tung lên đỉnh ngọn sầu
Hỏi lá quay cuồng trăm hướng gió
Gió về muôn nẻọ Lá về đâu ?

Lá về đâu nhỉ. Lá về đâu
Tan tác, cô đơn khắp địa cầu
Lá có thương thân, đời viễn xứ
Có hờn bãi biển hóa nương dâu ?

Phương trời vô định, lá buồn không?
Xa cội, niềm đau hẳn úa lòng
Chắc lá đêm ngày thương nhớ lắm
Những mùa Thu có gió thu trong?

Một mai lá mục với thời gian
Có xót xa đau phận lá tàn?
Hồn lá chắc gì siêu thoát được
Khi rừng phong cũ vẫn quan san

Ngô Minh Hằng

Nhân quả luân hồi tự mình tạo tác

 

Con người chúng ta lúc sống thì bôn ba khắp nơi, trầm luân trong lục đạo, sinh tử đều bởi do tình, chính niệm lúc nào cũng mờ mịt vô định. Trong truy cầu khởi tâm tham dục và đố kị, làm ra những chuyện khuất tất, hoặc trong khi xung đột tranh chấp mà khởi ma tính, nói dối, tà dâm, sát sinh… đều sẽ tạo ác nghiệp. Thế sự vô thường, sinh mệnh vô thường, một khi vô thường đến thì sẽ chịu khổ trong lục đạo luân hồi. 

Các sinh mệnh luân hồi trong lục đạo được quyết định bởi nghiệp quả của tự thân mỗi người, tầng thứ của lục đạo cũng bất đồng, nhưng bất luận là rơi rớt vào đạo nào hoặc thăng hoa lên đến tầng thứ nào, Phật gia nói rằng “tâm niệm” dẫn đầu tất cả. Trong Cao Tăng truyện có câu chuyện về một vị tăng nhân hóa thành hổ, lại cũng bởi nhờ 1 niệm chính mà thoát khỏi đạo súc sinh, câu chuyện này đã cảnh tính và khiến người đời phải suy ngẫm.

Một niệm giữa tăng và hổ

Chuyện rằng tại vùng núi Viên Châu có một vị tăng ở thôn viện trong làng tình cờ có được một tấm da hổ, ông ta khoác nó lên mình để đùa giỡn, học điệu bộ lắc đầu nguẩy đuôi, không khác gì loài hổ. Có lúc ông ta đùa giỡn ngay bên đường, người trong làng trông thấy đều kinh hãi, có người vội vàng bỏ chạy đến mức không màng đến đồ mang theo bên mình. Vị tăng này nhặt được những đồ vật đó trong lòng rất sung sướng, liền nấp sẵn ở các con đường trọng yếu, đợi khi có người bán hàng rong đi ngang qua thì sẽ từ trong bãi cỏ nhảy vọt ra, người bán hàng rong hễ trông thấy thì giật mình hoảng hốt bỏ chạy thục mạng, ông ta liền đem đồ vật của người kia về nhà. Tăng nhân này đội tấm da hổ lên người, mỗi khi ra khỏi cửa thì đều có thu hoạch, nghĩ rằng kế sách này hay, được một lần lại muốn thêm nhiều lần nữa, cứ như vậy mà làm không biết chán, quên mất cả bản thân mình.

Đột nhiên có một ngày, vị tăng cảm thấy tấm da hổ kia dường như đã dính lên cơ thể của mình. Ngày hôm đó, ông ta mai phục trong bãi cỏ một hồi lâu, trong lúc thử tạm thời gỡ bỏ tấm da hổ ra nhưng dù cố gắng cách mấy cũng không cách nào cởi ra được. Ông ta nhìn thấy tay chân của mình đều là dáng hình của hổ, lập tức liền chạy đến bên sông soi mình dưới nước thì thấy đầu, tai, mắt, mày, mũi, miệng, đuôi, lông đều là dáng vẻ của hổ, ông ta đã là “phi nhân” rồi. 

Tăng hổ vui vẻ trên bãi cỏ, bắt cáo và thỏ để ăn thịt, lúc này hành động chộp vồ và ăn thịt con mồi đều là động tác của hổ. Sau đó, tăng hổ sống lẫn vào bầy hổ, lại bị quỷ thần sai khiến, đêm đến vào trong núi, bất luận là mưa tuyết gió rét đều không được nghỉ ngơi, những ngày tháng này khiến ông ta khổ sở vô cùng. Hình hài của tuy là hổ, nhưng tâm tư rõ ràng là của người, chỉ là không thể nói chuyện.

Cứ như vậy hơn một năm trôi qua, một ngày nọ ông ta cảm thấy chán nản vì cầu mà không được, liền ẩn nấp bên đường. Đột nhiên có một người đi ngang qua trước mặt ông ta, ông ta vừa nhảy ra liền cắn người đó đến chết, sau đó xé xác người đó rồi ăn ngấu nghiến. Lúc này, ông ta nhìn kĩ mới phát hiện người bị mình cắn chết hóa ra là một tăng nhân.

Người tăng nhân bị chết đó khiến tăng hổ cảm thấy bản thân tội lỗi sâu dày, ông ta nghĩ: “Bản thân ta may mắn được làm tăng, cầu thoát khỏi luân hồi, nhưng lại không giữ giới cấm, phạm phải tội lớn, bị biến thành hổ, nghiệp lực to lớn, trước nay chưa từng có. Nay lại giết tăng nhân để ăn thịt, địa ngục có thể bỏ qua cho ta sao? Ta thà đói chết cũng không tiếp tục tạo thêm tội nghiệp nữa. Vừa nghĩ ông vừa ngẩng mặt lên trời, đột nhiên lớp da hổ trên người bị tuột ra như cởi một chiếc y phục vậy.

Sau đó, ông ta đi đến Sùng Thọ viện ở Lâm Xuyên, cung kính kể với Viên Siêu pháp sư về câu chuyện hóa thành hổ của mình, khẩn cầu sám hối nghiệp tội. Pháp sư nói: “sinh tử họa phúc, đều do niệm tạo tác. Trong một sát na, tức thời có thể phân ra thiên đường địa ngục, há chỉ có ở kiếp trước kiếp này thôi đâu”. Đồng thời tán thành ông ta quay trở lại làm người lương thiện, khích lệ ông ta tiếp tục chí tu hành, hoàn nguyên phản bổn; trừ bỏ ác niệm, một chút ác niệm cũng không giữ, thì người không thành hổ, hổ cũng không thành người vậy.

 (Trích Cao tăng truyện)