Nhà Thờ Mằng Lăng - Anrê Phú Yên

Nhà thờ Mằng Lăng được xây dựng năm 1892, trong khuôn viên rộng khoảng 5.000 m2, rợp bóng cây xanh. Công trình được thiết kế theo lối kiến trúc Gothic với nhiều hoa văn trang trí hài hòa, giản dị nhưng tôn nghiêm; điểm cao nhất nhà thờ là hai tháp chuông, chính giữa là thập tự giá. Nhìn bên ngoài, nhà thờ Mằng Lăng có màu xanh xám, nằm lặng lẽ giữa một vùng quê yên ả tạo nên một khung cảnh yên bình khó tả. Hành lang nhà thờ được thiết kế giống hình búp măng cách điệu. Khu thánh đường với không gian khoáng đạt, khi ánh nắng mặt trời chiếu xuyên qua các vòm cửa tạo nên một cảnh sắc rực rỡ, đẹp mắt. Người dân địa phương cho biết, nhà thờ có tên là Mằng Lăng vì xưa kia, ở xã An Thạch có rất nhiều cây tên gọi là mằng lăng, cây có tán rộng, lá hình bầu dục, có hoa kết thành từng chùm màu tím rất đẹp. Nhà thờ được đặt theo tên của loại cây này.

Trong khuôn viên nhà thờ Mằng Lăng có một khu hầm nhỏ, được xây dựng công phu trong lòng một quả đồi tự tạo. Khi vào trong hầm, du khách dễ dàng nhìn thấy những hình ảnh về nhà thờ ngày mới xây dựng, những bức điêu khắc được chạm trổ tinh tế, kể về thánh Anre Phú Yên (1625 - 1644) hay giáo sĩ Đắc Lộ (1593 - 1660). Đáng chú ý là cuốn sách in đầu tiên bằng chữ quốc ngữ của nước Việt Nam. Cuốn sách được in vào năm 1651 tại Roma (Italia), là quyển giáo lý “Phép giảng tám ngày” của giáo sĩ Alexandre de Rhodes (Đắc Lộ) - người khai sinh ra chữ quốc ngữ. Cuốn sách còn nguyên vẹn, được trưng bày trang trọng trong một hộp kính, du khách đến đây có thể đọc trang đầu tiên của quyển giáo lý được thể hiện dưới dạng song ngữ gồm tiếng Latin bên trái và tiếng Việt bên phải.

Anrê Phú Yên là thánh tử đạo tiên khởi của Việt Nam, được Giáo hoàng Phaolô II phong chân phước ngày 5/3/2000. Hiện vẫn chưa biết ông tên thật là gì, chỉ biết tên thánh là Anrê và sinh ra ở Phú Yên.

Anrê Phú Yên sinh vào khoảng năm 1625. Năm 1641, Linh mục Alexandre de Rhodes đã rửa tội cho ông cùng với 90 người khác. Ông được đặt tên thánh là Anrê. Ông tham gia vào nhóm giáo lý của linh mục Alexandre de Rhodes với vai trò là giáo lý viên (còn gọi là thầy giảng). Năm 1642, ông được linh mục Alexandre de Rhodes đưa ra Hội An để học trường các thầy giảng, trở thành học viên xuất sắc nhất mặc dù còn trẻ.

Lúc bấy giờ, việc truyền đạo rất khó khăn do quan niệm của các quan lại cho rằng Công giáo là bàng môn tả đạo cần phải bị diệt trừ. Ngày 25 tháng 7 năm 1644, trong khi truyền đạo ở Quảng Nam, ông bị quan binh sở tại bắt giữ và tống giam vào ngục. Ngày 26/7/1644 tuyên án giải giao thị chúng và trảm thủ. Tương truyền, ông bị đâm nhiều nhát giáo xuyên cạnh sườn rồi bị chém đầu sau đó.

Ngày 15/8/1644, Alexandre de Rhodes mang thi hài ông đến Macao và được an táng tại nhà thờ Thánh Phaolô nơi ấy. Riêng đầu của ông thì được Alexandre de Rhodes mang theo bên mình cho đến khi được cất giữ tại nhà Bề trên Tổng quyền Dòng Tên ở Rôma. Photo by Fatasa.

Tử vì Đạo lúc 19 tuổi